Mundarija kirish. 3 I bob. Transmiluy korporatsiyalarning paydo bo’lishi va rivojlanishining ilmiy nazariy asoslari 8

² http: uzneftegazuz about m vestment projects “O’zbekneftgaz” MXK rasmiy sayti

51



Bundan tashqari, mamlakatimizda mashinasozlik, avtomobilsozlik sohasida o’z faoilyatini olib boruvchi mashhur TMKlar ham bor. Bular, dunyoning avtomobilsozligida yetakchi o rinlarda turuvchi AQSHning “General Motors” bilan birgalikda tuzilgan “GM Uzbekistan”, Yaponiyaning “Isuzu” korporatsiyasi bilan hamkorlikdagi “SamAuto”, Germaniyaning og’ir avtomobillar ishlab chiqaruvchi “MAN” avtokonsemi bilan tuzilgan “JV MAN Auto-Uzbekistan” qo’shma korxonalari bunga yaqqol misol bo’la oladi.
O’zbekistonda telekommunikatsiya sohasida ham dunyoning yetakchi transmilliy korporatsiyalari bilan tuzilgan, Rossiyaning “MTS” va “Beeline” korporatsiyalari bilan tuzilgan “UMS” va “Beeline” qo’shma korxonalari, Shvetsiya va Finlandiyaning “TeliaSonera” korporatsiyasi hamkorligida tashkil etilgan “Ucell” qo’shma korxonasi hozirda ish faoliyatlarini olib bormoqda.
Oziq-ovqat va salqin ichimlik sohasida Shvetsariyaning “Nestle” TMKsi, AQSHning “Coca-cola” va “PepsiCo” TMKlarini misol qilib keltirishimiz mumkin.
Jahon tajribasining ko'rsatishicha, transmilliy korporatsiyalar mamlakatlar iqtisodiyotini rivojlantirishda yuksak ahamiyat kasb etadi. Shuning uchun TMKlaming, shuningdek, chet el investorlarining rivojlanayotgan davlatlar iqtisodiyotiga kirib kelishi ob’yektiv zarurat bo’lib hisoblanadi. Hozirgi vaqtda TMKlar investorlarini jalb qilish iqtisodiyotda tarkibiy o’zgarishlami amalga oshirish va uni modemizatsiya qilish, korxonalami zamonaviy texnika bilan qayta jihozlash hamda raqobatdosh mahsulot ishlab chiqarishda muhim omildir. O’zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti ham o’z ma’ruzalarida chet el investitsiyalarini keng jalb qilish, xorijiy investorlar uchun yanada qulay sharoitlar yaratish hal qiluvchi ahamiyatga ega bo’lgan muhim ustuvor yo’nalish ekanligini qayd etib o’tgandilar.¹ Bunda:

I.A.Karimov. Barcha reja va dasturlarimiz Vatanimiz taraqqiyotini yuksaltirish, xalqimiz farovonligini oshirishga xizmat qiladi: 2010 yilda mamlakatimtzni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2011 yilga mo’ljallangan eng muhim ustuvor yo’tialishlarga bag’tshlangan O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi. - T: O’zbekiston, 2011. - 48 b.