Bog'liq Korxonalarda ish vaqtidan samarali foydalanish
2.2 Mehnat unumdorligini tahlil qilish Ishlab chiqarish jarayonida bir xil natijani turli darajadagi mehnat samaradorligi bilan olish mumkin. Ishlab chiqarish jarayonida mehnat unumdorligi mezoniga mehnat unumdorligi deyiladi. Boshqacha qilib aytganda, mehnat unumdorligi deganda uning samaradorligi yoki odamning ish vaqti birligiga ma'lum hajmdagi mahsulot ishlab chiqarish qobiliyati tushuniladi.
Ish joyida, sexda, korxonada mehnat unumdorligi ishchining vaqt birligida ishlab chiqargan mahsulot miqdori (mahsulot birligi) yoki mahsulot birligini ishlab chiqarishga sarflangan vaqt (mehnat intensivligi) bilan belgilanadi.
Ushbu ko'rsatkichni ko'rsatish kerak Maxsus e'tibor, chunki ko'pgina boshqa ko'rsatkichlarning darajasi shunga bog'liq - ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi, uning tannarx darajasi, ish haqi fondining sarflanishi va boshqalar.
Mehnat unumdorligining umumiy ko'rsatkichi (bir ishchi yoki bitta ishchiga to'g'ri keladigan ishlab chiqarish) ko'p jihatdan alohida turdagi mahsulotlarning moddiy zichligiga, kooperativ etkazib berish hajmiga va mahsulotlarning tuzilishiga bog'liq.
Mehnat unumdorligi PPP ishchisi va har bir ishchi uchun hisoblab chiqiladi. Ushbu ikki ko'rsatkichning mavjudligi korxona xodimlari tarkibidagi o'zgarishlarni tahlil qilish imkonini beradi. Bir ishchiga to'g'ri keladigan mehnat unumdorligining o'sish sur'atlariga nisbatan DXSh xodimiga to'g'ri keladigan mehnat unumdorligining yuqori o'sish sur'ati DXShlarning umumiy sonida ishchilar ulushining ortishi va xodimlar ulushining kamayishidan dalolat beradi. Xodimlar ulushining o'sishi, agar bir vaqtning o'zida ishlab chiqarish, mehnat va boshqaruvni yuqori tashkil etish hisobiga barcha DXSh xodimlarining mehnat unumdorligini oshirishga erishilsa, oqlanadi. Umumiy qoidaga ko'ra, har bir ishchiga (bir ishchiga) to'g'ri keladigan mehnat unumdorligining o'sish sur'ati bir ishchiga to'g'ri keladigan samaradorlikning o'sish sur'atiga teng yoki undan yuqori bo'lishi kerak.
Mehnat unumdorligi darajasini baholash uchun umumlashtiruvchi va alohida ko'rsatkichlar tizimi qo'llaniladi.
Umumlashtiruvchi ko'rsatkichlar qiymat jihatidan bir ishchiga to'g'ri keladigan o'rtacha yillik, o'rtacha kunlik, o'rtacha soatlik ishlab chiqarishni o'z ichiga oladi. Qisman ko'rsatkichlar - bir kishi-kun yoki odam-soat uchun fizik jihatdan mahsulot birligini ishlab chiqarishga sarflangan vaqt.
Bitta ishchining o'rtacha yillik ishlab chiqarishi quyidagi omillarning mahsuloti sifatida ifodalanishi mumkin:
GV \u003d UD * H D * H P H * SV
O'z navbatida, bu omillarni quyidagicha ifodalash mumkin:
O'rtacha yillik ishlab chiqarish (GV) = __________ TP__________ Ishchilarning umumiy sonidagi ulushi (LE) = ___________ SSC xodimlari_____ Bir kishi ishlagan kunlar soni = ___ umumiy soni sarflangan _h/d__ Yillik ishchilar (Y) ishchilarning AMS
O'rtacha ish vaqti = _ ishlagan soatlarning umumiy soni__ Kun (P ) ishlagan soatlarning umumiy soni
O'rtacha soatlik ishlab chiqarish (SV) = _______ TP_________________ Jami ishlagan soatlar