225
18.2.Biznes-reja va samaradorlik.
18.3.Boshkaruvni tashkil etish va samaradorlik.
18.4.Kommunikasiya, karor kabul kilish va samaradorlik.
18.1. Samaradorlikka kompleks yondashuv.
Unumdorlik kursatkichi buyicha boshkaruv bu samarali boshkaruv deganidir. Barkaror
yukori unumdorlikni ta‘minlash barcha boshkaruv vazifalari va biriktiruvchi jarayon
kommunikasiya, karor kabul kilish va peshkadamlikni ta‘minlashga taalluklidir.
Korxonaga uzaro bir-biriga boglik unsurlardan iborat tizim nuktai nazaridan karash zarur
tashkilot unsurlari xamda tashkilotning tashki muxit bilan bir-biriga juda boglikligi tufayli
muammolar oon va tez xal etiladi. Boshka tashkiliy muammolar kabi kelajakda
unumdorlikni oshirish muammosi xam kompleks yondashuvni talab kiladi. unumdorlikka
xam tashki muxitning, xam tizim uzgarish jarayonining turli omillari ta‘sir etadi. Bu
omillar bir-biriga ta‘sir etishi sababli, unumdorlikni oshirishning uzgarmas (yagona) yuli
mavjud bulmaydi. Unumdorlikni oshirishga karatilgan kuplab urinishlar koxonalar
raxbarlari uz xarakatlari natijasini kura bilmaganliklari sababli muvaffakiyatsizlikka
uchraydi. Uz korxonasi unumdorligiga baxo berishda eng kup yul kuyiladigan xato sifatga
e‘tibor bermay fakat ishlab chikarish xajmi kursatmalarini xisobga olishdir.
Sunggi yillarda muvaffakiyatli faoliyat yuritayotgan korxonalar tajribasi sifat xarajatlar
majmuining muxim unsuri ekanligini namoyon kilmokda. Yukori sifat sotish mumkin
bulgan maxsulot xajmini ortishi, xaridorlar tomonidan kaytariladigan maxsulot mikdori va
kafolatli ta‘mirlash xajmining kiskarishi xisobiga xarajatlar kamayishiga olib keladi.
Natijada kompaniya uz rakobatbardoshligini oshirish imkoniyatini kengaytirishga sarflash
uchun kushimcha mablagga ega buladi. Yukori sifat sotuv xajmini oshiradi, ishlab
chikarish kulamini kengaytirishga, foydani kupaytirishga imkon yaratadi. Butlovchi
kismlarning sifatli bulmasligi butun maxsulot sifatiga ta‘sir kursatadi. Korxonalar uzaro
boglik bulgani sababli biror bir asosiy maxsulotning sifatsiz bulishi kupchilik tarmoklarda
unumdorlik pasayishiga olib keladi. Davlat apparatidagi past unumdorlik soliklarning katta
bulishiga, natijada iktsodiyot samaradorligini oshirishga sarf kilinishi mumkin bulgan
mablaglar kiskarishiga olib keladi.
Atrof muxit ifloslanishi darajasini kamaytirish, ish joyi sanitariya xolatini yaxshilash va
korxona ishchilari sogligini ximoya kilish uchun korxonalar kimmat uskunalar (masalan,
tutun tutgichlar) sotib olishlari kerak, bu esa xarajatlar kupayishiga olib keladi. Istikbolda
atrof muxitni yaxshilash va mexnatni muxofoza kilish ish vkti taksimlashiga va natijada
mexnat unumdorligi ortishiga olib keladi.
Mexnat unumdorligiga ta‘sir etuvchi muxim omil - korxonani boshkarish ilmiga ega
bulishdir. Korxona unumli ishlashi uchun boshkaruv tizimini takomillashtiriksh zarur.
Usib borayotgan rakobat sharoitida raxbaryat nega makbul bulgan karorlar bugungi kunga
tugri kelmasligini bilishi lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: