Mühazirə Giriş. Fənnin məqsədi və mahiyyəti (2s)



Download 192,96 Kb.
bet1/17
Sana03.03.2023
Hajmi192,96 Kb.
#916028
TuriMühazirə
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17
Bog'liq
Neft qaz yataqlarının işlənilməsinn yeni üsulları


Mühazirə 1. Giriş. Fənnin məqsədi və mahiyyəti (2s).

Neft laylarına sənaye əhəmiyyətli suvurulmasına baxmayaraq neftin çıxarılması tam təmin edilmir. Daha doğrusu istənilən qədər neft çıxarılmasına imkan vermir. Bu da ondan irəli gəlir ki, layın tərkibi əksər hallarda eynicinsli olmur, bəzi neftlərin özlülüyü yüksək olur. Nəticə etibarı ilə laya təsirlə əhatə məhdudlaşır.


1950-ci ildə layın neft verimini artırmaq üçün suvurma üsulunun təkmilləşdirilməsinə başlayaraq onun səmərəliyini artırmaq məqsədi ilə yeni yollar axtarmağa başlanılmışdır. Bunlardan, vurucu quyuların yerləşmə sxeminin seçilməsi (konturdaxili, konturyanı, ox üzrə suvurma), massiv neft laylarında layları vurucu quyularla kəsilməsi, bloklar üzrə suvurmanı göstərmək olar. Bundan əlavə laya vurulan suyun təzyiqinin tənzimlənməsi (artırılması və ya azalması), hasilat quyularının yerləşdirilməsi kimi işlərə fikir verilmişdir. Göstərilən kompleks işlər öz nəticəsini vermişdir. Belə ki, bu yataqlarda neftvermə əmsalının səviyyəsinin müəyyən qədər yüksəldilməsinə baxmayaraq laylarda xeyli miqdarda çıxarılabilən neft ehtiyatı qalmişdir. Onların realizəsi üçün 1960-ci ildən başlayaraq neftin daha da yaxşi sıxışdırılıb çıxarılması üçün vurulacaq suya müxtəlif aktiv reagentlərin əlavə olunmasının effektivliyinin öyrənilməsinə başlanılmışdır. Müxtəlif reagentlərdən (karbohidrogen qazı, səthi aktiv maddələr, polimerlər, qələvilər, turşular və s.) tətqiqinə başlanılmışdır. Bu tədqiqatlarda məqsəd laya təsirlə əhatəni artırmaq, suvurulan zonada nefti saxlayan qüvvələrin qarşısını almaqdır.
Bu məqsədlə tətbiq olunan laya dövrlərlə təsir, vurulan suyun axın istiqamətinin dəyişdirilməsi, səthi aktiv maddələr, qələvi məhlullar, polimerlər, turşularla təsir üsulları layın neftverimini 2-8% artırır. Digər təsir üsullarından yüksək özlülüyə malik neft layına təsir etmək üçün istilik (termik) üsulları (su buxarı, isti su, lay daxilində yanma) və kiçik özlülü neftlərin sıxışdırılmasına kömək edən miselyar məhlullar aiddir. Onların tətbiqi nəticəsində neftverməni 15-20% artırmaq mümkündür. Karbon və karbohidrogen qazının su ilə birlikdə vurulması nəticəsində neftin sıxışdırılma effektivliyi, yəni neftvermə 5-10% arta bilər.
Beynəlxalq terminologiyada Enhanced Oil Recovery- EOR adlanan neftverməni artıran müasir üsullara - neft yataqlarının işlənilməsində yeni üsullar da deyilir.
Ümumiyyətlə yatağın işlənilmə müddəti əsas üç mərhələyə bölünür:
Birinci mərhələ – bu mərhələdə yatağın təbii enerjisi (elastik enerji, neftdə həll olmuş qaz, konturarxası suların, qaz papağının enerjisi, qravitasiya qüvvələrin potensial enerjisi) mümkün qədər maksimal istifadə olunmuşdur.

Download 192,96 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish