Muhandislik grafikasi

1.3. Ortogonal proeksiyalash usuli. Chizmaning o‘qilishi

Ortogonal proeksiyalar markaziy va parallel proeksiyalarga nisbatan bir qancha afzalliklarga ega. Nuqtalarning ortogonal proeksiyalarini aniqlashda geometrik yasashlarning soddaligi, ob’yektni tasvirlashda uning shakli va o‘lchamlarini o‘zgarmasligi va xokazolar texnik chizmalarda ortogonal proeksiyalarni keng qo‘llash imkoniyatini yaratadi.




1.8-shakl

Buyumning bitta proeksiyalar tekisligidagi proeksiyasiga asoslanib uning shakli, holati va boshqa shu kabi ma’lumotlarni to‘liq olib bo‘lmaydi. Masalan, nuqtaning A₁ proeksiyasidan uning fazodagi holatini, ya’ni П₁ proeksiya tekisligidan qancha uzoqlikda joylashganligini bilib bo‘lmaydi. Chunki A nuqta orqali o‘tgan proeksiyalovchi nurga tegishli har qanday nuqtaning proeksiyasi A₁ nuqta bilan ustma-ust tushadi (1.8-shakl).

Bunday holatlarda chizmani o‘qilmaydi yoki chizmadagi ma’lumotlar yetarli emas deyiladi. Ushbu yetishmovchilikni bartaraf etish uchun chizmani qo‘shimcha ma’lumotlar bilan to‘ldiriladi. Amaliyotda bitta proeksiya orqali beriladigan chizmalarni taxt qilishning bir qancha usullari mavjud.

Mazkur kursda yuqoridagi usuldan farqli ravishda, ortogonal proeksiyalar usuli, ya’ni narsani ikki yoki undan ortiq o‘zaro perpendikulyar bo‘lgan proeksiyalar tekisligiga proeksiyalash Monj usuli o‘rganiladi.