Muhandislik grafikasi

A nuqtadan П₁ tekislikkacha bo‘lgan masofa - uning balandligi, A nuqtadan П₂ gacha bo‘lgan masofa esa uning uzoqligi deb ataladi.

П₁ tekislikni Ox o‘q atrofida soat strelkasining yo‘nalishi bo‘yicha, 90^o burchakka burib, uni П₂ bilan jipslashtiramiz. Natijada, A nuqtaning A₁ va A₂ proeksiyalari Ox o‘qiga perpendikulyar bo‘lgan bog‘lanish chizig‘iga tegishli bo‘lib qoladi. Hosil bo‘lgan tekis chizma epyur deyiladi (1.9-shakl, b). Chizmada berilgan B nuqta ikkinchi chorakda joylashgan. Uning gorizontal B₁ va frontal B₂ proeksiyalari birinchi chorakning orqa tomonida bo‘ladi. Epyurda B₁ va B₂ proeksiyalar Ox o‘qidan yuqorida va unga perpendikulyar bo‘lgan bog‘lanish chizig‘ida yotgan bo‘ladi.

Uchinchi chorakda joylashgan C nuqtaning gorizontal C₁ proeksiyasi Ox o‘qidan yuqorida, frontal C₂ proeksiyasi esa Ox o‘qidan pastda joylashadi.

To‘rtinchi chorakda joylashgan D nuqtaning gorizontal D₁ va D₂ proeksiyalari Ox o‘qidan pastda joylashadi.

Ko‘pchilik hollarda ob’yektning haqiqiy shaklini va uning chiziqli o‘lchamlarini aniqroq bilish maqsadida, uning uchinchi proeksiyasini yasashga to‘g‘ri keladi. П₃ profil proeksiyalar tekisligi П₁ va П₂ tekisliklariga perpendikulyar bo‘ladi. П₁, П₂ va П₃ tekisliklar o‘zaro kesishib Ox, Oy, Oz koordinata o‘qlarini hosil qiladi.

1.9-shaklda A nuqtaning uchta ortogonal proeksiyalari yasalgan. Bu yerda A₁, A₂ va A₃ lar mos ravishda A nuqtaning gorizontal, frontal va profil proeksiyalari deyiladi.

Nuqtaning fazodagi vaziyati x, y, z koordinata o‘qlaridagi qiymatlari orqali ifodalanadi, ya’ni A(x,y,z).

O‘zaro perpendikulyar bo‘lgan П₁ va П₂ proeksiya tekisliklari asosida hosil bo‘lgan chizmani Monj¹ chizmasi deb ataladi.