Muhammadyoqub ostonaqulov budjet hisobi

Savo! va top shiriqlar
1. M ahalliy moliya organlarida o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha boshqa mahalliy 
budjetlardan olinishi kerak bo'lgan summaga qanday buxgalteriya 
provodkasi tuziladi?
2. M ahalliy moliya organlarida o‘zaro hisob-kitoblar bo'yicha boshqa mahalliy 
budjetlarga qarzlarni to'lash tariqasida o'tkazib berilgan summalarga 
qanday buxgalteriya provodkasi tuziladi?
3. M ahalliy m oliya organlarida o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha paydo bo'l­
gan q a rz summ asi yuqori budjetdan olinishi kerak bo'lgan dotatsiya 
va subvensiya summalari yoki quyi budjetlardan olishi kerak bo'lgan 
darom adlarning 
ortiqcha 
summalari 
hisobiga 
o'tkazilganda 
bu 
sum m alarga qanday buxgalteriya provodkasi tuziladi?
4. M ahalliy m oliya organlarida o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha boshqa mahalliy 
budjetlarga o'tkazilishi kerak bo'lgan summaga qanday buxgalteriya 
provodkasi tuziladi?
5. M ahalliy m oliya organlarida o'zaro hisob-kitoblarga doir bankning 
ko'chirm asi va tegishli hujjatlari asosida boshqa mahalliy budjetlardan 
m uayyan m ahalliy budjetning «Mahalliy budjet mablag'lari depozit 
hisobvarag'i»ga kelib tushgan mablag'lar summasiga qanday buxgalteriya 
provodkasi tuziladi?
6. M ahalliy m oliya organlarida o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha paydo bo'lgan 
qarzlarni to'lash ularni quyi budjetga berilishi kerak bo'lgan dotatsiyalar 
va subvensiyalar summalari yoki yuqori budjetga berilishi kerak bo'lgan 
darom adlarning ortiqcha summalari hisobidan amalga oshirilganda bu 
sum m aga qanday buxgalteriya provodkasi tuziladi?
7. Yuqori m ahalliy budjet tomonidan o'zining quyi mahalliy budjetlariga 
budjet ssudalari berilganda budjet ssudasini bergan yuqori budjetning
98
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ijrosini amalga oshiruvchi mahalliy moliya organida bu summaga qanday 
buxgaiteriya provodkasi tuziladi?
8. Yuqori mahalliy budjet tomonidan o ’zining quyi m ahalliy budjetlariga 
budjet ssudalari berilganda budjet ssudasini oigan quyi budjetning 
ijrosini amalga oshiruvchi mahalliy moliya organida bu summaga qanday 
buxgaiteriya provodkasi tuziladi?
9. Quyi mahalliy budjetlar tomonidan 
0
‘zining yuqori m ahalliy budjetdan 
oigan budjet ssudalari yuqori budjetga qaytarib berilganda quyi budjetning 
ijrosini amalga oshiruvchi mahalliy moliya organida bu summaga qanday 
buxgaiteriya provodkasi tuziladi?
10. Budjet ijrosi natijalari aniqlanganda joriy yil davom ida mazkur mahalliy 
budjetga kelib tushgan budjet daromadlari um um iy summ asiga mahalliy 
moliya organida qanday buxgaiteriya provodkasi tuziladi?
11. Budjet ijrosi natijalari aniqlanganda joriy yil davom ida mazkur mahalliy 
budjet tomonidan o’zining yuqori mahalliy budjetidan olingan mablag’lar 
umumiy summasiga mahalliy moliya organida qanday buxgaiteriya 
provodkasi tuziladi?
12. Budjet ijrosi natijalari aniqlanganda joriy yil davom ida mazkur mahalliy 
budjet hisobidan amalga oshirilgan kassa budjet xarajatlari umumiy 
summasiga m ahalliy moliya organida qanday buxgaiteriya provodkasi 
tuziladi?
13. Budjet ijrosi natijalari aniqlanganda joriy yil davom ida m azkur mahalliy 
budjet tomonidan o ’zining yuqori mahalliy budjetiga berilgan mablag'lar 
umumiy summasiga mahalliy moliya organida qanday buxgaiteriya 
provodkasi tuziladi?
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

O L T I N C H 1 B O B .
M O L I Y A O R G A N L A R 1 D A B U D J E T I J R O S I
H A Q I D A G I H I S O B O T
1. 0 ‘Z B E K 1 S T 0 N R E S P U B L IK A S I D A V L A T B U D JE T I I J R O S I 
T O ‘G ‘R IS ID A G I H IS O B O T N I T A S H K IL Q IL IS H
0 ‘zb ekiston R cspublikasi D avlat budjeti ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobot 
m uhim d av lat tadbiri hisoblanadi. 0 ‘zbekiston Respublikasi D avlat 
budjeti ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobot tegishli hisobot davri uchun m a ’lum 
tizim ga solin g an reja va haqiqiy k o ‘rsatkichlam i um um lashtirish 
usulidir. B u h iso b o t m am lakat iqtisodiyotida davlat boshqaruvi vositasi 
hisoblanadi v a 0 ‘zbekiston Respublikasi D avlat budjeti ijrosi jarayoni 
ustidan tezk o r boshqarish uchun katta aham iyatga ega. H isobot 
yordam ida d a v la t budjeti ijrosi jarayoni, budjet darom adlarining kelib 
tushishi, tasdiq lan g an davlat budjetida k o ‘zda tutilgan tadbirlar uchun 
qilingan m a b la g ‘larning xarajat qilinishi ustidan nazorat am alga 
oshiriladi. H iso b o t asosida m oliya organlari budjet ijrosi b o ‘yicha 
budjet tash kilo tlari va bank m uassasalari tom onidan am alga oshirilgan 
ishlam i iqtisodiy tahlil qiladi. Buxgalteriya hisoboti obyektiv, to ‘g ‘ri, 
to ‘la, tu shun arli v a aniq b o ‘lishi, belgilangan shakllar va uning tegishli 
ko‘rsatkichlari to ‘la hajm da o ‘z vaqtida tuzilishi va taqdim ctilishi kerak 
b o ‘ladi.
0 ‘zbek isto n R espublikasi M oliya vazirligi tom onidan belgilangan 
yagona sh ak llar b o ‘yicha buxgalteriya hisobi m a ’lumotlari asosida D avlat 
budjeti ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobot tuziladi. 0 ‘zbekiston Respublikasi 
Davlat b u d jeti ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobotni tuzish ishlarida m oliya 
organlari, b u d je t tashkilotlari va bank m uassasalari qatnashadi. U lam ing 
har biri b u d jet ijrosi b o ‘yicha unga yuklatilgan funksiyalarga doir 
m a’lum otlar aso sid a budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobotni tuzadi.Budjet 
ijrosi to ‘g ‘risid ag i hisobotlar davriy va yillik hisobotlarga b o ‘linadi. 
D avriy h iso b o t o ylik va chorak hisobotlarga b o ‘linadi. Davriy hisobotlar 
yillik h isobotga nisbatan ancha qisqa, ularda shakllar va ko‘rsatkichlar 
soni kam , y u q o ri tashkilotlarga va boshqa organlarga topshirish 
m uddatlari q isq a b o ‘ladi. Y illik hisobotda keltiriladigan k o ‘rsatkichlar 
davriy h isobotlardagiga nisbatan budjet ijrosini keng ifodalaydi.
100
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

H isobotlar individual va y ig ‘m a hisobotlarga b o ‘linadi. Individual 
hisobotlar davlat budjeti ijrosida qatnashuvchi h ar b ir organ tom onidan 
tuziladi. Individual h iso b otlarg am oIiyaorganlarining o‘z Iariijroetayotgan 
budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobotlar, budjet tashk ilotlari xarajatlar 
sm etalarining ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobotlar va b an k m uassasalarining 
respublika budjeti ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobotlari kiradi. Y ig ‘m a hiso- 
botlarda budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi um um lashtirilgan m a ’lumotlar 
boMadi. Y ig ‘ma hisobotlar m oliya organlari, budjet tash kilo tlari va bank 
m uassasalarining individual hisobotlari asosida tuziladi.
M oliya organlari o ‘zlari ijro etayotgan budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi 
hisobotlam i o ‘zlari bevosita tuzadi va budjet ijro sid a qatnashuvchi 
boshqa organlam ing hisobotlarini tayyorlash va tu zish b o ‘yicha katta 
tashkiliy ishlarni am alga oshiradi.
M oliya organlarining hisoboti m a’lum tizim ga solingan budjet 
ijrosi to ‘g ‘risidagi reja va haqqiqiy ko‘rsatkichlam i um um lashtirish 
va solishtirish usulidir. M oliya organlarining h iso bo tida davlat budjeti 
darom adlari va xarajatlari, b an k m uassasalaridagi p u l m ab lag ‘lari va 
budjet ijrosi natijalari qayd qilinadi.
Q uyi m oliya organlarining hisobot taqdim etish m uddati va tartibi 
yuqori m oliya organlari tom onidan yig‘m a hisob otnin g o ‘z vaqtida 
taqdim etilishining ta’m inlashini hisobga oigan h olda belgilanadi.
H ar b ir m oliya organi budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobotni yuqori 
m oliya organiga va tegishli hokim iyatga taqdim ctadi.
2. 0 ‘Z B E K IS T 0 N R E S P U B L IK A S I D A V L A T B U D J E T I I J R O S I
T O ‘G ‘R IS ID A G I M O L IY A O R G A N L A R IN IN G H I S O B O T I
Y uqorida aytilganidek, davlat budjeti ijrosi to ‘g ‘risid a oylik, chorak 
va yillik hisobot tuziladi. Bu hisobotlar m ahalliy b u djetlar bo'yicha 
Q oraqalpog'iston R espublikasi m oliya vazirligi va m ah alliy m oliya 
organlari tom onidan tuziladi.
O ylik hisobot
0 ‘zbekiston Respublikasi M oliya vazirligi tom o n id an m ahalliy 
budjetlar ijrosi to ‘g ‘risidagi m a ’lum otlam i aks ettiruvehi «M ahalliy
101
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi m a’lum otnom a» shakli (3-shakl), m ahalliy 
budjet ijrosi t o ‘g ‘risidagi kodlashtirilgan hisobot shakli va m ahalliy 
budjetning aniqlangan rejasi to ‘g ‘risidagi m a ’lum otlam i aks ettiruvchi 
m a’lum otnom a shakli ishlab chiqilgan.
B udjet ijrosi to ‘g ‘risidagi oylik hisobot qisqa b o ‘lib, unda budjetning 
darom adlari v a xarajatlari ijrosi to ‘g ‘risidagi asosiy k o ‘rsatkichlar 
beriladi. O ylik hisobotda darom adlar b ir qancha boMimlaming boblari 
yoki paragraflari b o ‘yicha guruhlashtiriladi ham da boMimlar va 
boM im lam ing paragraflari b o ‘yicha ko ‘rsatiladi, xarajatlar esa boMimlar 
yoki boM im lar guruhi bo‘yicha qayd qilinadi.
M ah alliy budjetning aniqlangan rejasi va ijrosi b o ‘yicha oylik hisobot 
m ahalliy b u d jetlar ijrosi to ‘g ‘risidagi kodlashtirilgan hisobotdir.
M ahalliy budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi oylik hisobotning «D arom adlar» 
qism ida d aro m ad lar boMimlarining paragraflari b o ‘yicha «A niqlangan 
reja», «A niqlangan rejaning ijrosi» va «A niqlangan reja ijrosining 
foizi» keltiriladi. M ahalliy budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi oylik hisobotning 
«X arajatlar» qism ida xarajatlar boMimlarining paragraflari b o ‘yicha 
«A niqlangan reja», «A niqlangan rejaning ijrosi» va «A niqlangan reja 
ijrosining foizi» keltiriladi. M ahalliy budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi oylik 
hisobotda b u d jet darom adlari va budjet xarajatlari balans sifatida 
beriladi. 
U ning «D arom adlar» qism ida hisobot davrida olingan 
d arom adlam ing um um iy sum m asi bilan b ir qatorda yil boshiga qolgan 
budjet m ablagM arining qoldiq sum m asi ham k o ‘rsatiladi. Hisobotning 
«X arajatlar» qism ida hisobot davrida budjet xarajatlarining um um iy 
sum m asi b ilan darom adlam ing xarajatlardan oshgan sum m asi, budjet 
m ablagM arining erkin qoldiq sum m asi va aylanm a kassa mablagMari 
sum m asi h am k o ‘rsatiladi.
O ylik h iso b o t tarkibida «K assa xarajatlarining boMimlar va guruhlar 
b o ‘yicha taqsim lanishi» beriladi. B unda kassa xarajatlari har b ir boMim 
b o ‘yicha ish haqi va unga tenglashtirilgan toMovlar, ish beruvchilam ing 
ajratm alari, kapital q o ‘yilmalar, boshqa xarajatlar, rivojlantirish fondiga 
o ‘tkazilgan sum m alar kabi guruhlarga boMingan holda ko‘rsatiladi.
«M ahalliy budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi m a’lum otnom a»da (3-shakl) 
darom adlar v a xarajatlar turlari b o 'y ich a «Aniqlangan reja», «Aniqlan-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

gan rejaning ijrosi» v a «A niqlangan reja ijro sin in g foizí», hamda 
«A niqlangan reja ijrosining aniqlangan rejadan farq i» keltiriladi. Bu 
m a ’lum otnom aning «D arom ad turlari» qism ida h iso b o t davrida olingan 
darom adlam ing um um iy sum m asi bilan bir qato rd a yil boshiga qolgan 
budjet mablagMarining qoldiq sum m asi, uning « X a rajat turlari» qism ida 
esa hisobot davrida budjet xarajatlarining um um iy sum m asi bilan birga 
darom adlam ing xarajatlardan oshgan summ asi, b u d je t mablagMarining 
erkin qoldiq summasi va aylanm a kassa m ab lag ‘lari summasi ham 
k o ‘rsatiladi.
M oliya organlari budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi o y lik hisobotlam i o ‘zlari 
ijro etayotgan budjetning buxgalteriya hisobi m a ’lum otlari, budjet 
mablagMarini bosh tasarru f qiluvchilam ing o ylik hisobotlari va bank 
m uassasalarining oylik hisobotlari asosida tuzadi.
B udjet ijrosi to ‘g ‘risidagi y ig ‘ma oylik h iso b o tla r tegishli moliya 
organlari tomonidan o ‘zlari ijro etayotgan b u d jet ijrosi to ‘g ‘risidagi 
hisobot m a’lum otlariga quyi budjetlam ing ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobot 
m a ’lumotlarini ham q o ‘shish y o ‘li bilan tuziladi.
C h o ra k hisobot
M ahalliy budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi chorak h iso b o ti oylik hisobotga 
nisbatan anchagina keng maMumotlarga ega boMadi. C horak hisobotida 
m a ’lum otlar yil boshidan jam i o ‘sib borish tartibida k o ‘rsatiladi. Viloyat, 
turnan va tum anlarga boMingan shahar bo ‘yicha u m u m iy y ig ‘m a chorak 
buxgalteriya hisobotlari chorak hisobotining sh ak llari b o ‘yicha hamma 
quyi budjetlam ing ijrosi to ‘g ‘risidagi m a’lum otlam i h am q o ‘shgan holda 
tuziladi.
M ahalliy budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi chorak hisoboti tarkibiga 
quyidagilar kiradi:
1. Budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi balans (0 5 2 4 2 0 1-shakl).
2. Budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobot:
1) darom adlar (0524202-shakl);
2) xarajatlar (0524204-shakl);
3) xarajatlam ing ayrim turlari budjet tasnifining paragraf va 
m oddalari bo‘yicha taqsim lanishi (0524205-shakl).
103
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

3. 
B u d jet 
tashkilotlarining 
tarm oqlari 
b o ‘yicha 
shtatlar va 
kontingentlari rejasining bajarilishi to‘g ‘risida hisobot (0524203-shakl).
4. T ejalgan v a rivojlantirish fondiga o ‘tkazilgan budjet mablagMari 
to ‘g ‘risida h iso b o t (0524206-shakl).
5. R ivojlan tirish fondi mablagMarining kelib tushishi va ishlatilishi 
to‘g ‘risida ch o rak hisoboti (0524207-shakl).
C horak h iso b o tig a tushuntirish xati ilova qilinadi.
B u d jet ijrosi to ‘g‘risidagi balans
Bu balans (0 5 2 4 2 0 1-shakl) m oliya organlari tom onidan bosh-jum al 
(vedom ost) v a analitik schyotlar b o ‘yicha tuzilgan aylanm a vedom ostlar 
asosida tu zilad i. B udjet ijrosi to ‘g ‘risidagi balans tuzilgunga qadar 
aylanm a v ed o m o stlar m a ’lumotlari bosh-jum alning tegishli m a ’lum otlari 
bilan so lishtirib chiqiladi. 0 ‘zaro hisob-kitoblar, budjetlardan berilgan 
va ulardan o lin g a n m ablag‘lar schyotlarida hisobot davrining oxiriga 
bo‘lgan q o ldiqlari chorak balansning aktivida debetli qoldiqlari, passivida 
csa kreditli q o ld iq lari k o ‘rsatiladi.
B udjet ijro si to ‘g ‘risidagi balansning aktiv qismi besh b o ‘limdan 
iborat boMib, u n in g «Pul mablagMari» boMimida m ahalliy budjetning 
asosiy jo riy hisobvaragM dagi, kapital qo‘yilm alar va boshqa tadbirlam i 
m oliyalashtirish uchun budjetning bankdagi mablagMari va m ahalliy 
budjetlarda tu ru v ch i budjet mablagMarini tasarruf qiluvchilam ing 
depozit hisobvaragM dagi m ablag‘larining hisobot davri oxiridagi qoldiq 
sum m alar k o ‘rsatiladi. B alansning «X arajatlar» boMimida m uayyan 
mahalliy b u d jetn in g hisobot davri ichida am alga oshirgan kassaxarajatlari, 
«Berilgan ssu d alar» b o ‘lim ida esa quyi m ahalliy budjetlarga berilgan, 
ammo h iso bot d avri oxirida quyi m ahalliy budjetlar tom onidan hali 
qaytarilm agan ssudalar summasi ko'rsatiladi. B udjet ijrosi to‘g ‘risidagi 
balansning «H isob-kitoblar» boMimida respublika budjeti bilan o ‘zaro 
hisob-kitoblar v a m ahalliy budjetlar bilan o ‘zaro hisob-kitoblarga doir 
m a’lum otlar keltirilsa, uning « 0 ‘tkazilgan m ablag‘lar» boMimida esa 
respublika b u d je tig a o ‘tkazilgan mablagMar va mahalliy budjetlarga 
o ‘tkazilgan m ablagM arga doir maMumotlar keltiriladi.
104
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

B udjetijrosi to ‘g ‘risidagi balansning passiv q ism i h am b esh bo'lim dan 
iborat b o ‘lib, uning «D arom adlar» bo‘lim ida b u d jet darom adlari va 
aniqlanilm agan tushum lar sum m asi ko‘rsatiladi. B alansning «Olingan 
ssudalar» bo‘lim ida respublika budjetidan va yu qori m ahalliy budjetdan 
olingan budjet ssudalarining hisobot davri oxiridagi hali qaytarilm agan 
sum m alari ko'rsatilsa, uning «Hisob-kitoblar» b o ‘lim id a esa respublika 
budjeti bilan, ham da m ahalliy budjetlar bilan o ‘zaro hisob-kitoblar 
b o 'y ich a m uayyan budjet tom onidan berilm agan sum m alar ko'rsatiladi. 
Balansning passiv qism ini «O lingan m ablag‘lar» b o 'lim id a respublika 
budjetidan va m ahalliy budjetlardan o ‘zaro h iso b-kitoblar b o'yicha 
olingan mablag*lar sum m alari k o ‘rsatilsa, uning «N atijalar» boUimida 
esa budjet ijrosining natijasini k o ‘rsatuvchi sum m a aks ettiriladi.
B udjet ijrosi to ‘g‘risidagi hisobot
B udjetijrosi to‘g ‘risidagi chorak hisobotning «D arom adlar» (0524202- 
shakl) qismida budjet tasnifi har bir b o ‘lim in in g paragraflari b o 'y ich a 
kelib tushishi rejalashtirilgan darom adlar (belgilangan) sum m alari, ham da 
ulam ing haqiqatda kelib tushganini ko‘rsatuvchi (bajarilgan) sum m alar 
aks ettiriladi. H isobotning bu qism ida d arom adlam ing um um iy summasi 
bilan bir qatorda darom adlardan xarajatlam ing k o 'p a y ish i (taqchillik) 
ham da xarajatlam i qoplash uchun ajratilgan m a b la g ‘lardan tashqari, 
budjetlam ing yit boshiga qolgan m ablag‘lar qo ld iq lari sum m alari ham
aks ettiriladi.
Budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi chorak hisobotning «X arajatlar» (0524204- 
shakl) qism ida budjet tasnifining har bir b o 'lim in in g boblari, paragraflari 
va m oddalari b o 'y ich a aniqlangan, m oliyalashtirilgan ham da bajarilgan 
(kassa xarajati, haqiqiy xarajat) xarajatlam i aks ettiruvchi sum m alar 
beriladi. Hisobotning bu qism ida xarajatlar u m u m iy sum m asi bilan b ir 
qatorda darom adlam ing xarajatlardan oshgan q ism i sum m asi, budjet 
m ablag‘larining erkin qoldiq summasi va ay lan m a kassa mablag* lari 
sum m asi ham aks ettiriladi.
Budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi chorak hisobotning «X arajatlam ing ayrim
turlarining budjet tasnifm i p arag ra f va m oddalari b o ‘y ich a taqsim lanishi»
105
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

(0524205-shakl) qism ida xarajatlam ing turlari b o‘yicha, aniqlangan, 
m oliyalashtirilgan ham da bajarilgan xarajatlar (kassa xarajati, haqiqiy 
xarajat)ga d o ir m a ’lum otlar keltiriladi.
B udjet tashkilotlarining tarm oqlari bo‘yicha shtatlar va kontingentlar 
rejasining bajarilish i to ‘g ‘risida hisobotda (0524203-shakl) budjet tasnifi 
har bir boM im ining boblari, paragraflan va turkum lari b o 'y ich a hisobot 
davri oxiridagi aniq m iqdor keltiriladi.
Tejalgan va rivojlantirish fondiga o'tkazilgan budjet m ablag‘lari 
to‘g ‘risidagi hisobotda (0524206-shakl) mahalliy budjetda turuvchi budjet 
tashkilotlarida hisobot choragining oxirgi kuniga tejab qolingan va budjet 
tashkilotining rivojlantirish fondi bo‘yicha talab qilib olgunga qadar depozit 
hisobvarag‘iga o ‘tkazilgan mablag‘lar to‘g ‘risidagi m a’lumotlar har bir 
bo'lim ning boblari b o ‘yicha guruhlarga bo‘lingan holda ko‘rsati!adi.
R ivojlantirish fondi m ablag‘larining kelib tushishi va ishlatilish 
to ‘g ‘risida ch orak hisobotida (0524207-shakl) yil boshidagi m ab lag ‘lar 
qoldiq sum m asi, hisobot davrida tushgan darom adlar sum m asi, kassa 
xarajatlam ing u m um iy sum m asi va hisobot davri oxirida qolgan qoldiq 
sum m alar b u d jet tasnifining boblari b o ‘yicha k o ‘rsatiladi. Shu bilan birga, 
kassa xarajatlari budjetning iqtisodiy tasnifi b o ‘yicha ham ko ‘rsatiladi.
M oliya organlarining budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi chorak hisobotlari 
o ‘zlari ijro etay o tg an budjetlar ijrosiga doir buxgalteriya m a ’lum otlari, 
budjet m ablagM ari bosh tasarruf qiluvchilam ing chorak hisobotlari va 
bank m uassasalarining hisobotlari asosida tuziladi. Tegishli budjet ijrosi 
to g risidagi y ig ‘m a chorak hisoboti m oliya organlari tom onidan ular 
ijro etayotgan b udjetlam ing ijrosiga doir hisobot m a’lum otlariga quyi 
budjetlam ing ijrosi to*g‘risidagi hisobotlar m a ’lumotlarini q o ‘shish y o ‘li 
bilan tuziladi.
Y illik h isob ot
M ahalliy b u d jetlar ijrosi to ‘g ‘risidagi yillik buxgalteriya hisobotlarida 
oylik va ch orak hisobotlarga nisbatan k o ‘p k o ‘rsatkichlar va budjet 
ijrosi jara y o n in in g keng tavsifi beriladi. Y uqori sifatda va belgilangan 
m uddatlarda y illik hisobotni tuzishgacha m oliya organlari k o ‘pgina 
tadbirlam i am alg a oshiradi. M oliya organlari quyi m oliya organlari
106
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

va budjet tashkilotlarining b o sh buxgalterlari bilan y illik hisobot 
tuzish m asalalari bo‘yicha instruktiv yig ‘ilishlam i o ‘tkazadi. M oliya 
organlari hisobot yili oxirigacha budjetlar o ‘rtasidagi o ‘zaro hisob- 
kitoblarning tugatilishi va qisqa m uddatli ssudalar b o ‘y ich a qarzlar to la 
qaytarilishining ta’minlanishi u stid an nazorat qilishi kerak.
Q oraqalpog‘iston R espublikasining m oliya vazirlig i, viloyatlar, 
shaharlar va tum anlar m oliya organlari Q oraqalpog‘isto n Respublikasi 
respublika budjeti va m ahalliy budjetlar ijrosi to ‘g ‘risida yillik 
buxgalteriya hisobotlari tarkibiga quyidagilar kiradi:
1) budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi balans (0 5242 01-shakl);
2) budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobot:
a) daromadlar (0524202-shakl);
b) xarajatlar (0524204-shakI);
d) xarajatlar ayrim turlarining budjet tasnifini p a ra g ra f va mod-
dalari b o ‘yicha taqsim lanishi (0524205-shakl);
3) budjet tashkilotlari balansidagi hisob-kitoblar b o ‘y ie h a m a ’lumot- 
noma;
4) budjet tashkilotlarining asosiy vositalari to ‘g ‘risid ag i m a’lumot- 
nom a (052 0116-shakl);
5) budjet tashkilotlarining m oddiy q iy m atliklar to*g‘risidagi 
m a ’lum otnom a (0520116-shakl);
6) ishchilarga bepul beriladigan uy-joy va k om m un al x izm at haqlarini 
qoplash uchun qilingan xarajatlar to ‘g ‘risidagi m a ’lum otnom a;
7) m axsus m ablag‘lar b o ‘y ich a sm etalar ijrosi to ‘g ‘risid a hisobot;
8) to ‘lov-shartnom a o‘q u v shaklida m utaxassislar tayyorlashning 
m ablag‘lari;
9) budjet tashkilotlarida pul m ablag‘lari va m oddiy qiym atliklar b o ‘yicha 
aniqlangan kamomadlar to ‘g ‘risida yig‘m a hisobot (0520108-shakl);
10) M aqsadli m ablag‘la r hisobidan y o ‘n altirilg an xarajatlarning 
y ig ‘indilari to‘g ‘risida hisobot (0520109-shakl);
11) tejalgan va rivojlantirish fondiga o ‘tkazilgan b u d jet m ablag‘lari 
to ‘g ‘risida hisobot (0524206-shakl).
Q oraqalpog‘iston R espublikasi m oliya vazirligi, viloyatlar, shaharlar 
va tum anlar m oliya organlarining, respublika bu d jeti va mahalliy
107
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

budjetlar ijrosi to ‘g ‘risida yillik buxgalteriya hisobotlariga tushuntirish 
xati ilo v a qilinadi.
Y illik buxgalteriya hisobotlariga bank m uassasalarining um um davlat 
soliqlari v a darom adlaridan m ah alliy budjetga qilingan ajratm a summalari 
to ‘g ‘risid ag i m a ’lum otnom alar ham kiradi.
M ah a lliy budjetlar ijrosi to ‘g ‘risidagi yig ‘m a yillik hisobotlar o ‘zlari 
ijro etay o tg an budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobotlar m a ’lum otlariga quyi 
m oliya organ lari tom onidan taq d im etilgan hisobotlar m a ’lum otlarini 
q o ‘shish y o ‘li bilan tuziladi.
B u d je t ijro si to ‘g ‘risid a g i yangi yilning 
b irin c h i y a n v a rig a b alansi
Bu b alan s (0 524201 -shakl) b u d jet ijrosi to ‘g ‘risidagi chorak balansida 
keltirilgan m o ddalar bo‘yicha tuzilib, shu m oddalar b o ‘yicha yil boshiga 
qoldiq va yil oxiriga qoldiq sum m alar ko‘rsatiladi.
B u d je t ijro si to ‘g ‘ris id a g i yillik hisobot
B udjet ijrosi to ‘g ‘risidagi yillik hisobotning «Darom adlar» (0524202- 
shakl) q ism id a budjet tasnifining h ar b ir b o ‘limining paragraflari b o ‘yicha 
kelib tush ishi rejalashtirilgan darom adlar (belgilangan) sum m alari hamda 
ulam ing h aq iq atd a kelib tushganini k o ‘rsatuvchi (bajarilgan) sum m alar 
budjet tu rlari (Q oraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va shahar 
budjeti, re sp u b lik a va viloyatlarga bo‘ysunuvchi shaharlar budjeti, 
jum ladan shah arlarga b o ‘ysunuvchi tum anlar budjeti ham da tum anlar 
budjeti) b o ‘y ich a aks ettiriladi.
B udjet ijro si to ‘g ‘risidagi yillik hisobotning «Xarajatlar» (0524204- 
shakl) qism id a budjet tasnifi h ar b ir bo‘lim ining boblari, paragraflari 
va m oddalari b o ‘yicha aniqlangan, m oliyalashtirilgan (mablag* bilan 
ta ’m inlash) h am d a bajarilgan x arajatlar (kassa xarajati, haqiqiy xarajat) 
ni aks ettiru v ch i sum m alar budjet turlari (Q oraqalpog'iston Respublikasi, 
viloyatlar v a budjet shahar budjeti, respublika va viloyatlarga 
b o 'y su n u v ch i shaharlar budjeti, jum ladan shaharlarga b o ‘ysunuvchi 
tum anlar bud jeti ham da tum anlar budjeti) bo‘yicha beriladi.
108
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

B udjet ijrosi to ‘g ‘risidagi yillik hisobotning 
«X arajatlam ing 
ayrim turlarining budjet tasnifi paragraf va m od dalari b o ‘yicha 
taqsim lanishi» (0524205-shakl) qism ida, x arajatlam in g budjet ijrosi 
to ‘g ‘risidagi chorak hisobotidagidek, xarajatlam ing turlari b o ‘yicha, 
aniqlangan, m oliyalashtirilgan (m ablag‘ bilan t a ’m inlangan) ham da 
bajarilgan xarajatlar (kassa xarajati, haqiqiy x arajat)ga d o ir m a’lum otlar 
keltiriladi.
Budjet tashkilotlari balansidagi hisob-kitoblar b o 'y ic h a m a ’lumot- 
nom ada hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar b o ‘y ich a debitor qarzlar, 
turli debitor qarzlar, turli kreditor qarzlar, deponent sum m alar, ishchi va 
xizm atchilar bilan hisob-kitoblar b o ‘yicha qarzlar va b o sh q a qarzlam ing 
yil boshiga va yil oxiriga b o 'lg a n sum m alar keltiriladi.
Budjet tashkiiotlarining asosiy vositalari to ‘g ‘risidag i m a ’lumot- 
nom ada (0520116-shakl) budjet tashkiiotlarining yil boshiga va yil 
oxiriga qolgan asosiy vositalari va ulam ing cskirishini aks ettiruvchi 
m a ’lum otlar keltiriladi.
Budjet tashkiiotlarining m oddiy qiym atliklari to ‘g ‘risidagi m a ’lu- 
m otnom ada (0520116-shakl) budjet tashkiiotlarining yi! boshiga va 
yil oxiriga qolgan m oddiy qiym atliklari sum m alari ham da hisobot 
yili davom ida sarflangan m oddiy qiym atliklar sum m alari to ‘g ‘risidagi 
m a ’lum otlar aks ettiriladi.
Ishchilarga bepul b erila d ig a n u y -jo y va k o m m u n al x iz m a t h aqlarini 
q op lash uchun qilingan x a ra ja tla r to ‘g ‘risid a g i m a ’lum o tno m ada 
bu x arajatlar 100, 200, 201, 2 0 2 , 203 va 2 0 7- b o ‘lim la rn in g ayrim
b o b larig a doir sum m alar va u la m in g b u d jet tu rla ri (Q o ra q a lp o g ‘iston 
R espublikasi, vilo y atlar v a b u d je t sh ah ar b u d je ti, re sp u b lik a va 
v ilo y atlarg a b o ‘ysunuvchi sh a h a rla r bu d jeti, ju m la d a n shah arlarga 
b o ‘ysunuvchi tum anlar bu d jeti, h am da tu m a n la r b u d je ti) b o ‘yicha 
ajra tilg an holda beriladi.
M axsus m ablag‘lar b o ‘yicha sm etalar ijrosi to ‘g ‘risid agi hisobotda 
budjet tashkiiotlarining m axsus m ablag‘lari turlari b o ‘y ic h a sm etalam ing 
ijrosiga doir m a’lum otlar (tasdiqlangan sm eta sum m asi va uning 
bajarilish summasi) keltiriladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ToM ov-shartnom a o ‘quv shaklda m utaxassislar tayyorlash mab- 
Iag‘lari to ‘g ‘risidagi hisobotda o ‘qishga qabul qilish m uddatlari b o ‘yicha 
rejalashtirilgan darom adlar va xarajatlar summasi ham da ulam ing 
ijrosiga d o ir m a ’lum otlar keltiriladi.
B udjet tash k ilo tla rid ap u lm ab lag ‘lari vam o dd iy qiym atliklarbo 'y ich a 
aniqlangan kam om adlar to ‘g ‘risidagi yig‘m a hisobotda (0520108-shakl) 
yil boshidagi kam om adlar bo‘yicha qarzlar, yil davom ida pul m ablag‘lari 
va m oddiy qiym atliklar b o ‘yicha aniqlangan kam om adlar sum m asi, 
aybdor shaxslardan undirib olingan sum m a, tashkilot hisobiga balansdan 
chiqarilgan sum m a, yil oxiridagi kam om adlar bo'yicha qarzlar summasi: 
xalq t a ’lim i vazirligi tizim idagi tashkilotlar bo‘yicha, sogUiqni saqlash 
vazirligi tizim idagi tashkilotlar bo'yicha, m adaniyat vazirligi tizim idagi 
tashkilotlar b o ‘yicha, qishloq x o ‘ja Iik va sanoat tizimidagi tashkilotlar 
b o ‘yicha, qishloq, q o ‘rg ‘on va shahar kengashlari va boshqalarga 
boMingan h o ld a k o ‘rsatiladi.
M aqsadli 
m ab lag 'la r 
hisobidan 
y o ‘naltirilgan 
xarajatlam ing 
y ig 'in d ila ri to ‘g ‘risidagi hisobotda (0520109-shakl) xarajatlar bo‘lim- 
larining m oddalari b o ‘yicha m aqsadli mablagMar hisobidan 0 ‘zbekiston 
R espublikasi V azirlar M ahkam asining zaxira fondiga, Q oraqalpog‘iston 
R espublikasining zaxira fondiga va ijroiya q o ‘m italarining k o ‘zda 
tutilm agan fondlariga, budjetni qabul qilishda tasdiqlangan xarajatlam i 
qoplashga va darom adlam ing xarajatlardan oshishiga qaratilgan yil 
boshidagi b udjet qoldiqlariga ham da budjet ijrosi davom ida qo'shim ch a 
olingan d arom adlarga yo‘naltiri!gan mablagMar to‘g ‘risidagi m a ’lum otlar 
keltiriladi.
T cjalgan v a rivojlantirish fondiga o ‘tkazilgan budjet mablagMari 
to ‘g ‘risidagi hisobotda (0524206-shakl) budjet tasnifi bo'lim larining 
boblari b o ‘y ich a I guruh, II guruh va IV guruhlarga bo 'lin g an holda 
budjet tashkilotlarida hisobot choragining oxirgi kuniga tejab qolingan 
va m azku r b udjet tashkilotlarining rivojlantirish fondi mablagMari 
saqlanadigan 
depozit 
hisobvaraqlariga 
o ‘tkazilgan 
m ablag‘lar 
to ‘g ‘risidagi m a ’lum otlar keltiriladi.
Y illik hisobotga ilova qilinadigan tushuntirish xatida budjetning 
darom adlari v a xarajatlari b o ‘yicha ijrosi to ‘g ‘risida qisqaeha tav sif 
beriladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

M ahalliy m oliya organlari tom onidan tuzilgan m ahalliy budjet ijro si 
to‘g ‘risidagi yillik yig ‘ma hisobotlar tegishli hokim iyatlarga va y u q o ri 
m oliya organiga topshiriladi.