Muhammadyoqub ostonaqulov budjet hisobi

Birinchi misol.
Y angi yil uchun budjct tuzish jarayo nid a Farg‘ona 
viloyati B ag‘dod tum ani budjeti daromadlari sum m asi rejalashtirilayotgan 
budjet xarajatlaridan ortiqchaligi aniqlangan. Bu ortiqeha daromad 
sum m asi F arg‘ona viloyat budjetiga chaqirib olish rcjalashtirilgan. 
B ulam i hisobga olib turib F a rg ‘ona viloyati budjeti ham da B ag‘dod 
tum ani budjeti tasdiqlangan.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Yangi m oliya yilida budjetlar ijrosi davom ida B ag‘dod tu m an in in g
ortiqcha darom adlari summalari F a rg ‘o na viloyat budjetiga k e lib
tushganda, bu operatsiyaga:
F arg‘ona viloyati m oliya organida q uyid agi buxgalteriya provodkasi 
tuziladi:
D e b et 011 - « M a h a lliy b u d jct m a b la g 'la r i d e p o z it h is o b v a ra g ‘i» s u b s c h y o ti;
K re d it 0 4 0 - « B u d je t d a ro m a d la ri» s u b s c h y o ti.
B ag‘dod tum ani moliya organida quyidagi buxgalteriya prov od kasi 
tuziladi:
D e b e t 0 2 0 - « B u d jc t x a ra ja tla ri» s u b s c h y o ti;
K re d it 011 - « M a h a lliy b u d jet m a b la g ‘lari d e p o z it h is o b v a ra g ‘i» s u b s c h y o ti.
Yuqori budjct tomonidan olib q o ‘yilgan darom ad sum m alari B ag ‘d o d
tumani budjctida «Yuqori budjetlarga berilgan darom adlar o rtig ‘i», 
xarajatlar sifatida qayd qilinsa, F arg‘o n a viloyati budjetida csa bu
sum m alar «Q uyi budjetlardan tushgan d aro m ad lar ortig‘i», d aro m ad lar 
sifatida qayd qilinadi.
Ikkinchi misol.
Yangi yil uchun b u d jet tuzish jarayonida F a rg ‘o n a 
viloyati Rishton tum ani budjcti darom adlari sum m asi rejalashtirilayotgan 
budjet hisobidan qilinadigan xarajatlaridan kam ligi aniqlangan. B u 
yctishm ayotgan darom ad summasini F a rg ‘ona viloyatidan dotatsiya q ilib
bcrish rejalashtirilgan. Bulami hisobga olgan holda F arg‘ona v ilo y ati 
budjeti ham da Rishton tumani budjeti tasdiqlangan.
Yangi m oliya yilida budjetlar ijrosi jara y o n i davom ida F arg ‘o n a
viloyati budjctidan Rishton tumani b u d jetig a dotatsiya berilganda, b u
operatsiyaga:
1) F arg‘ona viloyati moliya organida quyidagi buxgalteriya p ro v o d ­
kasi tuziladi:
D e b et 0 2 0 - « B u d je t x a raja tlari» s u b s c h y o ti;
K red it 011 - « M a h a lliy b u d jet m a b la g 'la r i d e p o z it h is o b v a ra g ‘i» s u b s c h y o ti.
2) Rishton tum ani moiiya organida q uyidagi buxgalteriya prov od kasi 
tuziladi:
D eb et 011 - « M a h a lliy b u d jet m a b la g ‘ lari d e p o z it h is o b v a ra g ‘i» s u b s c h y o ti;
K re d it 0 4 0 - « B u d je t d a ro m a d la ri» s u b s c h y o ti.
Uchinchi misol.
Yangi yil u c h u n b u d je t tuzish ja ra y o n id a
Sirdaryo v iloyati budjeti darom adlari su m m a si re ja la sh tirila y o tg a n
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

b u d je t x arajatlarid an k a m lig i aniqlangan. B u ctish m ay o tg an darom ad 
sum m asini 0 ‘z b e k isto n R esp u b lik asi respub lika b u d jetid an dotatsiya 
q ilib bcrish re ja la s h tirilg a n . B ularni hisobga olgan ho lda 0 ‘zbekiston 
R esp ublikasi re s p u b lik a b u d jeti ham da S ird ary o v ilo yati budjeti 
tasdiqlangan.
Yangi m oliya y ilid a budjetlar ijrosi jarayoni davom ida respublika
budjetidan Sirdaryo viloyati budjetiga dotatsiya berilganda, bu operat- 
siyaga:
1) 0 ‘zbekiston R espublikasi M oliya vazirligida quyidagi buxgalte-
riya provodkasi tuziladi:
D e b e t 02 0 - « B u d je t x a r a ja tla r i» su b sch y o ti;
K re d it 0 1 0 - « R e s p u b lik a b u d je ti m ablagM ari d e p o z it h is o b v a ra g ‘i» su b ­
sc h y o ti.
2) Sirdaryo viloyati m oliya organida quyidagi buxgalteriya provod­
kasi tuziladi:
D e b e t 011 - « M a h a lliy b u d je t m a b la g ‘lari d e p o z it h is o b v a r a g ‘i» su b sch y o ti;
K re d it 04 0 - « B u d je t d a ro m a d la ri» su bschyoti.
Yuqorida kcltirilgan m isollardan ko‘rinib turibdiki, budjetni tuzish va 
tasdiqlash jarayonida k o ‘zda tutilgan budjetlar o ‘rtasidagi o ‘zaro hisob- 
kitoblar budjetning darom adlari va xarajatlari hisobi subschyotlarida 
qayd qilinadi.
B udjet ijrosi ja ra y o n id a vujudga kelgan budjetlar o ‘rtasida sodir 
b o ‘ladigan o ‘zaro h isob-kitoblar bo‘yicha operatsiyalar hisobga olish 
tartibi o ‘zgacha b o ‘ladi. B udjet ijrosi jarayonida budjetlar o ‘rtasida sodir 
b o ‘ladigan o ‘zaro m unosabatlar: soliqlar va darom adlar to ‘g ‘risidagi 
qonunchilikni o 'z g a rish i; m a ’muriy-hududiy b o 'linishn ing o'zgarishi; 
x o ‘jalik yurituvchi subyektlar b o ‘ysunishining o ‘zgarishi; kapital 
q o 'y ilm alar lim itlarining turli bo‘ysunishdagi qurilish obycktlari orasida 
qayta taqsim lanishi h am d a boshqa holatlar natijasida vujudga keladi.
S u m m a la rn i o ‘z a ro h iso b -k ito b larg a o ‘tk azish ta rtib i
B udjet tashkiloti y o k i x o ‘jalik yurituvchi subyektlar b o ‘ysunishi 
o ‘zgarganda, o ‘zaro hisob-kitoblarga m oliya yili boshidan budjet 
hisobidan beriladigan mablagM aming yillik sum m alari yoki am alga
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

oshirilgan budjctda k o ‘zda tutilgan xarajatlar sum m alari, shuningdek, 
budjetga kiritilgan to ‘lovlar, yangi bo‘ysunish b o ‘y ich a budjetda to‘la 
aks ettiriladi.
Sum m alami o ‘zaro hisob-kitoblarga o ‘tkazishn in g u m um iy qoidalar 
bilan birgalikda bir qator quyidagi o ‘ziga xosliklar m avjuddir:
1) bank orqali m oliyalashtirilgan xarajatlar o ‘tk azib berilganda;
2) budjet darom adlarini to ‘lovchilar hisoblanuvchi x o ‘jalik yurituvchi 
subyektlar o ‘tkazib berilganda;
3) m a ’m uriy-hududiy bo‘linish o ‘zgarganda;
4) soliqlar va nosoliq darom adlar to ‘g ‘risidagi qonunchilik o ‘z- 
garganda;
5) bank m uassasalari orqali m oliyalashtiriladigan qurilish obycktlari 
yoki tadbirlari berilganda yoki olinganda va boshqalar.
Shu tariqa vujudga keladigan budjetlar o ‘rtasid agi hisob-kitoblar 
o ‘z a ro h iso b -k ito b la r, deb ataladi. Bu hisob-kitoblar budjet xarajatlari 
va daromadlarining buxgalteriya hisobi subschyotlarida qayd etilmaydi, 
chunki bularai buxgalteriya hisobida budjet darom ad lari va xarajatlari 
sifatida aks cttirish sun’iy ravishda ulami um um an oshish ig a olib kelgan 
bo lardi. Shuning uchun bu operatsiyalar budjet d arom ad lari va xarajatlari 
hisobining subschyotlarida hisobga olinmaydi, balki b u d jetlar o ‘rtasidagi 
o zaro hisob-kitoblar hisobining alohida-alohida su bschy otlarida hamda 
boshqa budjetlarga berilgan v a boshqa budjetlardan olin g an m ablag‘lar 
hisobini subschyotlarida hisobga olinadi. H isobning bunday usuli 
budjetning daromadlari va xarajatlarining takror-takror hisobga olinishiga 
y o ‘l q o ‘ymaydi. B udjetlar o ‘rtasidagi o ‘zaro h iso b-kito blar hisobi uchun 
o ‘z faoliyatiga tegishli b o ‘lgan subschyotlam igina q o 'lla y d i.
Davlat budjeti ijrosi jaray o n id a alohida b udjetlar b ilan hisob-kitob 
m unosabatlari vujudga kelishi m umkin. Bunday o ‘z aro hisob-kitoblar 
vujudga kelishi asosida har b ir m a’m uriy-hududiy bo'linm aning 
budjeti darom adlar va xarajatlar balansi tarzida tash kil topishi yotadi. 
Barcha xarajatlar rejalashtirilgan daromadlar bilan qoplanadi. Shuning 
uchun, budjet tasdiqlangandan s o ‘ng, qo ‘shim cha x arajatlar yuklansa, 
ulam i ta ’minlash uchun m ablag' ham berilishi kerak boMadi. Daromad 
beruvehi m anbalar kam ayganda ulam i qoplash uchun m a b la g ‘lar olinishi
67
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

kerak b o ia d i. T asdiqlangan budjctda ko‘zda tutilmagan darom adlam ing 
m anbalari p ay d o b o ig a n d a qo‘shim cha hisoblangan daromad sum m asi 
yuqori b u d jetg a berilishi kcrak b o ia d i.
0 ‘zaro hisob-kitoblar faqat yuqori budjctlar bilan quyi budjetlar 
o ‘rtasida b o i a d i . Y uqori budjetni ijro ctuvchi m oliya organi, o ‘zaro hisob- 
kitoblarga o ‘tkaziladigan sum m ani aniqlaydi va uni to ‘lash m uddatini 
belgilaydi. S hu asosda o ‘zaro hisob-kitoblar bo'yicha bildirishnom ani 
tuzadi va un i quyi budjetni ijro ctuvchi m oliya organiga yuboradi.
0 ‘zaro hisob-kitoblar hisobini olib borish uchun 06-«H isob-kitoblar» 
degan birinchi tartibli (sintetik) schyot ham da 07-«Bcrilgan va olingan 
m a b la g ia r» degan birinchi tartibli (sintetik) schyot tayinlangan.
06 1-«R cspublikasi budjeti bilan o 'z aro hisob-kitoblar» subschyoti 
Q o ra q a lp o g isto n Rcspublikasi M oliya vazirligida va viloyat ham da 
Toshkent sh ah ar m oliya organlarida Q o raqalpog iston Rcspublikasi 
budjeti va vilo y at ham da Toshkent shahar budjctlari bilan respublika 
budjeti 
o ‘rtasid agi o ‘zaro hisob-kitoblam i hisobga olish uchun 
tayinlangan.
0 62 -« M ahalliy budjetlar bilan o ‘zaro hisob-kitoblar» subschyoti 
Q o ra q a lp o g isto n Rcspublikasi M oliya vazirligida va m ahalliy m oliya 
organlarida Q o ra q alp o g isto n Respublikasi budjeti va m ahalliy budjetlar 
o ‘rtasidagi o ‘zaro hisob-kitoblam i hisobga olish uchun tayinlangan.
071-«R esp u b lik a budjetidan berilgan va undan olingan m a b lag iar»
subschyoti Q oraqa!pog‘iston R espublikasi Moliya vazirligida va 
m ahalliy m o liy a organlarida Q oraqalpog‘iston Respublikasi budjeti va 
m ahalliy b u djetlardan 0 ‘zbckiston R espublikasining respublika budjetiga 
berilgan m a b la g ia r ham da 0 ‘zbekiston Respublikasining respublika 
budjetidan Q o raq alp o g ‘iston R espublikasi budjeti va m ahalliy budjctlar 
olgan m a b la g ia r n i hisobga olish uchun tayinlangan. 071-«Respublika 
budjetidan berilgan va undan olingan m ab lag iar» subschyotining 
debetida o ‘zaro hisob-kitoblar b o ‘yicha Q oraq alpo giston R espublikasi 
budjeti 
v a 
m ahalliy 
budjetlardan O 'zbekiston 
R espublikasining 
respublika budjetiga berilishi kcrak b o ig a n sum m alar qayd etiladi.
071-«R esp u b lik a budjetidan berilgan va undan olingan m a b la g ia r»
subschyotining kreditida esa o 'z a ro hisob-kitoblar b o'yich a O zbekiston
68
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Respublikasi rcspublika bud jetid an Q oraqalpogliston R espublikasi 
budjeti va m ahalliy budjetlarga bcrilishi kcrak b o ‘lgan su m m alar qayd 
ctiladi.
072-«M ahalliy budjetlarga b erilgan va ulardan olingan m ab lag 'lar»
subschyoti Q oraqalpog‘iston 
R espublikasi 
M oliya v azirlig id a va 
m ahalliy m oliya organlarida Q o raqalpog 'iston R espublikasi budjeti 
va m ahalliy budjetlarga berilgan m ab lag ‘lar ham da Q o ra q alp o g ‘iston 
R espublikasi budjeti va m ahalliy budjetlardan olingan m a b la g ‘larni 
hisobga olish uchun tayinlangan. 072 
-«M ahalliy budjetlarga berilgan 
va ulardan olingan m ablag‘lar» subschyotining debetida o ‘z aro hisob- 
kitoblar b o ‘yicha bir, mazkur, m ahalliy budjetdan bosh qa m ahalliy 
budjetga bcrilishi kerak bo‘lgan sum m alar qayd ctiladi. 0 72 -«M ahalliy 
budjetlarga berilgan va ulardan olingan m ablag'lar» subschyotining 
kreditida esa o ‘zaro hisob-kitoblar b o 'y ic h a boshqa m ahalliy budjetdan 
m azkur m ahalliy budjet olishi kerak b o ‘lgan sum m alar qayd etiladi.
B udjct tasdiqlangandan so 'n g , budjet ijrosi jara y o n id a, davlat 
va m ahalliy soliqlar hamda daro m ad lam i o'zgartirish to ‘g ‘risidagi 
О zbekiston 
Respublikasi 
hukum ati 
tom onidan 
qabul 
qilingan 
yangi qonunlar, farmoyishlar, qaro rlar chop etilishi, m a ’m uriy- 
hududiy boMinishning o ‘zgartirilishi, x o ‘jalik yurituvchi subyektlar 
bo‘ysunishining o ‘zgartirilishi, kapital q o ‘yilm alar m iq do rinin g turli 
bo ysunishdagi qurilish obycktlari o ‘rtasida qayta taqsim lanishi va 
boshqalar natijasida ayrim budjet budjetlarga o ‘zgartirishlar qilinganda 
sodir bo'lad ig an budjetlar o ‘rtasidagi o ‘zaro hisob-kitoblarga doir 
operatsiyalar 06-«HÍsob-kitoblar» degan birinchi tartibli (sintetik) 
subschyotda hisobga olinadi.
О zaro hisob-kitoblar faqat yuqori budjetlar bilan quyi b udjetlar 
o ‘rtasida b o ‘ladi. Budjetlar o ‘rtasidagi o ‘zaro hisob-kitoblarga o ‘tkazilishi 
uchun asos bo lib, tegishli hudu diy m oliya organlari tom onidan 
0 ‘zbekiston Respublikasi qonunlari, P rezident Farm onlari, O ‘zbekiston 
R espublikasi Vazirlar M ahkam asining qarorlari va farm oyishlari, 
hokim iyatlar va budjetlarga o ‘zgartirish kiritish huquqi berilgan boshqa 
organlarning qarorlari asosida tuzilgan « 0 ‘zaro hisob-kitoblar b o ‘yicha 
bildirishnom a» (1 1-shakl) xizm at qiladi. Yuqori budjetdan quyi b ud jetg a
69
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

o ‘tkazib berilgan dotatsiya v a subventsiya summalari, budjetni har chorak 
b o ‘y ich a b o ‘linishini tuzish v a taqsim lashda o ‘m atilgan m iqdorlarda 
yuqori budjet tom onidan quyi budjetlardan olingan darom adlam ing 
o rtiq ch a sum m alari o ‘zaro hisob-kitoblar b o ‘yicha qayd qilinm aydi. 
M az k u r mablagMar budjet tasnifining tegishli b o ‘linm alari b o ‘yicha 
0 4 0-«B udjct darom adlari» subschyotida va 020-«B udjet xarajatlari» 
subschyo tida hisobga olinadi.
CTzaro hisob-kitoblar b o ‘y ic h a «O ‘zaro hisob-kitoblar b o ‘yi- 
cha bildirishnom a» (11 -shakl) v a unga taalluqli hisob-kitoblar Qora- 
q a lp o g ‘iston R espublikasi M o liy a vazirligi va m ahalliy m oliya 
organlarining budjet b o ‘lim lari xodim lari tom onidan ularning tegishli 
tarm oq b o ‘limlari taqdim ctg an hujjatlar asosida tuziladi. 0 ‘zaro hisob- 
k ito b la r b o ‘yieha « 0 ‘zaro hisob-kitoblar bo'yicha bildirishnom a»ni (11- 
shakl) rasm iylashtirish, odatda, yuq ori moliya organidan « 0 ‘zaro hisob- 
k ito b la r b o ‘yicha bildirishnom a» ( 11 -shakl) olgandan yoki Hukum atning 
ijro v a vakolatli organlari q aro r qabul qilgandan so 'n g besh kun ichida 
am alg a oshiriladi. 0 ‘zaro hisob-kitoblar bo‘yicha « 0 ‘zaro hisob-kitoblar 
b o 'y ic h a bildirishnom a» (11-sh akl) to‘rtta nusxada tuziladi va moliya 
o rg an in in g budjet b o ‘limi tom on idan tckshirib chiqiladi ham da im zolar 
b ilan rasm iylashtiriladi. 0 ‘zaro hisob-kitoblar b o 'y ich a « 0 ‘zaro hisob- 
k ito b lar b o ‘yicha bildirishnom a»ning (1 1-shakl):
1) birinchi nusxasi tegishli quyi moliya organiga yuboriladi;
2) ikkinchi nusxasi « 0 ‘z aro hisob-kitoblar bo‘yicha bildirishnom a»ni 
tuzgan m oliya organining buxgalteriya xizm atida qoladi;
3) uchinchi nusxasi « 0 ‘z a ro hisob-kitoblar b o ‘yichabildirishnom a»ni 
tuzgan m oliya organining tegishli b o ‘limiga qaytariladi;
4 ) to ‘rtinchi nusxasi « 0 ‘z aro hisob-kitoblar bo‘yichabildirishnom a»ni 
tu zg an m oliya organining b u d jet b o ‘limiga beriladi.
B udjetlar o ‘rtasidagi o ‘zaro hisob-kitoblarga o ‘tkazilishi kerak 
b o ‘lgan sum m alam i va ulam i to ‘lash muddatlarini aniqlash hisob-kitobda 
qatnashayotgan yuqori m o liy a organi tomonidan am alga oshiriladi. 
Y u q o ri budjet oldida o ‘zaro hisob-kitoblar b o ‘yicha qarzlar yuzaga 
k elg an holatda, yuqori b u d jetlar navbatdagi oyning birinchi sanasiga, 
o ‘z aro hisob-kitoblar b o 'y ic h a m avjud qarz sum m alarini quyi budjetning
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

bank m uassasasidagi «M ahalliy budjet m ablag‘lari h iso bv arag ‘i»dan 
so 'zsiz qaytarib olishi m um kin. 0 ‘zaro hisob-kitoblar b o 'y ic h a hamma 
hisob-kitoblar jo riy m oliya yilida tugatilishi kcrak. B ud jetlar o ‘rtasidagi 
o ‘zaro hisob-kitoblar sum m alari yuqori m oliya organi « O ‘zaro hisob- 
kitoblar b o ‘yicha bildirishnom a» (11-shakl) b o ‘yich a xabarnom ani 
rasm iylashtiradi va uni tegishli quyi m oliya organiga yuboradi.
M a’m uriy-hududiybo‘lin ish o ‘zgarganholatlarda b u djetlar o ‘rtasidagi 
o ‘zaro hisob-kitoblarga b o ‘linish dalolatnom asiga m uvofiq bir budjctdan 
boshqa budjetga berilishi lozim b o ‘lgan mablagMar sum m asi o ‘tkaziladi. 
B o ‘linish dalolatnom asida budjetning darom adlari va xarajatlari haqida 
m a’lum otlar keltirilishi kerak.
B udjetlar tasdiqlangandan s o ‘ng qonunchilikka kiritilgan o ‘zgarti- 
rishlar natijasida quyi budjctlarda yuzaga kclgan q o ‘ shim cha darom adlam i 
undirish bilan bo g ‘liq b o ‘lgan o ‘zaro hisob-kitoblarga o ‘tkaziladigan 
sum m alar miqdori, yangi qonunchilikka binoan hisob lab chiqilgan, 
m azkur quyi budjetga darom ad m anbayidan tushgan m ab lag 4 sum m a 
bilan, shu budjetga joriy yil m obaynida m azkur d arom ad m anbayidan 
reja b o ‘yicha tushishi kutilgan m ablag‘ sum m asi o ‘rtasidagi tafovut 
tariqasida belgilanadi.
Budjet tashkilotlari va xo‘ja lik yurituvchi subyektlarni bir budjctdan 
boshqasiga o ‘tkazish, m uayyan budjet tashkilotlari va x o ‘ja lik yurituvchi 
subyektlar bo‘yicha k o ‘zda tutilgan yillik ajratm alam ing sum m alari yil 
boshidan beri amalga oshirilgan xarajatlar to ‘liqligicha b ud jet tashkilotlari 
va x o ‘jalik yurituvchi subyektlarni m oliyalashtirish o ‘tkazilayotgan 
budjetda to ‘la qayd etilishi lozim . B ir budjctdan bo sh qasiga o ‘tkazish 
davrida, yuqori m oliya organi quyi m oliya organiga tegishli budjet 
tashkilotlari va x o ‘jalik yurituvchi 
subycktlarga 
b ir 
budjctdan 
moliyalashtirish to'xtatilish va ikkinchi budjetdan m oliyalashtirish 
boshlanish sanasi belgilangani haqida xabar beradi. M oliyalashtirish 
b o 'y ich a bir budjctdan boshqa budjetga o ‘tkazilgan b u d jet tashkilotlari 
va x o ‘jalik yurituvchi subyektlar bir budjetdan boshqa bu djetga o ‘tkazish 
sanasiga buxgalteriya hisobotini (yillik hisoboti shakllari hajm ida) 
tuzishadi va uni yuqori, avval tasarrufida b o 'lg a n va yangi tasarrufga 
o ‘tkazilayotgan budjetlar m oliya organlariga taqdim etadi. K elgusida bu
71
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

budjet tashkilotlari va x o ‘ja lik yurituvchi subyektlar hisobotlam i faqat 
yangi tasarru fg a o ‘tkazilayotgan budjetga taqdim etishadi.
X a rajatlar o ‘tkazilayotgan bud jet ijrosi hisobini am alga oshirayotgan 
m oliya organi, ushbu o ‘tkazilish haqidagi m a ’lumotni olgandan s o ‘ng, 
tegishli b udjet mablagMarini oluvehilardan o ‘tkazilayotgan budjet 
tashkilotlari v a x o ‘jalik yurituvchi subyektlar bo ‘yicha tasdiqlangan 
sm etani h am d a o ‘tkazib berilish sanasiga xarajatlar sm etasi ijrosi 
to ‘g ‘risidagi hisobotini talab qilib olishi kerak.
B ir bu djetdan boshqasiga o'tkazilg anda (kapital q o ‘yilm alardan 
tashqari) o ‘zaro hisob-kitoblarga budjet b o ‘yicha budjet tashkilotlari va 
x o ‘ja lik yu rituvch i subyektlam i m oliyalashtirish uchun k o ‘zda tutilgan 
m ab lag ‘la m in g yillik sum m asi kiritiladi.
S hun ingdek, o ‘zaro hisob-kitoblarga:
1) 
b udjet tashkilotlari va x o 'ja lik yurituvchi subyektlar 0 ‘zbekiston 
R espublikasi 
R espublika 
b o ‘ysunishidan 
mahalliy 
b o ‘ysunishga 
o ‘tkazilg an d a o ‘tkazilayotgan b u djet tashkilotlari va x o ‘jalik yurituvchi 
subyektlarga shu o ‘tkazish sanasiga 0 ‘zbekiston Respublikasining 
respublika budjetidan ochilgan kreditlar summalari (shu jum ladan 
ochilgan krcditlam i sarflanm ay qolgan qismi ham);
2) 
b udjet 
tashkilotlari 
va 
xo‘jalik yurituvchi 
subyektlar 
m ahalliy b o 'y su n ish d an 0 ‘zbekiston Respublikasining respublikaga 
b o ‘ysunishga yoki m a’lum viloyat, shahar yoki tuman doirasidagi bir 
m ahalliy b o ‘ysunishdan boshqa m ahalliy b o ‘ysunishga o ‘tkazilganda 
o ‘tkazilayotgan budjet tashkilotlari v a x o ‘jalik yurituvchi subyektlarga 
shu o ‘tk azish sanasiga m ahalliy budjet m ablag‘lari hisobvarag‘idan 
budjet m a b la g ‘lari 
b o ‘yicha budjet m ablag‘larini oluvchilam ing 
h isobvaraqlariga o ‘tkazib berilgan m ablag‘lar summalari (shu jum ladan 
0
‘tkazib b erilg an mablagM aming sarflanm ay qolgan qism i ham ) o ‘tka- 
zilgan b o ‘lishi kerak.
B udjet tashkiloti yoki x o ‘ja lik yurituvchi subyekt 0 ‘zbekiston 
R espublikasining respublikaga b o ‘ysunishdan m ahalliy b o ‘ysunishga 
o ‘tkazilganda 0 ‘zbekiston R espublikasi M oliya vazirligi tegishli quyi 
m oliya o rg an ig a « 0 ‘zaro hisob-kitoblar bo‘yicha bildirishnom a» (11- 
shakl) b o ‘y ic h a bu haqda xabar beradi. Bir vaqtning o ‘zida 0 ‘zbekiston
72
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Respublikasi M oliya vazirligi tegishli 0 ‘zbekisto n R espublikasining 
bank m uassasasiga xat yuborib, bu xatda b a n k m uassasasiga:
1) 0 ‘tkazilayotgan 0 ‘zbekiston R espublikasining respublikaga 
bo'ysunishdagi budjet tashkiloti yoki x o ‘ja lik yurituvchi subyektning 
0 ‘zbekiston R espublikasi respublika b u d jetid an olinadigan m ablag‘lar 
hisobga olinadigan hisobvarg‘ini yopish;
2) 0 ‘zbekiston Respublikasining re sp u b lik a budjetidan o ‘tk azi- 
layotgan budjet tashkiloti yoki x o ‘jalik y u ritu v ch i subyektning 0 ‘z- 
bekiston R espublikasining respublika b u d jetid an ochilgan krcditlam ing 
boshqa budjctga o ‘tkazilish sanasiga ishlatilm ay qolgan q o ld ig ‘i, 
ulam i m ahalliy budjet b o ‘yicha «M ahalliy b u d jet m ablag'lari depozit 
hisobvarag‘i»ga o ‘tkazib berish b o ‘yicha topshiriq lar beriladi.
M ahalliy b o ‘ysunishdagi budjet tash k ilo ti yoki x o'jalik y urituvchi 
subyektO 'zbekiston Respublikasi re sp u b lik a b o ‘y su nishig ao‘tkazilganda, 
0 ‘zbekiston R espublikasi M oliya vazirligi tegishli m oliya o rg aniga 
« 0 ‘zaro hisob-kitoblar bo'yicha b ildirish nom a» (11-shakl) b o ‘yicha b u 
haqda xabar beradi. B ir vaqtning o ‘zida O ‘zbekiston R espublikasining 
respublika b o ‘ysunishiga o ‘tkazilayotgan b u d je t tashkiloti yoki x o ‘ja lik
yurituvchi subyekt endilikda b o ‘y sunuvchi budjet m ablag‘lari b o sh
tasarruf qiluvchisiga avval tegishli m ahalliy budjetdan m oliyalashtirish 
tartibida m ahalliy budjetdan 0 ‘zbckiston R espublikasining respu blik a 
budjetiga o ‘tish kuniga qadar oigan b u djet m a b la g ‘lari miqdori h iso bg a
olingan holda m ablag‘ ajratadi.
Respublika, viloyat, shahar doirasida b u d je t tashkiloti yoki x o ‘ja lik
yurituvchi subyekt bir m ahalliy b o ‘ysu n ish d an boshqa m ah alliy 
bo'ysunishga o ‘tkazilayotganda yuqori m o liy a organi budjet tashk ilo tig a 
yoki x o 'jalik yurituvchi subycktga m oliy alash tirish tartibida o ld in g i 
bo'ysunishdan o ‘tkazilayotgan sanagacha o ‘tkazib berilgan su m m alar 
o ‘zaro hisob-kitoblarga o'tkazadi.
0 ‘zbckiston Respublikasining tegishli b an k m uassasalari orq ali 
am alga oshiriladigan kapital q o 'y ilm a la r va boshqa tadbirlarni 
m oliyalashtirishni b ir budjetdan ikkinchi budjetga о tkazilg an d a 
o'tkazilayotgan qurilish obyekti yoki tad b im i budjet tasd iqlang and a 
k o Lzda tutilgan m oliyalashtirish yillik sum m asinin g ham m asi o ‘z a ro
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

hisob-kitoblarga o ‘tkaziladi. Xarajatlar o ‘tkazilayotgan m oliya organi 
O zbekiston R espublikasining tegishli b ank m uassasalari o ‘zi ijro 
etayotgan budjct hiso b in i olib borayotgan budjet b o ‘yicha yil boshidan 
buyon ochilgan m a b la g 'la rn i yopish haqida tayinlash sertifikatini 
yuboradi. K apital q o ‘yilm alar va boshqa tadbirlam i m oliyalashtirish 
bcrilayotgan budjet ijrosi hisobini olib boruvchi moliya organi 
O ‘zbekiston R espublikasining bank m uassasasiga ushbu budjet b o ‘yicha 
m ablag1 ochish u ch u n tayinlash sertifikatini yuboradi.
Yuqori budjet ijrosi am alga oshirayotgan m oliya organi har 
chorakda besh kun m u d d at ichida quyi m oliya organlariga o ‘tgan 
chorakdagi o ‘zaro hisob-kito blar bo'yicha subschyotlaridan tegishli 
ko chirm alam i yubo rad i. K o ‘chirm a olgan m oliya organi o ‘zaro hisob- 
kitoblar subschyoti b o ‘yicha yozuvlam ing to ‘g ‘riligini tekshirishi va 
xatoliklar m avjud b o ‘lganda bu haqda tegishli yuqori m oliya organiga 
xabar bcrishi kerak.
0 ‘zbekiston R espublikasi Respublika 
b u d je ti 
bilan
Q oraqalpog‘iston R espublikasi budjeti va m ahalliy b u d jetlar 
0
‘rta s id a g i o ‘zaro hisob-kitoblar hisobi
O 'zaro h isob -kitoblarga doir tegishli hujjatlar asosida 0 ‘zbekiston 
R espublikasining respublika budjeti bilan Q oraqalpog‘iston Respublikasi 
budjeti va m ahalliy b udjetlar o ‘rtasidagi o ‘zaro hisob-kitoblarga doir 
am alga oshirilgan o peratsiyalarga Qoraqalpog‘iston Respublikasi M oliya 
vazirligida va m ahalliy m oliya organlarida:
1. 0 zbekiston R espublikasining respublika budjetidan o ‘zaro 
hisob-kitoblar b o ‘y ic h a Q oraqalpog'iston R espublikasi budjeti va 
m ahalliy budjetlar olishi kerak b o ‘lgan m ablag‘lar sum m asiga quyidagi 
buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b el 061 - « R e s p u b lik a s i b u d je ti b ilan o 'z a r o h is o b -k ito b la r» su b sch y o ti;
K re d it 071 - « R e s p u b lik a b u d je tig a b crilg an v a u n d a n o lin g a n m a b la g ' lan> 
s u b s c h y o ti.
2. 0 zaro hiso b -k ito b lar bo'yicha paydo b o ‘lgan Q oraqalpog‘iston 
Respublikasi budjeti v a m ahalliy budjetlam ing 0 ‘zbekiston Respub­
likasining respublika budjeti oldidagi qarz sum m asi ulam ing bank
74
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

m uassasasidagi «M ahalliy budjet m a b la g ‘la n depozit hisobvarag i»dan 
to ‘langanda quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 061 - « R c sp u b lik a si b u d je ti b ila n o 'z a r o h is o b -k ito b la r» s u b s c h y o ti;
K re d it 011 - « M a h a lliy b u d jet m ab la g M ari d e p o z it h is o b v a r a g 'i» s u b s c h y o ti.
3. 0 ‘zaro hisob-kitoblar b o ‘y ich a paydo b o ‘lgan Q o raqalpo g‘iston 
R cspublikasi budjeti va mahalliy bud jetlam in g 0 ‘zbekiston R cspublikasi 
rcspublika budjetidan qarz sum m asi u lam ing yuqori budjetdan o lish i 
kcrak b o 'lg a n dotatsiya va subventsiya sum m alari, berilishi kerak boMgan 
sum m ani kam aytirish, hisobiga o 'tk az ilg a n d a quyidagi b u x galteriya
provodkasi tuziladi:
D e b e t 061 - « R c sp u b lik a si b u d je ti b ila n o 'z a r o h is o b -k ito b la r» s u b s c h y o ti;
K re d it 0 4 0 - « B u d jet d a ro m a d la ri» s u b s c h y o ti.
4. 0 ‘zbekiston R espublikasining respublika budjetiga o ‘zaro hisob- 
kitoblar b o ‘yicha Qoraqalpog‘iston R espublikasi budjeti v a m ah alliy 
budjetlar tom onidan berilishi k crak b o 'lg a n m ablag‘lar su m m asig a
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 071 - « R e sp u b lik a b u d je tig a b e r ilg a n v a u n d an o lin g a n m a b l a g ‘la r»
su b sch y o ti;
K re d it 061 - « R c sp u b lik a si b u d je ti b ila n o ‘z a ro h is o b -k ito b la r» s u b s c h y o ti.
5. O 'z a ro hisob-kitoblarga d o ir b an k m uassasasining k o ‘c h irm asi va 
tegishli hujjatlar asosida O 'zbckiston R espublikasi respublika bu djetid an
o ‘zaro hisob-kitoblar bo‘yicha Q oraq alpog ‘iston R cspublikasi b u d ­
jeti va m ahalliy budjetlam ing «M ah alliy budjet mablagMari d ep o zit 
hisobvarag‘i»ga kelib tushgan m a b la g ‘lar sum m asiga quyidagi b u x g a l­
teriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 011 - « M a h a lliy b u d je t m ab la g M ari d e p o z it h is o b v a ra g ‘i» s u b s c h y o ti;
K re d it 061 - « R c sp u b lik asi b u d je ti b ila n o ‘z a r o h is o b -k ito b la r» s u b s c h y o ti.
6. 0 ‘zaro hisob-kitoblar b o ‘y ic h a paydo bo ‘lgan Q oraqalpogM ston 
R espublikasi budjeti va m ahalliy b udjetlam ing yuqori b u d jetd an qarz 
sum m asi ulam ing yuqori budjetga berishi kerak b o ‘lgan d aro m a d lam in g
ortiqcha 
sum m ani 
kam aytirish 
hisobiga 
o4kazilganda 
q u y id ag i
buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 0 2 0 - « B u d je t x a ra ja tla ri» s u b s c h y o ti;
K re d it 061 - « R esp u b lik a si b u d je ti b ila n o 'z a r o h is o b -k ito b la r» s u b s c h y o ti.
7. 0 ‘zaro hisob-kitoblar b o ‘y ic h a Q oraqalpog‘iston R esp u b lik asi 
budjeti va m ahalliy budjetlarga tegishli b o ‘lgan sum m alar h iso b id an
75
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ulam in g 0 ‘zbekiston R cspublikasidan olgan budjet ssudalari qayta- 
rilganda, qoplanganda quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 051 - « R e s p u b lik a s i b u d je tid a n olin g an b u d je t s s u d a la ri» su b sch y o ti;
K re d it 061 -« R e s p u b lik a s i b u d jc ti b ila n o 'z a r o h is o b -k ilo b la r» s u b s c h y o ti. ’
8. 
R cspublika budjetida turgan budjet tashkilotlari yoki budjetdan 
m a b la g 1 oluvchi x o ‘ja lik yurituvchi subyektlar m oliya yili ichida 
Q oraqalpog'iston R espublikasi bo'ysunuviga va m ahalliy b o ‘ysunuviga 
o ‘tkazilganda o ‘tkazilayotgan budjet tashkilotlari yoki budjetdan 
mablag* oluvchi x o ‘ja lik yurituvchi subycktlarga, m oliya yili ichida, 
u lar o tkazilgunga qadar O ‘zbekiston R espublikasining respublika 
budjetidan ochilgan budjet mablagMari summasi va u larhiso bidan am alga 
oshirilgan kassa xarajatlari sum m asi Q oraqalpog‘iston Respublikasi 
M oliya vazirligida va m ahalliy m oliya organlarida;
1. B udjet tashkilotlari b o ‘yicha:
a) o ‘tkazilgan sanaga o ‘tkazilayotgan budjet tashkilotining budjet 
m ab lag lari bo yicha hiso b v arag 'id ag i sarflanmay qolgan summasiga 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 0 1 4 - « M a h a lliy b u d jc tla m in g budjet m a b la g 'la r i b o 'y ic h a b u d jet 
m a b la g ‘lari o lu v c h ila m in g h iso b v a raq lar» s u b s c h y o ti;
K re d it 061 - « R e s p u b lik a s i b u d je ti b ila n o 'z a ro h is o b -k ito b la r» su b sch y o ti.
b) o ‘tkazilgan sanagacha o ‘tkazilayotgan budjet tashkiloti tomonidan 
am alga oshirilgan kassa xarajatlari summasiga quyidagi buxgalteriya 
provodkasi tuziladi:
D e b e t 0 2 0 - « B u d je t x a r a ja tla r i» su b sch y o ti;
K r e d it 061 - « R e s p u b lik a s i b u d je ti b ila n o ‘zaro h is o b -k ito b la r» su b sch y o ti.
2. 
B udjetdan m ablag' olu v ch i x o ‘jalik yurituvchi subyektlar b o ‘yicha 
u la r o tkazilayotgan sanaga 0 ‘zbekiston Respublikasi respublika 
budjetidan amalga oshirilgan moliyalashtirish sum m asiga quyidagi 
bu xgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 0 2 0 - « B u d je t x a r a ja tla r i» su b sch y o ti;
K re d it 061 - « R e s p u b lik a s i b u d je ti b ila n o 'z a ro h is o b -k ilo b la r» su b sch y o ti.
B udjet tashkilotlari yoki b u djetdan mablag‘ oluvchi x o ‘jalik yurituvchi 
su b y ek tlar O zbekiston R espublikasining respublika b o ‘ysunuvidan m a­
h a lliy b o ‘ysunuviga o ‘tkazilganda ularga ochilgan (berilgan) budjet mab- 
la g ‘lari sum m asiga Q o raq alp o g 'isto n Respublikasi M oliya vazirligida
76
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

yoki viloyat m oliya organlarida yoki T oshk ent sh ahar m oliya o rganida 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D c b et 071 - « R c s p u b lik a b u d je tig a b e rilg a n v a u n d a n o lin g a n m a b l a g i a r »
s u b s c h y o ti;
K red it 061 - « R e s p u b lik a b u d jeti b ila n o 'z a r o h is o b - k ito b la r » su b sch y o ti.
061-«R espublika budjeti bilan o ‘zaro hisob-kitoblar» subschyoti 
bo 'y icha dcbctli qoldiq summasi CTzbekiston R cspublikasining respu b­
lika budjetining Q oraqalpog‘iston R espublikasi budjetiga yoki m ahalliy 
budjctlarga qarzi summ asini ko'rsatsa, bu subsch y o t bo yicha krcditlí 
qoldiq sum m asi esa Q oraqalpog'iston R espublikasi budjetining yoki 
mahalliy budjctlam ing 0 ‘zbekiston R cspublikasining respublika b u d ­
jetiga b o ig a n qarzi sum m asini k o ‘rsatadi.
M oliya yili davom ida chorakm a-chorakO ‘zbek isto n R cspublikasining 
respublika budjetidan haqiqatda o ‘tkazib b erilg an m a b la g ia r sum m asi 
hamda 0 ‘zbekiston Respublikasi respublika bu djeti haqiqatda oigan
m ablag‘lar sum m asi aniqlab boriladi.
0 ‘zbekiston Rcspublikasining respu blika budjetidan Q o raq al­
pog'iston R espublikasi budjeti va m ahalliy bu d jetlarg a haqiqatda o ‘tkazib 
berilgan mablag*lar sum masi, 071-«R espublika budjetga berilgan va 
undan olingan m a b la g ia r» subschyotining m uay yan chorakka tcgishli 
b o ig a n debet b o ‘yicha aylanma sum m asidan 0 6 1 -«Respublika bud jeti 
bilan o ‘zaro hisob-kitoblar» subschyotining m uay yan chorakka tegishli 
b o ig a n kredit b o ‘yicha qoldiq sum m asini ay irib tashlash y o i i bilan
aniqlanadi.
O 'zbckiston Respublikasi respublika b u d jetig a Q o ra q alp o g isto n
Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlardan haqiqatda olin gan
m a b la g ia r sum m asi, 071-«Respublika b u d jetig a berilgan va un dan
olingan m a b la g ia r» subschyotining m uayyan chorakka tegishli b o i g a n
kredit bo‘yicha aylanm a sum masidan 061-«R espu blika budjeti bilan 
o ‘zaro hisob-kitoblar» subschyotining m uayyan chorakka tcgishli b o i g a n
debet bo ‘yicha qoldiq summasini ayirib tash lash y o i i bilan aniqlanadi.
Hisobot davrining oxiriga 061 -«R espublika budjeti bilan o ‘zaro hisob - 
kitoblar» subschyotining debeti yoki krediti b o ‘y ic h a m uayyan chorakka 
tegishli b o ig a n q o ld ig i b o im asa, u holda 0 7 1 -«R espublika b ud jetiga
77
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

berilgan va u ndan olingan m ablag‘lan> subschyoti bo‘yicha m uayyan 
chorakka tegishli b o ‘lgan dcbet bo'yicha aylanm a summasi haqiqatda 
Q oraqalpog'iston R espublikasi budjeti va m ahalliy budjetlarga berilgan 
m ablag'lar sum m asi b o ‘lib, kredit bo‘yicha aylanm a summasi haqiqatda 
Q oraqalpog‘iston R espublikasi budjeti va m ahalliy budjetlardan olingan 
m ablag‘lar sum m asi b o ‘lib hisoblanadi.
M oliya yili tugagandan so'ng, 071-«R espublika budjetiga berilgan 
va undan olingan m a b la g ‘lar» subschyotining debet b o ‘yicha aylanm a 
summasi hisobot y ili davom ida Q oraqalpog‘iston Respublikasi budjeti 
va m ahalliy bu d jetlarg a haqiqatda berilgan m ablag‘lar summasi 
hisoblanadi.
M oliya yili tugagandan so ‘ng, 071-«R espublika budjetiga berilgan 
va undan olingan m ablagU ar» subschyotining kredit b o‘yicha aylanm a 
summasi hisobot y ili davom ida Q oraqalpog‘iston Respublikasi budjeti 
va m ahalliy b u djetlardan haqiqatda olingan m ablag‘lar summasi 
hisoblanadi.
Y uqori m ahalliy b u d jetlar bilan quyi m ahalliy 
b u d jc tla r o ‘rtasid agi o‘zaro h isob-kitoblar hisobi
O zaro hisob-kitoblarga doir tegishli hujjatlar asosida yuqori 
m ahalliy budjetlar bilan quyi m ahalliy budjetlar o ‘rtasidagi o 'zaro hisob- 
kitoblarga doir am alg a oshirilgan operatsiyalar hisobini Q oraqalpog1 iston 
Respublikasi M oliya vazirligida va m ahalliy m oliya organlarida olib 
borish uchun 062-«M ahalliy budjetlar bilan o ‘zaro hisob-kitoblar» 
subschyoti tayinlangan.
O zaro h iso b-kitoblarga doir tegishli hujjatlar asosida yuqori m ahalliy 
budjetlar bilan quyi m ahalliy budjetlar o ‘rtasidagi o ‘zaro hisob-kitoblarga 
doir am alga osh irilg an opcratsiyalarga Q oraqalpog1 iston Respublikasi 
M oliya vazirligi va m ahalliy moliya organlarida:
1 .0 ‘zaro h isob-kitoblar b o ‘yicha boshqa m ahalliy budjetlardan olishi 
kerak b o ‘lgan sum m alarg a quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D é b et 0 6 2 - « M a h a lliy b u d je tla r b ilan o ‘z a ro h is o b -k ito b la r» su b sch y o ti;
K red it 0 7 2 - « M a h a lliy b u d je tla rg a b e rilg an v a u la rd a n o lin g an m a b la g 'la r»
s u b s c h y o ti.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

2. 0 ‘zaro hisob-kitoblar b o ‘yicha b o sh q a m ahalliy budjetlarga 
qarzlam i to ‘lash tariqasida o ‘tkazib b erilgan sum m alarga quyidagi
buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b et 0 6 2 - « M a h a lliy b u d je tla r b ila n o 'z a r o h is o b -k ito b la r» su b s c h y o ti;
K re d it 011 - « M a h a lliy b u d jet m a b l a g ia r i d e p o z it h is o b v a r a g 'i» s u b s c h y o ti.
3. 0 ‘zaro hisob-kitoblar b o ‘yicha paydo b o ‘lgan qarz sum m asi 
yuqori budjetdan olishi kerak bo‘lgan dotatsiya va subventsiya sum m alari 
yoki quyi budjetlardan olishi kerak b o ‘lgan darom adlam ing ortiqcha 
sum m alari hisobiga o ‘tkazilganda quyidagi buxgalteriya provodkasi 
tuziladi:
D e b et 0 6 2 - « M a h a lliy b u d je tla r b ila n o 'z a r o h is o b -k ito b la r» s u b s c h y o ti;
K re d it 0 4 0 - « B u d je t d a ro m a d la ri» su b s c h y o ti.
4. B udjet tashkilotlari va budjetdan m ab lag ‘ oluvchi x o ‘ja lik
yurituvchi subycktlar boshqa m ahalliy b o ‘ysunishga o ‘tkazilgan 
sanagacha ularga m oliyalashtirish tariqasida o ‘tkazib berilgan m ab lag ‘lar 
summasi Q oraqalpog‘iston Respublikasi M o liy a vazirligida va m ah alliy 
moliya organlarida:
a) 0 ‘tkazilgan sanagacha yangi b o ‘ysu n u v g a o ‘tkazilayotgan b u d je t 
tashkiloti va budjetdan mablag* oluvchi x o ‘ja lik yurituvchi su byekt 
tom onidan am alga oshrilgan kassa xarajatlari sum m asiga qu yidagi 
buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b et 0 2 0 - « B u d je t x a ra ja tla ri» su b s c h y o ti;
K re d it 0 6 2 - « M a h a lliy b u d jetlar b ila n o ‘z a r o h is o b -k ito b la r» su b s c h y o ti.
b) 0 ‘tkazilgan sanaga yangi b o ‘ysu n u v g a o ‘tkazilayotgan b u d je t 
tashkiloti va budjetdan mablag* oluvchi x o ‘ja lik yurituvchi subyektning 
budjet m ablag‘lari b o ‘yicha h iso b v arag ‘idagi sarflanm ay q o lg a n
summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 0 1 4 - « M a h a lliy b u d je tla m in g b u d je t m a b la g 'la r i b o 'y ic h a b u d j e t
m a b la g 'la r i o lu v c h ila m in g h is o b v a r a q la r i» su b sch y o ti;
K re d it 0 6 2 - « M a h a lliy b u d jetlar b ila n o 'z a r o h is o b -k ito b la r» su b s c h y o ti.
5. 0 ‘zaro hisob-kitobiar b o ‘yicha b o sh q a m ahalliy bu d jetlarg a 
o ‘tkazish kerak b o ‘lgan summ alarga q u yidagi buxgalteriya p ro v o d k asi 
tuziladi:
D e b et 0 7 2 - « M a h a lliy b u d jetlarg a b e r ilg a n v a u la rd a n o lin g a n m a b la g M a r»
su b s c h y o ti;
K re d it 0 6 2 - « M a h a lliy b u d je tla r b ila n o 'z a r o h is o b -k ito b la r» s u b s c h y o ti.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

6. 0 ‘zaro hisob-kitoblarga doir bank m uassasasining k o ‘chirm asi va 
tegishli hujjatlar asosida boshqa mahalliy budjctlardan Q oraqalpog‘iston 
Rcspublikasi budjeti va m ahalliy budjetlarning «M ahalliy budjet 
m ablag‘lari depozit h isobvarag‘i»ga kelib tushgan m ablag1 lar sum m asiga 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 011 - « M a h a lliy b u d je t m a b la g ‘lari d e p o z it h is o b v a ra g ‘i» su b sch y o ti;
K red it 0 6 2 - « M a h a lliy b u d je tla r b ila n o 'z a r o h is o b -k ito b la r» su b sch y o ti.
7. 
0 ‘zaro 
hisob-kitoblar b o ‘yicha paydo 
b o ‘lgan qarzlarni 
to ‘lash ulam ing quyi budjetga berilishi kerak boUgan dotatsiyalar va 
subvensiyalar sum m alari yoki yuqori budjetga berilishi kerak boMgan 
darom adlam ing ortiqcha sum m alari hisobidan am alga oshirilganda 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 0 2 0 - « B u d je t x a ra ja tla ri» su b sch y o ti;
K re d it 0 6 2 - « M a h a lliy b u d je tla r b ila n o 'z a r o h is o b -k ito b la r» su b sch y o ti.
8. Bir mahalliy budjetda turuvchi budjet tashkilotlari yoki budjetdan 
mablag1 oluvchi xo‘jalik yurituvchi subyektlar boshqa mahalliy bo ‘ysunuvga 
o ‘tkazilganda shu o ‘tkazish sanasiga qadar aw alg i b o ‘ysunuvda bo‘lgan 
mahalliy budjetdan m oliya yili ichida moliyalashtirish hisobidan o ‘tkazib 
berilgan m ablag‘lar sum m asi Qoraqalpog‘iston Respublikasi Moliya 
vazirligi va mahalliy m oliya organlarida:
1) budjet tashkilotlari bo'yicha:
a) 0 ‘tkazilgan sanaga o ‘tkazilayotgan budjet tashkilotining budjet 
m ablag‘lari b o ‘yicha hisobvarag‘idagi sarflanm ay qolgan sum m asiga 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 0 1 4 - « M a h a l l i y b u d je tla rn in g b u d jet m a b l a g ia r i b o ‘y ic h a b u d jet 
m a b la g 4 la ri o lu v c h ila m in g h iso b v a ra q la ri» su b sch y o ti;
K re d it 06 2 - « M a h a lliy b u d je tla r b ila n o ‘z aro h is o b -k ito b la r» su b sch y o ti.
b) 0 ‘tkazilgan san ag ach a o ‘tkazilayotgan budjet tashkiloti tomonidan 
am alga oshirilgan k assa xarajatlari summasiga quyidagi buxgalteriya 
provodkasi tuziladi:
D e b e t 0 2 0 - « B u d je t x a r a ja tla r i» su b sch y o ti;
K re d it 0 6 2 - « M a h a lliy b u d je tla r b ilan o ‘z aro h is o b -k ito b la r» su b sch y o ti.
2) m ahalliy budjetdan m ab lag 1 oluvchi x o ‘ja lik yurituvchi subyektlar 
b o ‘yicha ular o ‘tkazilayotgan sanaga qadar avval b o ‘ysunuvida b o ‘lgan 
m ahalliy budjetdan am alg a oshirilgan m oliyalashtirish sum m asiga 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

D e b e t 0 2 0 - « B u d je t x a ra ja tla ri» s u b s c h y o ti;
K re d it 0 6 2 - « M a h a lliy b u d je tla r b ila n o ‘z a ro h is o b - k ito b la r » s u b s c h y o ti.
9. 
Budjet tashkilotlari y o k i budjetdan m ab lag ‘ oluvchi x o ‘jalik 
yurituvchi 
subyektlar 
0 ‘zbekiston 
R espublikasining 
respublika 
b o ‘ysunuvidan m ahalliy bo‘ysu n u v g a o ‘tkazilganda ularga ochilgan 
(berilgan) budjet m a b la g la ri sum m asiga m ahalliy m o liy a organida 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
1) budjet tashkilotlari bo‘yicha:
a) 0 ‘tkazilgan sanaga o ‘tkazilayotgan budjet tash kilotining budjet 
m ablag‘lari bo‘yicha hiso bvarag‘idagi sarflanm ay q o lg an sum m asiga 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 0 1 4 - « M a h a lliy b u d je tla m in g b u d je t m a b la g ‘la ri b o ‘y ic h a b u d je t 
m a b la g 'la ri o lu v c h ila m in g h is o b v a ra q la ri» s u b s c h y o ti;
K re d it 0 6 2 - « M a h a lliy b u d je tla r b ila n o ‘z a ro h is o b - k ito b la r » su b s c h y o ti.
b) 0 ‘tkazilgan sanagacha o ‘tkazilayotgan b ud jet tashk iloti tom onidan 
am alga oshirilgan kassa xarajatlari sum m asiga q uy id agi buxgalteriya
provodkasi tuziladi:
D e b e t 0 2 0 - « B u d je t x a ra ja tla ri» s u b s c h y o ti;
K re d it 0 6 2 - « M a h a lliy b u d je tla r b ila n o ‘z a ro h is o b -k ito b la o > su b s c h y o ti.
2 ) 0 ‘zbckiston R esp u b lik asin in g re sp u b lik a b u d je tid a n m ab lag 4 
olu v ch i x o ‘ja lik yurituvchi su b y ek tlar b o ‘y ic h a u la r m ahalliy 
b o ‘ysu n u v g a o ‘tk azilay o tg an sanaga q a d a r av v a l b o 'y su n u v id a
b o ‘lgan 0 ‘zbekiston R esp u b lik asin in g re sp u b lik a b u d je tid a n am alga 
o shirilg an
m oliyalashtirish 
sum m asig a 
q u y id ag i 
bu x g alteriy a 
prov odkasi tuziladi:
D e b e t 0 2 0 - « B u d je t x a ra ja tla ri» s u b s c h y o ti;
K re d it 0 6 2 - « M a h a lliy b u d je tla r b ila n o ‘z a ro h is o b - k ito b la r » su b s c h y o ti.
062-«M ahalliy budjetlar bilan o ‘zaro h isob-kitoblar» subschyoti 
bo‘yicha debetli qoldiq sum m asi m azkur m ahalliy b ud jetg a boshqa 
m ahalliy budjetning qarzlari sum m asini ko‘rsatsa, bu su bsch y o t b o ‘yicha 
kreditli qoldiq sum m asi esa m azkur m ahalliy budjetning b o sh q a m ahalliy 
budjetga b o ‘lgan qarzi sum m asini k o ‘rsatadi.
M oliya yili davom ida chorakm a-chorak m ah alliy budjetlardan 
haqiqatda o'tkazib berilgan mablagMar sum m asi h am d a m ahalliy 
budjetlar haqiqatda olgan mablagMar sum m asi aniqlab boriladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

M a h a lliy b u d jctlard a n h a q iq a td a o ‘tkazib berilgan m a b la g ia r
sum m asi, 0 7 2 -« M a h alliy b u d je tla rg a berilgan va ulard an olingan 
m a b la g ‘la r» su b sch y o tin in g m u ay y an chorakka tegishli b o ‘lgan 
debet b o ‘y ic h a aylanm a su m m asid an 062-«M ahalliy b u d jetlar bilan 
o ‘zaro h iso b -k ito b la r» su b sch y o tin in g m uayyan cho rakk a tegishli 
b o i g a n k re d it b o ‘y ich a qold iq su m m asin i ayirib tashlash y o ‘li bilan 
a n iq lan a d i.
B o shqa m ahalliy budjetdan haqiqatda olingan m ablag‘Iar sum m asi,
072-«M ahalliy budjetlarga b erilgan va ulardan olingan m ablag‘lar» 
subschyotining m uayyan chorakka tegishli b o ig a n kredit b o ‘yicha 
aylanm a sum m asidan 062-«M ahalliy budjetlar bilan o ‘zaro hisob- 
kitoblar» subschyotining m uayyan chorakka tegishli b o ig a n debet 
b o ‘yicha qold iq sum m asini ayirib tashlash y o i i bilan aniqlanadi.
H iso b o t davrining oxiriga 062-«M ahalliy budjetlar bilan o ‘zaro 
hisob-kitoblar» subschyotining debeti yoki krediti bo ‘yicha m uayyan 
chorakka tegishli b o ‘lgan q o ld ig i b o im a s a , u holda 072-«M ahalliy 
budjetlarga berilgan va ulardan olingan m ablag‘lar» subschyoti b o'yicha 
m uayyan chorakk a tegishli b o ig a n debet b o ‘yicha aylanm a summasi 
haqiqatda b o sh q a m ahalliy budjetga berilgan m a b la g ia r sum m asi b o iib , 
kredit b o ‘y ic h a aylanm a sum m asi haqiqatda boshqa m ahalliy budjetdan 
olingan mablag* sum m asi hisoblanadi.
M oliya yili tam om b o ig a n d a n so‘ng 072-«M ahalliy budjetlarga 
berilgan v a ulardan olingan m a b la g ia r» subschyotining debet b o ‘yicha 
aylanm a sum m asi hisobot yili davom ida boshqa m ahalliy budjetlarga 
h a q iq a td a b e rilg a n m a b la g ‘l a r su m m a si hisoblanadi.
M o liy a yili tugagandan s o ‘ng 072-«M ahalliy budjetlarga berilgan 
va ulardan olingan m a b la g ia r» subschyotining kredit b o ‘yicha aylanm a 
sum m asi h isobot yili davom ida boshqa m ahalliy budjctlardan h a q iq a td a
o lin g an m a b la g ‘l a r su m m asi hisoblanadi.
061-«R espublikasi budjeti bilan o 'zaro hisob-kitoblar» subschyoti,
062-«M ahalliy budjetlar bilan o ‘zaro hisob-kitoblar» subschyoti, 
07 1-« R cspublika budjetidan berilgan va undan olingan m ab lag iar»
subschyoti va 072-«M ahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan 
m a b la g ia r » subschyoti aktiv-passiv subschyotlardir.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

061 -«R cspublikasi budjcti bilan o ‘zaro hisob-kitoblar» subschyoti 
va 062-«M ahalliy budjetlar bilan o ‘zaro hisob-kitoblan> subschyotini 
debcti b o ‘yicha o ‘zaro hisob-kitoblar b o ‘yicha budjetlardan olinish i 
kerak boMgan sum m alarga doir op eratsiy alar qayd etilsa, u lam in g
kreditida esa boshqa budjetlardan olin ish i kerak b o ‘lgan sum m aning
kelib tushishiga doir operatsiyalar aks etiladi. M oliya yili ox irida bu
subschyotlar yopiladi.
071-«R espublika budjetidan berilgan va undan olingan m ab lag ‘lar» 
subschyoti va 072-«M ahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olin g an
mablagMar» subschyotining krediti b o ‘yicha o ‘zaro hisob-kito blar 
bo‘yicha, m oliya yili boshidan o shib borishi tartibida, bud jetlard an
olinishi kerak b o ‘lgan summalarga doir o p eratsiy alar qayd etilsa, u la m in g
dcbetida esa boshqa budjetlarga berilishi kerak boMgan su m m alarg a 
doir operatsiyalar qayd etiladi. Bu sub sch y o tlar b o ‘yicha debet va k rc d it 
bo‘yicha aylanm a sum m alar aniqlanadi, am m o qoldiq chiqarilm aydi.
B udjetlardan berilgan va ulardan olin g an m ab lag ‘lar ham da b u d jetlar 
o ‘rtasidagi o ‘zaro hisob-kitoblar b o ‘y ic h a hisob-kitoblam ing an alitik
hisobi «B oshqa budjetlar bilan h isob-kito blar» kitobida (4-shakl) o lib
boriladi.
2. M O L IY A O R G A N L A R ID A B U D J E T S S U D A L A R I H IS O B I
B ir budjetdan boshqa budjetga qaytarish sharti bilan beriladigan 
ssudalar b u d je t ss u d a la ri deb ataladi.