Мухаммадиева Дилафруз Ахтамовна Сравнительное исследование

Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат: 
«Бобурнома» туркча нашрида келтирилган мақол, матал, афоризм ва 
фраземаларнинг ўзбекча нашр билан қиѐсланиши орқали сўзларни ноўрин 
қўллаш, асл матнни англамасликка доир лексик ва паремияларни услубий 
жиҳатдан нотўғри талқин қилиш каби стилистик-семантик хатолар 
аниқланган; 
замонавий турк тилида айнан мавжуд бўлган ва шакли ўзгартирилган 
фраземалар белгиланиб, ўзбекча матндаги мақол, матал ва афоризмларнинг 
туркча таржимада транслитерация усулида таржима қилинганлиги 
аниқланган; 
паремик бирликларни таржима қилишда турк олимлари калькалаш ва 
сўзма-сўз таржима усулларидан кенг фойдалангани аниқланиб, ўзбек ва турк 

---

8 
тилларидаги мақол, матал ва фраземалар бошқа тиллардаги бирликлардан 
маъно ва мазмун, лексик, стилистик-семантик хусусиятига кўра фарқ қилиши 
далилланган; 
асар таржимасида паремияларни адекват акс эттиришда сохта 
эквивалентликни ҳосил қилмаслик учун сўз, шакл ва маъно уйғунлигининг 
бирламчи аҳамиятга эгалиги исботланган. 
Тадқиқотнинг амалий натижалари қуйидагилардан иборат: 
«Бобурнома»нинг турли йиллардаги таржималари тарихий эволюцияси 
ишлаб чиқилиб, таржималарда паремик бирликларнинг берилиши 
муаммолари кўрсатилган; 
«Бобурнома»нинг ўзбекча ва туркча матнидаги паремик бирликлар 
аниқланиб, уларни таржима қилишга оид методологик усуллар ишлаб 
чиқилган; 
ўзбекча матндаги фраземаларнинг туркча таржимада ифодаланиш 
кўлами белгиланган, таржима шакллари аниқланган, туркчада айнан мавжуд 
бўлган фраземаларнинг статистикаси аниқланган; 
мақол-маталларнинг таржимада берилиши тамойиллари ишлаб 
чиқилган, шу асосида туркча матндаги мақоллар таҳлилга тортилган, асарда 
келтирилган мақол-маталлар структур жиҳат қиѐсий планда синтез қилинган.