|
NAVOIY VILOYATIDA SPORTNING RIVOJLАNISH TENDENTSIYALАRI VА OʼZIGА XOS XUSUSIYATLАRI (KONIMEX TUMАNI MISOLIDА)
Ergasheva Gulchehra Qo’ldoshevna
Tarix fakulteti o’qituvchisi
Qo’ldoshev Mexruz Yunus o’g’li
“Milliy g’oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi”
yo’nalishi 1-D guruh talabasi
Annotatsiya: Maqolada Navoiy viloyatida sportning shakllanish hamda rivojlanish tarixi Konimex tumani misolida yoritib berilgan.
Kalit so‘zlar: “Enbek” stadioni , futbol, boks, “Paxtakor-79”, Bolalar-oʼsmirlar sport maktabi.
Konimex tumanida oʼtgan asrning 70-80 yillariga kelib sportning turli sohalariga qiziqish ancha ortib borib juda koʼplab sport musoboqalari va oʼquvchilar spartakiyadalari oʼtkazilib sportchilarning tajribasi oshirib borilgan. Chunonchi, 1985 yilga kelib hashar yoʼli bilan Konimex tumanida “Enbek” stadioni qurib bitkazilib foydalanishga topshiriladi. Shu tariqa Konimex tumanida koʼplab sport turlari kabi futbol bilan shugʼullanuvchi tuman terma jamoasi shakllanadi. 1986 yilda mashhur “Paxtakor-79” faxriylarining futbol jamoasi “Enbek” stadioniga kelib Konimex futbol jamoasi bilan oʼrtoqlik uchrashuvi oʼtkazilib, yakuniy hisob Paxtakor –Konimex oʼyini (3 : 2) natija bilan tugagan boʼlsada, tumanning terma jamoasi respublikaning eng yirik jamoasi bilan oʼyini oʼz davrining katta voqealaridan biri edi.
Tadqiqotchilar J.Mustafoev, U.Narzullaevlarning taʼkidlashicha, 1970 yillarga kelib Konimex tumanida Baxtiyar Tashpulatov boshchiligida boks sport turi ochiladi. Ushbu sport turining rivojlanishiga Erkin Zaitov, Muzrob Ruzievlar ham munosib hissa qoʼshishi natijasida turli yillar davomida boks boʼyicha respublika va qoʼshni respublikalar oʼrtasidagi turnirlarning turli darajadagi oʼrinlarini gʼoliblari sifatida Bayimbetov Muxtar, Karabaev Kurban, Iskakov Muxan, Mirzaliev Janibek, Yelibaev Ilxom, Аxmedov Tulepbergen, Аxmedov Yerlan, Davov Yerlan, Sariev Аlmat, Seytmuratov Yerbol, Raxmonov Toʼymurod, Jumanov Toshtemir, Yaxshiboev Elyor, Jurakulov Sunnat, Аchilov Umirzoq, Qobilov Bekzod, Serikov Nurjanlar yetishib chiqdi 25.
XX asrning 80 yillar oxirlariga kelib tumanda yengil atletika sport turi boʼyicha musoboqalar juda yaxshi tashkil etilgan va sportchilar avval viloyat, keyin Respublika bosqichida gʼolib boʼlib ittifoq miqyosida oʼtkazilgan spartakiadada ishtirok etishga muvaffaq boʼlishadi.
Konimex tumanida Bolalar-oʼsmirlar sport maktabi, (unda 18 x 30 hajmda sport zali (kunlik quvvati 404), 105 x76 m hajmdagi futbol maydoni), “Enbek” stadioni, zamonaviy suzish havzasi mavjud. Kanat Аyimbetov, Muxiddin Аxmedovlar boshchiligida Konimex tumani Bolalar-oʼsmirlar sport maktabi 1989 yil tashkil etilgan.
Bolalar-oʼsmirlar sport maktabi 1989-1996 yillarda Kanat Аyimbetov, 1996-2009 yillarda “Shuhrat” medali sohibi Baymurat Eliboevlar rahbarligi davrida bir qator sezilarli oʼzgarishlar amalga oshirildi. Chunonchi, davlat mulkida boʼlgan sport inshooti 2005 yilda Navoiy viloyat Bolalar va oʼsmirlar sport maktabi tomonidan qurib topshirilgan. Bugungi kunda boks boʼyicha xalqaro toifadagi АIBА hakami Kurban Karabaev boshchiligidagi Konimex tumani Bolalar-oʼsmirlar sport maktabida 7 ta olimpiya sport turidan boʼlimlar tashkil etilgan boʼlib, bular: boks, badiiy gimnastika, voleybol, stol tennisi, futbol, badminton, gandbol sport turlari, milliy sport turidan kurash hamda 2 ta sport turidan shaxmat va kikboksing boʼyicha jami 22 nafar trener jami 610 nafar shugʼullanuvchilarga, jumladan 153 nafar qiz bolalarga sport sir asrorlarini oʼrgatib kelmoqda. Sportning turli sohalari bilan shugʼullanayotgan yoshlar viloyat va respublika miqyosidagi musobaqalarda faxrli
oʼrinlarni qoʼlga kiritib kelishmoqda . Xususan, Konimex tumanidan bir guruh yoshlar sportning bir qator sohalaridan sovrinli oʼrinlarni egallashgan:
Nurjan Serikov boks boʼyicha 2014 yil Oʼzbekiston oʼsmirlar terma jamoasi safida Qozogʼiston Respublikasi Prezidenti Nursultan Nazarbaev sovrini uchun Xalqaro turnir sovrindori, 2015 Oʼzbekiston oʼsmirlar terma jamoasi safida yil Qozogʼiston Respublikasida Muxtarxan Dildabekov sovrini uchun Xalqaro turnir gʼolibi, 2018 yil Professional boks boʼyicha Oʼzbekiston chempionati gʼolibi boʼlgan;
Umurzoq Аchilov 2000 yil konimex tumanida tugʼilgan boks boʼyicha Oʼzbekiston oʼsmirlar terma jamoasi aʼzosi sifatida 2017 yil Rosciyaning Orenburg shahrida boʼlib oʼtgan Xalqaro turnir sovrindori, 2017 yil Jizzax shahrida “Barkamol avlod 2017” Respublika final bosqichi sovrindori;
Jasur Urazbaev 2008 yil boks boʼyicha kichik oʼsmirlar oʼrtasida Oʼzbekiston chempionati finalchisi, 2011 yil Oʼzbekiston yoshlar terma jamoasi zaxira sportchisi, 2016 yil boks boʼyicha talabalar oʼrtasida “Universiada” sport musobaqasi finalchisi, kikboksing boʼyicha 2017 yil Oʼzbekiston kubogi sovrindori. 2018 yil kikboksing boʼyicha Rossiyada boʼlib oʼtgan jahon kubogi finalchisi;
Ermamatova Mavluda 2013 yil voleybol boʼyicha Navoiy viloyati terma jamoasi safida Oʼzbekiston kubogi sovrindori, 2014 yil voleybol boʼyicha Navoiy viloyati terma jamoasi safida Oʼzbekiston chempionati gʼolibi, Oʼzbekiston milliy terma jamoasi azosi, 2014 yil voleybol boʼyicha Navoiy viloyati terma jamoasi safida Namangan shahrida boʼlib oʼtgan “Barkamol avlod 2014” Respublika final bosqichi sovrindori, 2015 yil voleybol boʼyicha Oʼzbekiston terma jamoasi safida Filippin davlatida boʼlib oʼtgan Osiyo chempionati ishtirokchisi;
Bundan tashqari Bolalar va oʼsmirlar sport maktabi shaxmat boʼlimi aʼzosi Nadejda Toʼxtamurodova Toshkent shahrida shaxmat boʼyicha oʼtkazilgan Oʼzbekiston chempionatida faol ishtirok etgan boʼlsa, kikboksing boʼyicha Qirgʼiziston Respublikasida oʼtkazilgan Oʼrta Osiyo chempionatida qatnashgan tuman bolalar va oʼsmirlar sport maktabi aʼzolari Sulton Qaxxarov 1-oʼrinni, Samandar Turaqulov 2-oʼrinni, Nariman Аndakulov 3-oʼrinni egalladi. Shuningdek, Qoraqalpogʼiston Respublikasi Nukus shahrida boks boʼyicha oʼtkazilgan xalqaro turnirda Sherxan Bekmurzaev va Jasulan Kenegesovlar 1-oʼrinni, Bexruz Nuriddinov 2-oʼrinni, Jizzax shahrida oʼtkazilgan kikboksing boʼyicha Oʼzbekiston kubogida Samandar Toʼraqulov 2-oʼrinni, Jasur Raxmatov 2-oʼrin, Аkobir Yuldashov 3-oʼrinni egallashdi.
Xulosa qilib aytganda, yuqorida erishilgan yutuqlardan koʼrinib turibdiki, Konimex tumanida sportning barcha turlari tizimli ravishda yoʼlga qoʼyilganligi, respublika miqyosida koʼzga koʼringan sport ustalari tomonidan yoshlarga berilayotgan bilim oʼz samarasini koʼrsatmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |
