Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti dinshunoslik

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
DINSHUNOSLIK
HSM
Markaziy Osiyo xalqlari dinlari (buddizm va xristianlik)
5
MAVZU
ALIMOVA SHAXNOZA XAMIDOVNA
Gumanitar fanlar kafedrasi
katta o’qituvchisi

REJA:

BUDDA HAQIDAGI AFSONA

Bir afsonada ta’kidlanishicha, buddizmning paydo bo‘lishi dunyoga «Nurlangan Budda» nomi bilan mashhur Siddxartxa Gautama Shakyamuni hayoti bilan bog‘liq
Shakya qabilasidan bo‘lgan knyaz o‘g‘li Gautama mil. av. VI asrda dunyoga keldi. Donolar tomonidan uning kelajagi g‘ayrioddiy bo‘lishi haqida bashorat qilingan edi.
Yosh Gautama o‘z ota uyidan g‘am-g‘ussaga to‘la holda chiqib ketadi. Sochini oldirib, dag‘al kiyimlarni ustiga kiyib, yoshligida o‘tgan beg‘am, betashvish hayotidagi gunohlarini yuvish va buyuk haqiqatni anglash maqsadida o‘zini mashaqqat va riyozatga solib, dunyoni keza boshlaydi.

GAUTAMA TO‘RT MUQADDAS HAQIQATNI ANGLAB, NURLANGAN BUDDAGA AYLANADI

Gautama chuqur fikr yuritib to‘rt muqaddas haqiqatni anglaydi:
dunyoni g‘am-qayg‘u boshqaradi;
uning sababchisi xohish va istaklarga to‘la hayotning o‘zidir;
g‘am-qayg‘ulardan nirvanaga chuqur berilish bilangina qutulish mumkin;
haqiqatni tushunib yetgan kishini kulfatlardan qutulib, nirvanaga erishishga olib boradigan yo‘l, uslub mavjud.

Buddizm - bu hayot charxpalagi, uzluksiz qayta tug‘ilishlar sikli haqidagi ta’limotdir.
Inson qanchalik sahovatli hayot kechirib, savob ishlarni ko‘p qilib o‘tgan bo‘lsa, uning keyingi taqdiri shunchalik baxtliroq bo‘ladi, Buddaning holati nirvanaga qisqaroq yo‘l bilan erishadi.
Insonning yaxshi va yomon xatti-harakatlarining yig‘indisi uning qanday shaklda qayta tug‘ilishini belgilab beradi.
BUDDIZM TA’LIMOTI
Buyuk Budda (Shakyamuni) bilan bir qatorda qayta tug‘ilishlar zanjirining boshida turuvchi buddalar buddasi bo‘lgan Adibudda mistik shaxsidan boshlab ko‘plab boshqa buddalar ham paydo bo‘ldi.
Bu buddalar ko‘p sonli bodxisatvalar qatori shaxslashtirilgan, o‘z nomi, qiyofasi, tarjimai holi, xizmat va vazifasiga ega bo‘lib, ulug‘lash va sig‘inish ob’ektiga aylanib qolgan.