Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalariuniversiteti

BOB. GSM STANDARTI SOTALI ALOQASI

1. 
   GSM standartining qurish tamoyillari va asosiy xarakteristikalari
   

Mobil aloqa tizimlarining tasniflanishi
Mobil aloqaga ehtiyoj yildan-yilga ortib borayotgan harakatdagi ob‘ektlar bilan radioaloqa tizimlarini tashkil qilish bo‘yicha shartli ravishda quyidagi tarzda bo‘linadi [1]:

• 
  personal radiochaqiruv tizimlari (Paging Systems);
  
• 
  professional (xususiy) harakatdagiradioaloqa tizimlari (PMR,PAMR);
  
• 
  harakatdagi sotali radioaloqa tizimlari (HSRT - Cellular Radio Systems);
  
• 
  simsiz telefonlar tizimlari (Cordless Telephony);
  
• 
  YeSYdan foydalaniladigan personal aloqa tizimlari.
  

Sotali radioaloqa tizimlarini qurish tamoyllari
Personal mobil aloqaning birinchi tizimlaridan biri deb "Multiton" personal chaqiruv tizimini hisoblash mumkin. Bu tizimda dispetcher personal radio qabul qilish bo‘yicha xodimni chaqiradi. Akustik chaqiruvni olishi bo‘yicha xodim stasionar telefonni topadi va dispetcherga qo‘ng‘iroq qiladi.
Servisning navbatdagi darajasida xodim nafaqat chaqiruvni oladi, balki individual qabul qilish displeyida chaqiruvchi abonentning nomerini ko‘radi, lekin u bilan faqat stasionar telefon orqali bog‘lanishi mumkin (Paiging Systems).
Bunday tizimning oliy darajasi individual radiotelefondan tizimning ichida so‘zlashuvlarni olib borishga va umumiy telefon tarmog‘iga dispetcher orqali chiqishga imkon beradi. Bunday tizimlar (PMR, PAMR) bilan korxonalar, shifoxonalar, sanoat komplekslari va boshqalar jihozlanadi. RMR deganda abonentlar radio qamrab olish zonalari chegaralarini kesib o‘tganida aloqaning uzluksizligini ta‘minlamaydigan, avomatik roumingga ega bo‘lmagan va boshqa tizimlar abonentlariga mavjud aloqa xizmatlarining bir xil to‘plamni, shu jumladan to‘lov masalalarini kafolatlamaydigan xususiy radioaloqa tizimlari tushuniladi.
RAMR RMRdan farqli ravishda umumiy foydalanishdagi telefon tarmoqlari abonentlari bilan harakatdagi abonentlarning bog‘lanishini ta'minlaydi.
Harakatdagi tizimlarni loyihalashtirishdagi asosiy kuchlar radiotelefon xabarlarini qabul qilishning yuqori halaqitbardoshligini ta‘minlashga qaratildi, shuning uchun bu yo‘nalishda ma'lum yutuqlarga erishildi, ular harakatdagi aloqani qabul qilinadigan ma'lumotlar sifati bo‘yicha simli telefon aloqasi darajasiga yaqinlashtirdi. Bu shunga olib keldiki, harakatdagi radioaloqaga ajratilgan chastotalar resursini radioabonentlar sonining ommaviy ko‘payib ketishi tufayli kamayishiga olib keldi, bu ishlab chiquvchilarni yuqori o‘tkazish qobiliyatili tizimlarini yaratish va ajratilgan chastotalar spektridan samarador foydalanish sohasida jadal tadqiqotlarni olib borishga undadi. Bunda prinsipial yangi qurish tuzilmasiga va aloqani tashkil etilishiga ega bo‘lgan, aynan, ko‘plab bazaviy stansiyalar (BTS) yagona tarmoqqa bog‘lanadigan harakatdagi sotali aloqa tizimlari (HSAT) eng istiqbolli deb tan olingan. Harakatlanish jarayonida abonentlar stansiyasi (MS) bitta BTSdan boshqasiga, uning komandalari bo‘yicha avtomatik qayta ulanish bilan —estafetali uzatiladi”, bu aloqaning uzluksizligini ta‘minlaydi.
HSATda ajratilgan chastotalar kanallari bir-biridan himoya masofasiga surilgan yacheykalardagi abonentlar orqali ko‘p karrali ishlatiladi. Bunday qurish prinsipida aktiv chastota kanallari soni ortadi, bu yuqori o‘tkazish qobiliyatini va chastotalar spektridan samaraliroq foydalanishni ta‘minlaydi (Cellular Radio Systems).