Muhammad al-xorazimiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti radio va mobil aloqa fakulteti

1	0.01010	0.02041
0.03093
2	0.15259	0.22347	0.28155
3	0.45549	0.60221	0.71513
4	0.86942	1.09230	1.25890
5	1.36080	1.65710	1.87520
6	1.90900	2.27590	2.54310
7	2.50090	2.93540	3.24970
8	3.12760	3.62710	3.98650
9	3.78250	4.34470	4.74790
10	4.46120	5.08400	5.52940
11	5.15990	5.84150	6.32800
12	5.87600	6.614 70	7.14100
13	6.60720	7.40150	7.96670
14	7.35170	8.20030	8.80350
15	8.10800	9.00960	9.65000
16	8.87500	9.82840	10.50500
17	9.65160	10.65600	11.36800
18	10.43700	11.49100	12.23800
19	11.23000	12.33300	13.11500
20	12.03100	13.18200	13.99700
21	12.83800	14.03600	14.88500
22	13.65100	14.89600	15.77800
23	14.4 7000	15.76100	16.67500
24	15.29500	16.63100	17.57700
25	16.12500	17.50500	18.48300
26	16.95900	18.38300	19.39200
27	17.79700	19.26500	20.30500
28	18.64000	20.15000	21.22100
29	19.48700	21.03900	22.14000
30	20.33700	21.93200	23.06200

3.2-jadval

Topshiriq variantlari

№	Operatorga ajratilgan kanallar soni, NfƩ	Klaster turi	Shahar hududi maydoni,. SƩ, km^2	Sotaning radiusi, Rc, km
1	72	4/12	1000	1,1
2	24	4/12	900	1,3
3	36	4/12	800	1,5
4	48	4/12	850	1,7
5	60	4/12	750	1,9
6	72	4/12	700	1,2
7	24	4/12	600	1,4
8	36	4/12	650	1,6
9	48	4/12	950	1,8
10	60	4/12	500	2,0
11	72	4/12	450	1,8
12	24	4/12	400	1,6
13	36	4/12	600	1,4
14	48	4/12	650	1,2
15	60	4/12	950	1,0
16	72	4/12	500	1,9
17	24	4/12	450	1,7
18	36	4/12	400	1,5
19	48	4/12	1000	1,3
20	60	4/12	900	1,2
21	72	4/12	800	1,25
22	24	4/12	850	2,2
23	36	4/12	750	2,1
24	48	4/12	700	2,4
25	60	4/12	1000	2,5

Hisobot tarkibi

1. Ishdan maqsad.

2. Topshiriq.

3. Hisoblash natijalari.

4. Xulosa

Nazorat savollari

1. Kanallar vaqt bo‘yicha ajratilgan ko‘p tomonlama ulanishni tushuntiring

2. Mobil radioaloqa sotali tizimlarining foydalanuvchilari soni va real abonentlar sig‘imi qanday baholanadi?

3.Simpleks, yarim dupleks va dupleks radioaloqa qanday tashkil etiladi?

4.Kanallar vaqt bo'yicha ajratilgan ko'p tomonlama ulanishni tushuntiring?

№4-Laborotoriya mashg’uloti. Radioreleli aloqa liniyasining energetik xarakteristikalarini tadqiq qilish

Ishdan maqsad

Radioreleli aloqa liniyasining energetik xarakteristikalarini o‘rganish.

Topshiriq

Radioreleli aloqa liniyasining energetik xarakteristikalarini hisoblash

Hisoblash

Axborotni uzoq masofaga yuqori tezlikda uzatishda Radioreleli aloqa liniyalari texnologiyasini qo‘llash, hozirda muxim yo‘nalishlardan biri xisoblanadi. Evropa mamlakatlarida, yuqori ishonchliligi, kichik o‘lchamlari, kam energiya sarfi va arzonligi bilan avzal bo‘lgan radioreleli uskunalarini ishlab chiqarishga talab tabora ortib bormoqda. Iste’molchilarning ekspluatatssiya va texnik xizmat ko‘rsatish talablarini hisobga olgan xolda, zamonaviy elementlar bazasini qo‘llovchi radioreleli aloqa liniyalarini qo‘llash, telekontrol tizimlarining talablariga to‘liq javob bera oladi. SHuni ta’kidlash joizki, mahalliy RRL bizning iqlim sharoitimizda ishlash uchun yaxshiroq moslashgandir: subtropikadan Uzoq SHimolgacha.

Aloqa vositalarining asosiy turlaridan biri bu to‘g‘ri ko‘rinishdagi radiorele liniyalari bo‘lib, ular ko‘p kanalli telefon xabarlarining signallarini uzatish, radioeshittirish va televidenie, telegraf va fototelegraf signallari, gazeta polasalarini uztish uchun ishlatiladi. Barcha turdagi xabarlar PPJ1 orqali uzoq masofalarga yuqori sifat va ishonch bilan uzatiladi.

4.1-rasm. Radioreleli aloqa liniyasi

RRLni batafsil tushunish uchun 1-raqamli tematik masalani ko‘rib chiqamiz.

Bo‘linma qo‘mondoniga guruhning Kl I aloqa markazidan ulanishning I-sonli aloqa markazigacha bitta intervalli dala radiorele liniyasi orqali signallarni tarqatish vazifasi topshirildi. Bunda operatsion va texnik hujjatlarni ishlab chiqish uchun, berilgan intervalda zaxiradagi prognozlashtirilyatgan YUCH radiosignalni qiymatini hisoblash kerak.

Masalani echimi:
Berilgan

F=5,8 GGs

R=‘20 km

h₀=1.6

M=142dBVt

R_talab=0,95

4.1. Erkin fazoda radio signallarining tarqalishidagi yo‘qotishlarni hisoblash.

4.1.Erkin fazoda R, km uzunlikdagi intervalda f, GGs chastotada uztilyotgan radio signalining yoqtilishi L0, quyidagi formula orqali hisoblanadi:

L₀ = 92.45 + 20lg(f)+ 20lg(R) = 92.45+20lg(5.8GGs) +20lg(20km) =133.74 Db (4.1)
4.2. Atmosfera gazlarida radio signalning kuchsizlanishini hisoblash:

Hisoblashlarni amalga oshirish uchun kerakli parametrlari mavjud bo‘lgan va qayd etilgan hududni tanlaymiz:

Belgilangan hududdagi havoning harorati: 27,4ºS

Atmosfera bosimi : r,mbar=965mbar

Suv bug‘ining zichligi: r .g/m³ = 16g/ m³

Havo kislorodidagi radio signalning nisbiy susayishini hisoblash

Suv bug‘ining zichligi:

Havo kislorodidagi radio signalning nisbiy susayishini hisoblash γ_o:

γ_o = + , (4.2)

4.3. Suv bug‘idagi radio signalning nisbiy susayishini hisoblash. γ _N2O, dB/km

+ +
*g (f,557) + * g (f,557)

} *4 (4.3)
Suv bug‘ida radio signalning nisbiy kuchsizlanishini (4.3) ifodada keltirilgani bo‘yicha quyidagicha xisoblaymiz:

, dB/km=0,119 dB/km, , dB/km=0,008 dB/km

g (f, )=1+(

g(5.8,22)=( =1.3396

g(5.8, 557)=( =1.9592

g(5.8, 752)=( =1.9696

g(5.8, 1780)=( =1.9871

4.4.Atmosfera gazlaridagi kuchsizlanishini hisoblash quyidagi keltirilgan ifoda bo‘yicha amalga oshiriladi (4-bandda olingan dastlabki ma’lumotlar va qiymatlar yordamida)

A_o=(γo + γ H2O)* R=0.29, (4.4)

4.5. Er radiusining ekvivalent qiymatni hisoblash uchun quydagi ketma-ketlik va formuladan foydalanamiz:

a =6370000/1 +318500*g =370000/{1+318500*(- 10* )}=6.5796* m. ¹

h1 =h2=13m.

R=20km.

R_I=R₂=10km.

RRL orasidagi oraliq masofa:

N= = (4.5)

To‘lqin uzunligi:

f= ; γ=

4.6.Frenel zonasi radius ning minimal qiymati :

H_O = 0.0091km.

Oraliq masofaga tegishli nuqtaning koordinatalarini quydagicha aniqlaymiz:

0.0091= ;

8.281*

4.7.Oraliq masofa taxlili:

g_kp = -31.4* - kritik refraksiya

YUqori va pastki chegaralar

g_v = g + 4.3 =10* *8*10 +4.3*8*10*{-8}=4.44*

g_H = g 4.3 =10* *8*10 -4.3*8*10*{-8}=-2.44*

=8*

g=- 10*8*

(-2.44* *-7; 4.44* )-interval

N_g,=N + N(g) =0.0054+1.8899* =0,0054

H(g) =- *gk(l-k) = - /4*(- 10*8* *0.253*( 1-0.253))= 1,8899*

g_g =g-4*

g qiymati (-2.44* ;4.44* ) diapazoniga tegishlidir.

4.9.Aks ettirish nuqtasi joylashgan qismi va ular orasidagi farqni hisoblash uchun:

P(g)= =3.4017* dan foydalanimiz.

Kuchsizlanish xadi esa :

V =

Siljish burchgi:

=0.0007

4.10 Aks ettirish zonasining kordinatalari quyida keltirilgan formula orqali xisoblanadi:

=0.0174

4.11.So‘nish zaxirasi:

R_prm =12.426 dBVt- qabul qilgich kirishidagi kuchlanish;

L_ATM=L_o+A_a=133.74 +0,29= 134,03 dB -kuchsizlanish kattaligi;

F=R_PRM-R_PRMreal=12.376-2.426=9.95dB-issiqlikdagi so‘nish zaxirasi;

4.1-jadval.

Topshiriq bajarish uchun variantlar

1	5.8	20	1.6	142	0.95
2	3	30	3	140	0.53
3	6	15	5	125	0.235
4	12	18	3.2	130	0.345
5	28	8	1.8	124	1.2
6	4.3	16	1.5	115	1.33
7	25	35	2.6	110	1.8
8	7.1	22	3.9	129	0.435
9	6	17	4	105	0.6
10	8	40	4.1	107	0.78
11	11	32	5.2	80	1.5
12	14	38	6.3	95	1.25
13	5	22	7	108	1.36
14	9.2	25	1.8	138	1.28
15	5.6	18	2.4	145	0.84
16	21	14	3.8	156	0.64
17	18	10	4.5	160	0.72
18	30	34	4	128	0.91
19	26	20	3	120	0.93
20	16	38	2	113	0.51
21	7	19	6.9	130	0.38
22	12.9	17	7.5	124	0.75
23	19	22	6.4	114	0.78
24	32	34	6	109	1.1
25	13	21	7	100	1.3
26	3.7	15	3	75	1.15
27	3.5	12	2	109	0.45

Hisobot tarkibi

1. Ishdan maqsad.

2. Topshiriq.

3. Hisoblash natijalari.

4. Xulosa.
Nazorat savollari

1. Raqamli RRLlarning tasniflanishi va qo‘llanilishi sohalarini keltiring.

2. Bir yo‘nalishli radioreleli aloqaning tuzilish sxemasini keltiring va tushuntiring.

3. RRL oxirgi, oraliq va tugun stansiyalarining tuzilish sxemalarini keltiring va tushuntiring.

4. RRLda Frenel zonasini tushuntiring.

5. Radio signallarda kuchsizlanish va sunish xarakteristikalarini tushuntiring.

№5-Laborotoriya mashg’uloti. GSM-900 sotali aloqa tarmog‘ining parametrlarini tadqiq qilish