Muhammad al-xorazimiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti radio va mobil aloqa fakulteti

Vrel, db (shaharuchun) Vrel, dB (qishloq) uchun)

1.2–rasm. Joy relefini tuzatish uchun grafik

∆h₁ uchun

B_rel1 1-grafik bo‘yicha aniqlanadi

V_rel2 2-grafik bo‘yicha aniqlanadi
V_rel= dB (1.5)
∆h₂ uchun

B_rel1 1-grafik bo‘yicha aniqlanadi

V_rel2 2-grafik bo‘yicha aniqlanadi
V_rel= dB (1.6)
7) h₁ va h₂ hollar uchun BS uzatish antennasi AS qabullash punktida real hosil qiladigan maydon kuchlanganligini quyidagi asosiy hisoblash formulasi bo‘yicha hisoblanadi:
E=E_s+V_r.n+V_f+V_h2+V_rel+ (*l_f)-D_u (1.7)
bu erda l_f =30…300 m – dlina fidera;

 - metrga so‘nish, dB/m;

E_s – AS qabullash punktidagi talab qilinadigan signal maydoni kuchlanganligi, dB;

V_r.n – uzatkichning nominal quvvatini 1kVtdan farqlanishini hisobga oladigan tuzatish, dB;

V_f – filtrlar va antennalar ajratkichlaridagi so‘nish, dB;

V_h2=1,347 dB – qabullash antennasining balandligini 1,5 mdan farqlanishini hisobga oladigan tuzatish, dB;

V_rel1,2=-6, 2.5 dB – joyning relefini hisobga oladigan tuzatish, dB;

D_u1 – BS va AS uzatish va qabullash antennalari kuchaytirish koeffitsientlarining yig‘indisi.

BS uzatish antennasining barcha balandliklari uchun hisoblashlar o‘tkaziladi va jadvalga kiritiladi.

h₁ balandlik uchun:

E₁=...

......

E₇=...

h₂ balandlik uchun:

E₁=...

......

E₇=...
1.3-jadval

Hisoblash natijalari

Uzatish antennasi balandligi h1, m	h1 balandlik uchun		h2 balandlik uchun
	Maydon kuchlanganligi E, dB	Kutiladigan aloqa masofasi r, km	Maydon kuchlanganligi E, dB	Kutiladigan aloqa masofasi r, km
30
50
70
100
150
200
300

8) 1.3-rasmdagi grafik bo‘yicha BS uzatish antennasining turli balandliklaridagi hisoblangan maydon kuchlanganliklari uchun kutiladigan aloqa masofasini (h₁ va h₂ uchun) aniqlaymiz va 1.3-jadvalni to‘ldiramiz.

9) joy balandliklarining chegaraviy o‘zgarishlari uchun antennani ko‘tarilishi balandligining turli qiymatlarini berish bilan olingan aloqa masofasi qiymatlaridan kelib chiqqan holda aloqa masofasining eng katta qiymati ta’minlanadigan h₁ antennaning optimal balandligini tanlash va buni asoslash zarur.

1-zonaning radiusi (BS va AS orasidagi maksimal masofa) h₁ va h₂ balandliklarli releflar uchun hisoblangan qiymatlardan eng kichigi tanlanadi.

_{, (1.8)}

1.3-rasm. BS uzatish antennasining turli balandliklaridagi hisoblangan maydon kuchlanganliklari uchun kutiladigan aloqa masofasi.
Xulosa:

1.4jadval

Topshiriq variantlari

№	Rnom, Vt	fo‘r.ish, MGs	h2, m	Es, dB	∆h1, m	∆h2, m	Vf, dB	α, dB/m
1	5	400	1,0	35	10	30	3	0,043
2	50	1000	1,05	52	11	32	15	0,048
3	10	950	1,5	36	9	36	4	0,036
4	45	700	1,1	51	12	38	5	0,038
5	15	500	0,9	34	10	40	12	0,042
6	40	600	1,0	40	15	60	9	0,051
7	35	550	1,3	41	14	50	8	0,032
8	30	800	1,0	39	16	70	7	0,035
9	25	750	1,2	38	18	65	6	0,047
10	20	650	1,1	36	12	40	11	0,054
11	55	900	1,5	34	9	43	5	0,05
12	60	950	1,0	52	10	32	15	0,04
13	65	700	1,05	36	11	36	4	0,043
14	70	500	1,5	51	9	38	5	0,048
15	50	600	1,1	34	12	40	12	0,044
16	10	550	0,9	40	10	60	9	0,042
17	45	800	1,0	41	15	50	8	0,049
18	5	750	1,3	39	14	70	7	0,039
19	15	650	1,0	38	16	65	6	0,056
20	40	900	1,2	36	18	40	11	0,059
21	35	400	1,1	34	12	43	5	0,042
22	30	1000	1,5	35	10	35	10	0,043
23	25	600	1,0	52	11	32	15	0,044
24	20	550	1,05	36	9	36	4	0,045
25	55	800	1,5	51	12	38	5	0,046
26	60	750	1,1	34	10	40	12	0,034
27	65	650	0,9	40	15	60	9	0,038
28	70	900	1,0	41	14	50	8	0,053
29	50	500	1,3	39	16	70	7	0,055
30	10	700	1,0	38	18	65	6	0,043

Hisobot tarkibi

1. Ishdan maqsad.

2. Topshiriq.

3. Hisoblash natijalari.

4. Xulosa

Nazorat savollari
1.Simsiz aloqani tashkil etilishi printsipini tushuntiring

2.Bir tomonlama va ikki tomonlama simsiz aloqaning tuzilish sxemalarini keltiring

3.Simsiz aloqada uzatish va qabul qilish qanday amalga oshiriladi?

4. Antennaga umumiy tushuncha bering 5. Mobil aloqa tizimlarida qanday antennalar ishlatiladi?

№2- Laborotoriya mashg’uloti. Simsiz tizimlarini tadqiq qilish

Ishdan maqsad

Simsiz aloqa tizimi BS va AS orasidagi ishonchsiz qabul qilish maksimal masofasini aniqlash.

Topshiriq

Simsiz aloqa tizimi BS va AS orasidagi ishonchsiz qabullash maksimal masofasini (2-zonaning radiusini) aniqlash.

Hisoblash
1) 2-zonani hisoblash 1-zonani hisoblashdan shu bilan farqlanadiki, agar 1-zonada ishonchli aloqa ta’minlansa (signalni yo‘qolishlarisiz va so‘nishlarisiz), u holda 2-zonada signalni yo‘qolishlari va so‘nishlari bo‘lishi mumkin, lekin bunda aloqani sifati ma’qul va nutqning ajratilishi qoniqarli qoladi.

2.1-rasm. BS va ASning joylashishi

Hisoblashni qabullash punktidagi maydon kuchlanganligi 1-zonadagiga qaraganda 9 dBga past hisoblash bilan olib boriladi:
E_s2 =E_s1-9, (2.1)
2) Hisoblash BS uzatish antennasining barcha balandiklari uchun amalga oshiriladi va hisoblash natijalari jadvalga kiritiladi. 1.2-rasmdagi grafik bo‘yicha aloqa masofasi aniqlanadi.

2.1-jadval

Hisoblash natijalari

Uzatish antennasi balandligi h1, m	h1 balandlik uchun		h2 balandlik uchun
	Maydon kuchlanganligi E, dB	Kutiladigan aloqa masofasi r, km		Maydon kuchlanganligi E, dB	Kutiladigan aloqa masofasi r, km
30
50
70
100
150
200
300

8) 1.2-rasmdagi grafik bo‘yicha BS uzatish antennasining turli balandliklaridagi hisoblangan maydon kuchlanganliklari uchun kutiladigan aloqa masofasini (h₁ va h₂ uchun) aniqlaymiz

9) joy balandliklarining chegaraviy o‘zgarishlari uchun antennani ko‘tarilishi balandligining turli qiymatlarini berish bilan olingan aloqa masofasi qiymatlaridan kelib chiqqan holda aloqa masofasining eng katta qiymati ta’minlanadigan h₁ antennaning optimal balandligini tanlash va buni asoslash zarur.

Optimal balandlikuchun kutiladigan radius aniqlanadi

_{, (2.2)}
U holda 2-zonaning kengligi 2-zonadagi va 1-zonadagi aloqa masofalari farqi sifatida quyidagiga teng bo‘ladi.

P = r₂-r₁

(2.3)

Hisobot tarkibi

1. Ishdan maqsad.

2. Topshiriq.

3. Hisoblash natijalari.

4. Xulosa

Nazorat savollari

1.Simsiz aloqa tizimlarida analog signallarni o'zgartirish va uzatish printsipi.

2. Simsiz aloqada signallarni qabullashga qanday halaqitlar mavjud?

3. Raqamli aloqa tizimlarida analog signallarni o'zgartirish printsipi?

4.Signal uzatilishida yo'qotilishlar va so'nishlarni tushuntiring.

№3- Laborotoriya mashg’uloti. Ma’lumotlarni simsiz aloqa tarmoqlaridagi trafikni tadqiq qilish