|
Изоҳлар
* А б б а т л и к – ўз хусусий ер-суви, хўжалигига эга бўлган
католиклар монастри.
* Қ о б и л – Одам алайҳиссаломнинг тўнғич ўғли; у ғайирлик
қилиб ўз укаси Ҳобилни ўлдирган.
* М э т р – устоз, мураббий маъносини билдирувчи бу сўз одатда
ҳурматли кишилар исми олдига қўшиб ҳам айтилади (фр.)
* К о р и н ф – Юнонистондаги қадимий шаҳар, антик даврда у
ўзининг муҳташам меъморий бинолари билан довруғ қозонган.
279
* Ҳ у қ н а – клизма.
* Э ҳ с о н д о н (дароносица) – монастир ва черковларда қайиқча
шаклидаги қути, унда заҳирадаги муқаддас нон ва вино олиб
юрилади; чўқинтирилаётган насронийларга шу нон ва винодан
берилади.
* К а п и т у л – монастир руҳонийлари кенгаши.
* id est - яъни (лот.)
280
Симон Кармиггелт
МУҲАББАТ
Мен ҳилватроқ тамаддихонада зўр бериб дўл
ма
чайнамоқда эдим. Дўлмаки, инсон зотига қас ди бор би-
рор думбил қайсидир ўлаксахўрнинг мур
дасидан шилиб
олган сақичсимон гўштдан тайёр
ланган бўлса керак.
Уни сабр-матонат билан чай
намоқ, сўнг бир амаллаб
ют
моқ пешонамга ёзилган бўлса, начора. Қорнимни
нима биландир қаппайтиришим керак-ку, тўғрими?
Аслида, дўлма деганнинг ўзи ҳам уш
бу емакхонага –
пориллаб турган чироқлару алми соқдан қолган мебеллар
қалаш
тириб ташланган омборхонага мос. Шу атроф-
жавонибдаги сўққабош эркакнинг барини шу ердан
топасиз. Улар худонинг берган куни кунда-шунда:
газетасини сунъий гул солинган гулдоннинг устига
ёйиб, таомномада қайд этилган нарсанинг ҳаммасини
ямламай ютади.
Ягона мулозим – аллақачон элликни уриб қўйган,
тарашадек қотма, нуҳатдай миттигина аёл столлар
ўртасида пилдираганча уларнинг хизматини қила
ди.
Олдингизга лагану ликопчаларни қўйиш асносида у
сизга мўлтираб қарайди.
“Мана, оғажон, қорнингизни яхшилаб тўйдириб
олинг”, деётгандай бўлади.
Унинг бу ҳокисорлиги ҳаммага ёқади.
Тунов куни, биз, ҳаммамиз насиб этган тан сиқ таом-
ларни паққос тушираётганимизда, тамадди
хонага бир
одам бош суқди. Олтмишни қоралаб қолган ва аллақачон
сондан чиққани кўриниб тур
ган бу одам аллатовур –
ғалати кийиган эди. Бошига қўндирган соябони қозондай
281
кенг эски шляпаси, агар қадим замонларда бўлганида,
унинг киборлар қавмидан эканини англатиб турарди. Шу
топда у ғоят ҳаяжонда эди. Остонада тўхтади-да, гўё нутқ
ирод этишга ҳозирланаётгандек, ўтирганларга бир қур
кўз югуртириб чиқди.
– Ҳалойиқ! – деб ҳайқирди тусатдан.
Афтидан у оломонни охир замон келганидан огоҳ
этишга шайланган эди. Чамаси, бундай ваҳимали гап-
ларга ҳали-ҳамон ишонадиганлар бор, деб ўй ласа керак.
Аҳли суққабошнинг ҳаммаси бошини лагану газетадан
кўтариб, унга қаради. Шляпали одам қўлини олдинга
чўзди ва титраётган кўрсатгич бармоғини хизматчи
аёлга нуқиб, яна қичқирди:
– Ҳалойиқ! Мана бу хотин – суюқоёқ! Бузуқ!
Сўнг у дастрўмолини чиқариб, ўз фикрини тасдиқ -
ламоқчи бўлгандай бурнини қаттиқ қоқди. Хўранда лар,
арғамчига тизилаган қушлар каби ҳам маси бир қалқиб
тушди. Нигоҳларида пайдо бўлган ифодага қараганда,
улар аввал табаррук китобларда дарж этилган “суюқоёқ”
сўзининг маъносини англаб етди, кейин ишонч ҳосил
қилиш учун ҳаммаси аёлга қаради.
– Қани, тезда даф бўл бу ердан, бетайин! – деб қич-
қирди аёл.
– Акки!.. – меҳр билан ҳитоб қилди эркак.
Оқибатда ҳамма аёлнинг исми Акки эканини билиб
олди ва уни шундай деб чақирадиган бўлди.
Аккининг ҳушдори – ошиғи бор.
Дуруст-ку, савил.
– Ҳозир хўжайинни чақираман, – деб пўписа қилди
аёл.
– Хўжайин эмиш! – захарҳандалик билан қичқир ди
эркак. – Яхшиси жазманим десанг-чи!
Залнинг охиридаги эшик очилиб, ундан ўн икки ёшли
болакайдек пакана бир ялтирбош одам ўқдек отилиб
чиқди. Эшик олдида турган эркакнинг олдига бориб,
муштини ўқталди:
282
– Ҳақингни олмоқчимисан? Айт, ҳаққингни бе рай-
ми-а?
Эркак ортига чекинди ва эшик тутқичига ёпишди.
– Ҳали кунингни кўрсатаман, – деб ғудранди.
Сўнг жуфтагини ростлади.
Ҳамма иштиҳа билан яна овқат кавшамоққа киришди.
Ялтирбош жойига қайтди. Ғуссаманд одамнинг
қораси қайта кўринмади. Гўё ҳеч гап бўлмаган, ҳеч бир
воқеа юз бермаган эди.
Шундай бўлса-да...
Биз энди хизматчи аёлга бошқачароқ қарай бош-
ладик, буни унинг ўзи ҳам сезди. Юз-кўзида сезилар-
сезилмас ғамзаю ишва пайдо бўлиб, қадам олишлари
чорак соат аввалгига нисбатан анча ен
гил
лашгандек,
ҳорғинлиги кетгандек туйила бошлади. Буни қаранг ки, шу
бечоранинг ҳам ошиғи бор экан. Бу бизнинг етти ухлаб
тушимизга ҳам кир маган эди. Энди бил дик. Бу янгиликдан
огоҳ бўлганимизни унинг ўзи ҳам билди. Шунинг ўзи унга
ғоят ғурур, завқ бағиш лаётган эди.
Кейин кўчада соябони кенг шляпа кийган бояги
одамга дуч келдим: бечора скамейкада буткул эзилган,
ғуссага ботганча бир нуқтага тикилиб ўтирарди. Уни
шафқатсизларча ранжитишган эди. Назаримда, киночилар
ишқ аҳлини доим ялтир-юлтир ҳолатларда кўрсатавериб
бизни анча эркалатиб қўйган. Тўғри-да, “Ромео ва
Жулитта”ни ким ҳам икки бадбашара майриқ қиёфасида
суратга оларди?
Аслида, шундай қилса, анчайин чиройли чиқиши
мумкин.
283
Анил Чандра
Do'stlaringiz bilan baham: | 
