Mowzuk: Orfografiýany öwrenmegiň usullary
Meýilnama
1. Orfografiki maglumatlar
2. Orfografiýa düzgüniniň üstünde işlemek
3. Diktant görnüşleri
Esasy düşünjeler we aňlatmalar: orfografiýa endikleriniň üstünde işlemek usullary, orfografiýa endikleri, orfografiýa düzgünleriniň üstünde işlemek.
1 Mugallymyň esasy mesele boýunça maksady : başlangyç synp okuwçylary Ortografiýa, dyngy belgileri we b e skaneriň düzgüni boýunça iş usullary barada doly maglumat , bilimleriniň, başarnyklarynyň, başarnyklarynyň bardygyna göz ýetirmek.
Id e ntiv okatmagyň maksatlary
1. Orfografiýa endikleri hakda pikir edýärler
2. orfografiýany ulanmagy öwreniň
1-nji soragyň beýany : orfografiki endikleriň psihologiki häsiýetine esaslanyp, mugallym ýaş okuwçylarda orfografiki deslapky endikleri emele getirmegiň üstünde işlemegiň usulyýetini kesgitleýär.
Orfografiýa endikleri aýratyn gürlemek endikleri. Dogry ýazmak aýratyn gürlemek işidir; Itingazmak, sözleýişe esaslanýan çylşyrymly hereketdir. Sözleýiş işjeňliginiň bir bölegi hökmünde orfografiýa endikleri sintaktik taýdan dogry sözlem gurluşyny, sözüň usuly taýdan takyk ulanylmagyny öz içine alýar.
Gepleşik tejribesi endikleri, uzak möhletli maşklaryň dowamynda döredilen we sözüň fonetik derňewine, morfemiki mazmunyny kesgitlemek ukybyna we ş.m. çylşyrymly başarnyklardyr. Psihologiýa ussatlygy awtomatiki hereket, ýagny maşklaryň netijesinde kem-kemden awtomatlaşdyrylan aňly hereket hökmünde kesgitleýär. Awtomatlaşdyryş, öwrenilen ýazuw düzgüniniň aňsatlygyna ýa-da kynlygyna baglydyr. Orfografiýa endikleri tebigaty bilen awtomatiki hasaplanmaýar. Ussatlyga esaslanýan başarnyklar güýçlendirilýär, arassalanýar, kämilleşdirilýär (hereket çaltlaşýar, düşnükli we takyk bolup başlaýar, ynamly we ykdysady taýdan ýerine ýetirilýär); şol bir wagtyň özünde, işiň gurluşy täzeden gurulýar: kiçi birlik bilen işlemek has giň, tutuşlygyna, goşmaça bölümler bilen işlemäge geçýär (meselem, sözüň manysynda göçürmek, bir bogun göçürmek, soň bolsa) tutuşlygyna, soň bolsa sözlemi üýtgetmek bilen çalşylýar). Ellingazuw endikleri avtomatlashadi, im - Logan öwrenilen beýleki ýagdaýlarda we ýuwaş-ýuwaşdan söz ýazmak endikleri. Umuman, ýazmak çylşyrymly hereket hökmünde aňly proses bolup galýar.
Dogry ýazmak endiklerini döretmek üçin okuwçydan pikirlenmek işjeňligi talap edilýär. Dogry ýazuw hadysasyny özleşdirmek üçin diňe bir öwrenmek we ýatda saklamak däl, eýsem derňew we sintez hem ulanylýar. Grammatiki we orfografiki hadysalaryň öz we dürli taraplaryny kesgitlemek üçin deňeşdirme usulyny ulanmak, şeýle hem sözleri we söz görnüşlerini belli bir grammatiki ýa-da grafiki toparlara bölmek, ulgamlaşdyrmak, düşündirmek we subut etmek üçin maşklary ulanmak möhümdir.
Şeýlelik bilen, orfografiki öwredişde, grammatika öwredişinde bolşy ýaly, okuwçylaryň analitiki-sintetiki işjeňligini kem-kemden gowulaşdyrmak zerur.
Orfografiýa düzgüniniň üstünde işlemegiň usullary. Okuwçylarda dogry ýazmak endikleriniň emele gelmegi grammatiki teoriýany we orfografiki düzgünleri özleşdirmäge esaslanýar. Orfografiýa düzgünleri diňe bir sözüň däl, eýsem umumy sözleriň bir toparyny ýazmagy düzgünleşdirýär. Bu aýratynlyk bilen, düzgün harp ýazyjysyny her sözi ýatda saklamakdan we ýatda saklamakdan halas edýär we düzgüne eýermäge we kesgitlenen kadalara laýyklykda sözleriň tutuş toparyny ýazmaga mümkinçilik berýär.
Orfografiýa düzgüni grammatiki umumylyga esaslanýan goşma sözleriň ýazylyşyny birleşdirýär. Bu ýazmaça aragatnaşygy ýeňilleşdirýär we ýazuw düzgünleriniň sosial ähmiýetini nygtaýar.
Orfografiki düzgünleri grammatiki, fonetik, söz emele getiriji materiallary belli bir derejede bilmezden özleşdirip bolmaz. Grammatika teoriýasy orfografiki düzgünleriň esasyny düzýär. Şonuň üçin başlangyç synplarda ýazuw düzgüni bu düzgüniň esaslanýan grammatiki teoriýasy bilen baglanyşykly öwrenilýär. Mysal üçin, formatiw goşulmalary ýazmagyň düzgünleri "Ady", "Hil", "San", "Şahsy at çalyşmalary", "Işlikler" atlaryna girýär. Material şeýle dilbilgisi Düzgünler ýer - öwrenmek boýunça baglylykda, bar.
Orfografiýa düzgüni grammatiki teoriýanyň elementlerinden soň gönüden-göni öwrenilýär. Mysal üçin, atlaryň baglanyşyk bilen üýtgemegi öwrenilende, mahabat goşulmalaryny ýazmak ussatlygy emele gelýär. " Sypat" mowzugynyň öwrenilmegi -raq sypatynyň we gyrmyzy, tegelek ýaly sypatlaryň ýazylmagyna esaslanýar, " Işlik " mowzugyny öwrenmek infinitif (-ma) we geçmiş zamany (-di) .) goşundylar - ýeri üýtgetmek. Orfografiýa düzgünlerini öwretmäge şeýle çemeleşme başlangyç synplarda barkliýa orfografiýa materiallaryny öwrenmek üçin häsiýetlidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |