Motivatsiya. F. Gersberg motivatsiya nazariyasi. Kutish nazariyasi



Download 81,25 Kb.
bet21/32
Sana31.12.2021
Hajmi81,25 Kb.
#231317
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   32
Bog'liq
kurs ishi SHAMSHODBEK

Marshall talab haqida. 

Marshallning  narxni  aniqlashda  talabning  ta’sirini  tahlil  qilish  oson  degani 

to‘g‘ri.  Ammo,  talab  nazariyasida  Marshall  qoniqarli  darajada  yecha  olmagan  bir 

qancha  muammolar  bor.  U  bu  muammolarni  anglab  yetgan,  lekin  ularni  oson  deb 

qutulgandek  tuyuladi.  Uning  talab  nazariyasiga  qo‘shgan  eng  muhim  hissasi 

175 


 

talabning  narxga  nisbatan  egiluvchanligi  tushunchasini  aniq  ifodalaganidadir.  Talab 

qilingan  miqdor  va  narx  bir-biriga  teskari  bog‘liqlikda  bo‘ladi.  Talab  egri  chizigi 

pastga va o‘ngga siljiydi. Talab miqdori o‘zgarishining narxning o‘zgarishiga nisbati 

egiluvchanlik  koeffitsenti  orqali  namoyon  etiladi.  Talab  miqdori  va  narx  bir  biriga 

teskari  bog‘liq  bo‘lganligi  sababli,  hisoblangan  talab  egiluvchanligi  koeffitsenti 

manfiy bo‘lgan. Odatda, ijobiy egiluvchanlik koeffitsentini olish uchun tenglamaning 

o‘ng  tomoniga  manfiy  belgisi  qo‘shilgan.  Mahsulot  narxining  talab  qilingan 

miqdorga  ko‘paytmasi  iste’molchilarning  umumiy  xarajatlariga  teng  bo‘ladi  yoki 

ayni paytda sotuvchining umumiy daromadiga teng bo‘ladi (p x q= TYe =TR). Agar 

narx bir foizgacha tushsa, talab miqdori bir foizga ko‘tarilsa, unda umumiy harajat, 

yoki,  daromad  o‘zgarishsiz  qoladi  va  egiluvchanlik  koeffitsenti  birga  teng  bo‘ladi. 

Agar  narx  tushsa  va  umumiy  harajat  yoki  daromad  oshsa,  hamda  egiluvchanlik 

koeffitsenti  1  dan  yuqori  bo‘lsa  mahsulot  narxga  nisbatan  egiluvchan  deb  ataladi. 

Agar  narx  berilgan  foizgacha  tushsa,  talab  miqdori  kamroq  foizga  oshsa,  umumiy 

harajat  va  umumiy  daromad  pasayadi,  egiluvchanlik  koeffitsenti  esa  1  dan  kam 

bo‘ladi  va  mahsulot  narxga  nisbatan  noegiluvchan  deb  ataladi.  Marshall 

egiluvchanlik  tushunchasini  taklifga  nisbatan  ham  ishlatdi  va  shu  orqali  iqtisodga 

yana  bitta  foydali  usulni  olib  kirdi.  Narxga  nisbatan    egiluvchanlik  tushunchasi 

adabiyotlarda  avval  ham  keltirilgan  bo‘lsa  ham,  Marshall  o‘zining  matematik 

qobiliyati  bilan  uni  aniq  ifoda  eta  olgan  edi,  shuning  uchun  u  egiluvchanlik 

koeffitsentining kashfiyotchisi hisoblangan.  

Marshallning fikriga ko‘ra, odamlar mahsulotlarni ulardan iste’mol qilishi orqali 

olinadigan  nafliligi  tufayli  sotib  olishni  hohlaydilar.  Marshall  tomonidan 

foydalanilgan  naflilik  funksiyasi  yig‘indi shaklida  bo‘lgan;  u umumiy  naflilikni  har 

bir  mahsulotni  iste’mol  qilishdan  olingan  nafliliklarni  qo‘shish  orqali  topgan.  A 

mahsulotni  istemol  qilishdan  olingan  naflilik,  iste’mol  qilingan  A  mahsulotning 

miqdorigagina  bog‘liq  bo‘ladi,  boshqa  istemol  qilingan  mahsulotlarning  miqdoriga 

emas.  Shuning  uchun,  o‘rnini  bosuvchi  va  bir  birini  to‘ldiruvchi  mahsulotlar  ta’siri 

e’tiborsiz qoldirilgan. Naflilik funksiyasi quyidagicha berilgan: 

 


Download 81,25 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish