Moskva shahridagi notarial idorasiga Armeniya fuqarosi murojaat qilib

---

KAZUS: 
Moskva shahridagi notarial idorasiga Armeniya fuqarosi murojaat qilib 
O‘zbekiston Respublikasi fuqarosiga qayta ishonchnoma berishni so‘rab murojaat 
qildi. Notarius tomonidan ishonchnomani tekshirish vaqtida aniqlanishicha 
dastlabki ishonchnoma Armeniya 
qonunchiligiga binoan tuzilgan bo‘lib, 
ishonchnoma beruvchi uni bekor qilmaguncha muddatsiz amal qilishi aniqlanadi. 
Dastlabki ishonchnoma muddatsiz bo‘lgan. 
Muhokama qiling: Vaziyatga huquqiy baho bering. Ushbu holatda vujudga 
kelgan muammoni O‘zbekiston qonunchiligiga muvofiq hal qiling.
 
 

---

Bugungi kun fuqarolik jamiyatida insonlar bilan bog'liq jarayonlarni o'zida 
mujassam etadigan va ular o'rtasidagi o'zaro ijtimoiy munosabatlarni tartibga 
soladigan yo'nalish bu – fuqarolik huquqidir. Yuqorida bizga berilgan kazus ham 
fuqarolik sohasida keng amalda bo'ladigan va foydalaniladigan jarayonlardan biri 
bo'lgan ishonchnoma haqida. Kazusga yechim berishdan avval mavzu doirasiga 
kirish uchun ishonchnoma haqida gap ochsak, maqsadga muvofiq bo'ladi. 
Ishonchnoma
nima? Fuqarolik kodeksi 
134- moddasiga
asosan, bir shaxs (ishonch 
bildiruvchi) tomonidan ikkinchi shaxsga (ishonchli vakilga) uchinchi shaxslar 
oldida vakillik qilish uchun berilgan yozma vakolat ishonchnoma hisoblanadi. 
Ishonchli vakil o‘ziga ishonchnoma bilan berilgan vakolatlar doirasida ish olib 
boradi. Yuridik shaxs nomidan, shuningdek yuridik shaxsga ham ishonchnoma faqat 
yuridik shaxsning ustavida (nizomida) ko‘rsatilgan faoliyat maqsadlariga zid 
bo‘lmagan bitimlarni tuzish uchungina berilishi mumkin.
1
Ishonchnoma oddiy 
yozma shaklda yoki notarial shaklda rasmiylashtirilishi mumkin. Uning muddati 
haqida gap ketganda, aytish joziki, u ko‘pi bilan uch yil muddatga berilishi mumkin. 
Agar ishonchnomada muddat ko‘rsatilgan bo‘lmasa, u berilgan kundan boshlab bir 
yil mobaynida o‘z kuchini saqlaydi.Berilgan kuni ko‘rsatilmagan ishonchnoma 
haqiqiy emas. Notarius tomonidan tasdiqlanib, O‘zbekiston Respublikasidan 
tashqarida harakatlarni amalga oshirishga mo‘ljallangan, amal qilish muddati 
ko‘rsatilmagan ishonchnoma uni bergan shaxs tomonidan bekor qilingunicha o‘z 
kuchini saqlaydi.Ushbu holatlar va normalar o'zimizning qonunchiligimizda 
yozilgan va hayotga tatbiq etilgan. Kazusga e'tibor beradigan bo'lsak, xalqaro 
munosabatlar bo'yicha holat ketmoqda. Ya'ni arman fuqarosi o'zbek kishiga qayta 
ishonchnoma berish uchun Moskva notarial idorasiga borgan. Ammo unga oldin 
Armaniyadan uning qonunchiligi asosida ishonchnoma berilgan. Bu esa muddatsiz 
tarzda berilgan.
Avvalo, kazusni to'la yechish uchun ikki xil yondashuv asosida amalga 
oshirishimiz mumkin. Ushbu vaziyatda Moskva notariusi ham ikki holatga ahamiyat 
berishi lozim. Agar Armeniya qonunchiligi bo‘yicha ishonchnoma muddati 
ko‘rsatilishi shart etib belgilangan bo‘lsa, bu holatda ishonchnoma haqiqiy emas deb 
topilishi lozim. Bu vaziyatda notarius ishonchnoma berishi mumkin. Agar Armeniya 
qonunchiligi bo‘yicha ishonchnoma muddatsiz tuzilishi mumkin bo'lsa, bu 
vaziyatda notarius ishonchnoma berishni rasmiylashtira olmaydi. Xalqaro xususiy 
qonunchilik bo'yicha hal qilinsa, xuddi shu tartibda amalga oshiriladi. Kazusda 
yozganki, vaziyatni O'zbekiston qonunchiligi bo'yicha hal qilishimiz lozimligi 
aytilgan. O‘zbekiston qonunchiligiga muvofiq vaziyatga huquqiy baho beradigan 
bo‘lsak, O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik Kodeksi