Моррининг сешанба дарслари

Beshinchi seshanba: oila haqida suhbatlashamiz
 
Sentyabrning birinchi haftasi edi. Oʻqish boshlanadigan hafta. Oʻttiz 
besh yildan beri birinchi marta keksa professorimni kuzgi semestr 
darslari universitetga chor
lamayotgandi. Boston talabalarga toʻlib 

---

Mich Elbom. Morrining seshanba darslari 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
68
ketdi: qaysi koʻchaga kirmang, yuklarini tushirayotgan yoshlarni 
koʻrish mumkin. Morri esa oʻz kabinetida oʻtirardi. Nafaqaga chiqqan 
futbolchilar birinchi yakshanba uyida oʻtirib, oʻyinni televizorda 
tomosha qilar e
kan, “Hali ham ular kabi maydonda oʻyin koʻrsatish 
qoʻlimdan kelardi-ku” degan xayollarga berilgani kabi Morriga ham 
uyda oʻtirishi qandaydir xatolikdek tuyulardi. Qariya sportchilar bilan 
ishlab koʻrganim uchun tajribamdan bilaman: oʻyinlar mavsumi 
boshla
nganda ularni holi qoldirgan maʼqul. Hech narsa demaslik 
kerak. Ammo Morriga uning vaqti tugab borayotganini eslatishimga 
zarurat tugʻilmadi. 
Tasmaga yozib olinayotgan suhbatlarimizda, Morri biror narsani 
uzoq tutib turishga qiynalayotgani sababli, qoʻl mikrofoni oʻrniga 
telesuxandonlar orasida ommalashgan toʻgʻnogʻich mikrofondan 
foydalana boshladik. Bu turdagi mikrofonlar kiyim yoqasi yoki 
kamzulning qaytarma yoqasiga qistirib qoʻyiladi. Morri tobora ozib-
toʻzib borayotgan egniga doim mayin paxtali koʻylaklar kiyar, ular 
nuqul shalvirab, osilib turgani sababli mikrofon goh qiyshayib, goh 
toʻntarilib qolar, men esa tez-tez choʻzilib, uni toʻgʻrilab qoʻyishga 
majbur boʻlardim. Bunday paytlarda juda yaqin – quchoqlagulik 
masofada turib qolishimiz Morriga yoqa
digandek koʻrinardi. Dardga 
chalinganidan beri uning inson taftiga ehtiyojmandligi yanada 
kuchaygandi. Morri tomonga egilganimda, uning xirillab nafas olishi, 
zaifgina yoʻtalib qoʻyishi, yutinishdan oldin labini yalashigacha 
eshitilardi. 
– Xoʻsh, doʻstim, – dedi Morri, – bugun nima haqida 
suhbatlashamiz? 
– Oila mavzusiga nima deysiz? 
– Oila, – Morri bir muddat oʻyga toldi. – Koʻrib turganingdek, mening 
oilam yonimda. 
– Boshi bilan kitob javonlari ustidagi suratlarga 
ishora qildi: kichkintoy Morri buvisi bilan; yigitcha Morri ukasi Devid 
bilan; Morri rafiqasi Sharlotta bilan; Morri ikki oʻgʻli: Tokyoda jurnalist 

---

Mich Elbom. Morrining seshanba darslari 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
69
boʻlib ishlovchi Rob va Bostonda kompyuterlar boʻyicha mutaxassis 
Jon bilan. 
– Soʻnggi haftalarda muhokama qilingan mavzular taʼsirida oila 
yanada muhimroq ahamiyat kasb etadi, 
– dedi Morri. – Gap 
shundaki, hozirda oiladan oʻzga inson qad koʻtarishi mumkin boʻlgan 
zamin 
– 
ishonchli 
poydevor 
mavjud 
emas. 
Xastalikka 
chalinganimdan beri bu narsani teranroq anglab yetdim. Oilang 
qoʻllab-quvvatlashi, mehri, gʻamxoʻrligidan mahrum ekansan, biror 
arzirli tirgagim yoʻq desang ham boʻladi. Muhabbat – oliy neʼmat. 
Buyuk shoirimiz Oden aytganidek, “Bir-biringizga mehr-muhabbat 
koʻrsating, yoʻqsa halokatga yuz tutasiz”. 
“Bir-biringizga mehr-muhabbat koʻrsating, yoʻqsa halokatga yuz 
tutasiz”, – yozib qoʻydim men. 
– Buni Oden aytganmi? 
– “Bir-biringizga mehr-muhabbat koʻrsating, yoʻqsa halokatga yuz 
tutasiz”. Yaxshi gap, a? Juda toʻgʻri aytilgan. Mehr-muhabbatsiz 
qanotlari singan qushga oʻxshaymiz. Aytaylik, men ajrashgan, 
yolgʻiz yoki befarzand boʻlganimda, bu dard – boshimga tushgan 
sinovlarni yengib oʻtish ancha ogʻirroq boʻlardi. Menimcha, 
bardoshim yetmasdi. Toʻgʻri, odamlar mendan xabar olgani kelardi: 
hamkasblarim, shogirdlarim, ammo ular har doim sen bilan birga 
boʻluvchi yaqinlaringdek boʻlolmaydi. Senga koʻz-quloq boʻlib, doimo 
qarab turadigan kimingdir borligi bari bir boshqacha. Oilaning yana 
bir ahamiyati ham shu: faqat yaxsh
i koʻribgina qolmay, boshqalarga 
ular haqida qaygʻuradigan inson borligini bildirib turish. Onamning 
vafotidan keyin aynan shu narsani juda sogʻinganman; men bu 
narsani “ruhiy xotirjamlik” deb atayman: oilang har doim sen uchun 
qaygʻurishini bilish. Hech narsa buning oʻrnini bosa olmaydi. Na 
boylik, na shon-shuhrat. 
U menga bir qarab oldi-da: 
– Na ish, — deb qoʻshib qoʻydi. 

---