Morrining seshanba darslari Muallif: Mich Elbom

Mana buni
 
kamtarlikka undash desa boʻladi, – dedi Koppel, kulib. 
Ular  oʻlimdan  keyingi  hayot  toʻgʻrisida  suhbatlashishdi.  Morrining  tobora  boshqalar 
yordamiga muhtoj boʻlib borayotgani haqida gapirishdi. Unga ovqatlanish, oʻtirish, bir joydan 
ikkinchi joyga oʻtish uchun ham kimningdir yordami zarur edi. 
–  Sezdirmasdan,  sekinlik  bilan  jismingizni  yemirib  borayotgan  jarayonning  siz  uchun 
qoʻrqinchli jihati nimada? – soʻradi Koppel. 
Morri bir oz jim qoldi. Keyin esa, bu narsa haqida televideniye orqali gapirish oʻrinlimikan, 
deb soʻradi. 
– Albatta, gapiravering, – undadi Koppel. 
Morri Amerikadagi e
ng taniqli teleboshlovchining koʻzlariga tik qaradi. 
– Nima ham derdim, yaqin kunlarda kimdir orqamni artib qoʻyishiga ham muhtoj boʻlishim 
aniq. 
Koʻrsatuv juma kuni tunda efirga uzatildi. Uni Vashingtonda yozuv stoli oldida oʻtirgan Ted 
Koppelning zalvorli ovozi boshlab berdi. 
– Morri Shvarts kim? Va nima sababdan oqshom yakuniga qadar koʻpchiligingiz u haqida 
yaqin insoningizdek qaygʻura boshlaysiz? 
Vashingtondan  minglab  chaqirim  uzoqlikda,  tepalikdagi  uyimda  odatdagidek  kanallarni 
almashtirib oʻtirardim. Televizor qutisidan jaranglagan “Morri Shvarts kim?” degan soʻzlarni 
eshitib, qotib qoldim. 
1976-
yilning bahori, Morri bizga oʻtgan birinchi dars. Morrining keng xonasiga kirishim bilan 
devor  boʻylab  joylashtirilgan  javonlarning  tokchalari  sanoqsiz  kitoblarga  toʻlib  yotgani 
diqqatimni  tortadi.  Jamiyatshunoslik,  falsafa,  din  va  ruhshunoslikka  oid  kitoblar.  Xonaning 
parket poliga katta gilam toʻshalgan, derazadan kampus yoʻlagi koʻrinib turibdi. Sinfda oʻn 
ikkitacha  talaba  darslar  rejasi  va  daftarlarini  titkilab  oʻtirishibdi.  Koʻpchiligining  ustida  jinsi 
shim va katakli flanel koʻylak, oyoqlarida esa mallarang poyabzal. Guruhdagi talabalarning 
hammasi shu boʻlsa, dars qoldirish oson boʻlmaydi, degan fikr xayolimdan oʻtadi. Balki bu 
fandan voz kechganim yaxshidir. 
– Mitchel, 
–
 
deydi davomat varaqasini oʻqiyotgan Morri. Qoʻlimni koʻtaraman. 
– Mich deb chaqiraveraymi yoki Mitchel yaxshiroqmi? 
Hali biror marta oʻqituvchilar menga bunday savol bermagan. Boʻyni uzun sariq jemper va 
chiyduxoba shim kiyib olgan, kumushrang sochlari peshonasiga tushib turgan odamchaga 
diqqat bilan tikilaman. U jilmayadi. 

---

 
13 
 
– Mich, 
–
 deb javob qaytaraman. 
–
 
Doʻstlarim meni shunday chaqiradi. 
– Mayli, Mich boʻlaqolsin unda, 
–
 
deydi Morri, goʻyoki kelishuvni yakunlayotgan kishidek. 
–
 
Aytgancha, Mich? 
– Labbay? 
– Biror kun meni ham doʻst deb bilasan degan umiddaman.