Morfologik tahlilda qo’shimchalar kombinatsiyasi

O'rin-payt kelishigi. O'PK ko'rsatkichi -da. O'PK KK UGMsini «oldinggi so'zni keyingi so'zga hoi va to'ldiruvchi vazifasida bog'lash» tarzida xususiylashtiradi. O'PK va JK «yo'nalganlik» va «o'rinlashganlik» yondosh ma'nolari bilan farqlanadi.
O'PK ning BK bilan o'rin almashishiga misol: Sitora 1998 yil (da) tug'ildi. Bunday almashish kam uchraydi. O'PK qo'llani-shida so'zda makon, zamon, obuekt, vosita kabi ma'nolar yuzaga chiqadi: 1. Munira kompyuterdayozdi (vosita). l.Vodiylarniyayov kezganda, Bir ajib his bor edi menda (payt). (H.Olim.) Hammasi
aaddas kitoblarda aytilgan (makon).
CHiqish kelishigi. ChK yagona ko'rsatkichga ega: -dan. Qo'shimcha ko'rsatish olmoshlariga qo'shilganda bir n tovushi rttiriladi: u+dan=undan, shu+dan=shundan. Aytilganidek, BK bilan CHK ning o'rin almashishi nihoyatda cheklangan: nondan_no-non eng, choydan iching-choy iching kabi. CHK dagi so'z gap tarkibida hoi, to'ldiruvchi, ega, kesim vazifasida keladi. Ega va kesim vazifasida kelganda CHK mohiyati voqelanmagandek
tuyuladi. Misollar: Munirada shu kitoblardan bor. Hijolati vazifani bajarmaganidan. E'tibor qilinsa, bunda lisoniy qisqaruv mavjud: Munirada shu kitoblardan (bir nechtasi) bor. Hijolati vazifani bajarmaganidan(dir). Birinchi gapda aslida bir nechtasi so'zshakli ega, ikkinchi gapda -dir (turur) kesim bo'lgan.
CHK TK bilan ham o'rin almashishi mumkin. Bunda semantikada farq seziladi: nondan eng-nonni eng, choydan iching-choyni iching. ChKning QK bilan o'rin almashishida ham shunday hoi kuzatiladi: o 'quvchilardan biri - o 'quvchilarning biri.
Eslatma. Darslik va grammatikalarda har bir kelishikning yigirma-o'ttiz ma'no turi keltiriladi. Warning aksariyati KK UGMsiga xos bo'lmagan, birikuvchi so'zlarning lug'aviy va grammatik ma'nosiga bog'liq hodisalardir. Shu boisdan har bir kelishik mohiyatini KK UGMdagi kategorial ma'no - «oldinggi so'zni keyingi so'zga bog'lash» zotiy mohiyatini qay tarzada xususiylashtirishidan qidirmoq lozim.