Moluch 353 c indd

Шакли хусусиятлари:
Жанр: ғазал.

---

«Молодой учёный»
.
№ 11 (353)
 .
Март 2021 г.
266
Молодой ученый O’zbekiston
Арузнинг рамал мусаман мақсур (уч қатла фоилотун ва бир 
қатла фоилот) вазнида.
Қофияси: рухсор — бисёр:
Радиф: шўх:
Мавзуси: ишқ-муҳаббат.
Биринчи байт:
Тонг эмастур, бўлса ҳар сарви парирухсор шўх,
Лек эрур сарви парирўям менинг бисёр шўх.
Шоир ушбу байтда ишқ ва севги оламда, албатта, ҳар бир 
пари рухсор ва қадду қомати сарвдек келишган нигори шўх ва 
танноз бўлишини айтади. Бу табиий бир гап, лекин шоирнинг 
севгили — дилдори барча сарву қад ва пари рухсорлардан кўра 
кўпроқ шўх ва таннозроқ деб қайд этади.
Иккинчи байт:
Гар менинг шўхи сетамкорим паризод ўлмаса,
Мумкин эрмас одамий бўлмоғлиғ ул миқдор шўх.
Шоирга кўра, унинг ситамкор дилдорига ўхшаши одамзод 
орасида бўлишлиги мумкин эмас, чунки бу ҳусну жамол фақат 
паризодда бўлади, қолаверса, одамлар ичида бу даражада шўх 
ва таннози топилиши қийин.
Учинчи байт:
Турмаса қон бу кеча кўксим шекофидин нетонг?
Ким эрур кўнглумга кирган чобаки айёр шўх.
Ҳижрон кечаси давомида шоир ўтказган кун — кечалардан 
бири саналган чоғидан, ҳижронзада ошиқнинг яраланган кўкси 
шакоқидан бардавом қон оқиб тўхтамаган ҳол боис, албатта унинг 
кўнглига ғамза тиға отган бир чобук айёр сабабчи деб қайд қилади.
Тўртинчи байт:
Уни тонг ҳар лаҳза бетоқатлиғим ким, дилбарим,
Бовужуди ҳусн, ҳам ширин эрур, ҳам бор шўх.
Шоир ҳижрон шиддатидан ҳар лаҳза ошиқнинг бетоқатли-
гига асосий сабаб, шоир севишганининг айни ҳусн-малоҳатда, 
ширинлиги ва шўх — таннозлиги боис деб қайд қилинди.
Бешинчи байт:
То етишгай жонға еткурган кўнгулга юз бало,
Шукур этармен ким, насиб ўлмиш манга дилдор шўх.
Шоир қайдига кўра ошиқнинг жондан тўйғизган ва ҳаётдан 
безор қилган барча иллатлар кўнгулга боғлиқ бўлиб, кўнгил 
асир бўлиши билан юз бало ошиқ жонига ҳавола бўлади. Лекин 
ҳар ҳолда шоир бу ҳолатдан нолинмасдан Худованд шукрини 
бажо қилиб, ўзига шундай танноз ва шўх дилдор насиб бўлга-
нига шукрона айтади.
Олтинчи байт:
Шўхлардин туз қадам қўймоқ чу қилмас, воқиф ул,
Ким ситамгар чобкайдур чархи кажрафтор шўх.
Шоир ушбу байтда ўткинчи оламни, худди шўх ва танноз ёрга 
ўхшатиб, дилрабо шўхлардан ҳамда чарх фалакдан ҳам тўғрилик 
ва садоқат умид этмоқни маҳол билиб, инсонларга ушбу фитна-
лардан хабардор бўлиш хабарини беради, чунки фоний дунё ҳам 
гўё ситамгар дилдор каби танноз шўх ва кажрафтордир.