Moluch 353 c indd

Биринчи байт:
Нега кўргузди совуғ оҳу сариғ рухсор субҳ,
Гар ниҳоний меҳридин мендек эмас бемор субҳ?
Нима сабабдан тонг совуқ оҳ чекиб, юзини сариқ айлади? 
Ахир мен беморман. Нега тонг совуқ оҳ тортади? Шоир ушбу 
байтда субҳ шабадаси таралгани ва қуёш чиқишни бемор ошиқ 
каби ишқ дардидан ҳалокатга учраган ошиққа ўхшатиб ўз ҳоли-
нинг ифодаси учун мисол келтиради.

---

“Young Scientist”
. 
# 11 (353)
. 
March 2021
265
Young scientist O’zbekiston
Иккинчи байт:
Дема шингарфий булут ҳар ён эрур қонлиғ момуқ,
Тоза доғидин эрур мендек магар хунбор субҳ?
Ушбу байтда шоир субҳ агарда мен (яъни ошиқ кишидек) 
телба бўлмаганда эди, пас нига ўз куйлокни тоғларда мажнун 
каби чок етади.
Учинчи байт:
Меҳридин мендек ниҳоний тоза доғи бўлмаса,
Юзда невчун кавкаби ашкин қилур изҳор субҳ?
Агар субҳ ҳам менга ўхшаб ишқ-муҳаббат йўлида кўнглида 
доғи бор, шунинг учун юлдузларга ўхшаш юзида ашк кавкабла-
рини зоҳир этади.
Тўртинчи байт:
Дема шингарфий булут ҳар ён эрур қонлиғ момуқ,
Тоза доғидин эрур мендек магар хунбор субҳ? (2 байт билан 
бир хилми?)
Кўкда қизариб шафақранг бўлган, булут кампирлар саваган 
қонлик момуққа (пахта савашга)га ўхшатади, тоза доғ шидда-
тидан субҳ қони оқиб турганга ўхшатилади.
Бишинчи байт:
Ғам туни оҳим шароридин туташти кўкка ўт
Ким, анинг отин қўюптур гунбади даввор субҳ.
Аламзада ошиқни оҳи шароридан ғам тунида кўкка ўт тута-
шади, у ушбу туташган ўтни ел олдида айланувчи (даввор) гун-
банд деб номланади. Бу ҳақиқатда ошиқнинг туташиб кўкка ўр-
лаган ғам тунидаги оҳининг тасвиридир.
Олтинчи байт:
Кун шуоий хатлари эрмаски, тутмиш мотамим,
Юзни анжум тирноғи бирла қилиб афгор субҳ.
Шоир ҳароратли иссиқ кунда ёзилган хатларни ҳақиқатда 
инсонлар умрини яшагани боис одам ҳаёти бўлиб, у орқали 
кишиларга мотам тутишни тонг отиб, ёғдуликка, қаронғу-
ликка ғалаба қозониб; тун бағрида, юлдузлар чиқишни субҳ 
(эрта — тонг) юзи тирноқ билан тирналган юзга ўхшатиб 
қўяди.
Еттинчи байт:
Соқиё, тутқил сабуҳий бодаким, бу дайрдин,
Биз кетиб бу навъ толиъ бўлғуси бисёр субҳ.
Шоир дунё ўткинчилигини унутиш мақсадида соқидан 
имдод тилаб, бода талаб қилади. Ва ушбу оламда қанча ин-
сонлар саҳар ва шомлар субҳ бўлганидан гап очади.