Taqqoslash turlari Taqqoslash maqsadi Ko‘rsatkichlarning haqiqatdagi dara- Reja bajarish darajasini nazorati va jasini reja ma’lumotlari bilan qiyoslash baholash, uni jadallik darajasini,
foydalanilmagan ichki xo‘jalik rezervlarini aniqlash
Ko‘rsatkichlarning haqiqatdagi dara- Resurslardan tejamli foydalanishni jasini tasdiqlangan me’yor va standartlar nazorat qilish bilan qiyoslash
Ko‘rsatkichlarning haqiqatdagi Iqtisodiy hodisalar va jarayonlarning darajasini o‘tgan yillar ma’lumotlari bilan rivojlanish tendensiyalari va
qiyoslash sur’atlarini belgilash
Tahlil qilinayotgan korxonaning Korxonaning raqobatdoshligini ko‘rsatkichlar darajasini sohaning yetakchi baholash va uning faoliyati natijalarini korxonalar faoliyati ko‘rsatkichlari bilan yaxshilash rezervlarini aniqlash qiyoslash
T ahlilga tortilgan korxonaning Bozordagi o‘sha sohaning boshqa ko‘rsatkichlar darajasini sohaning korxonalari o‘rtasidagi korxonaning korxonalar faoliyati o‘rtacha holatini aniqlash va uni ko‘rsatkichlari bilan qiyoslash raqobatdoshligi va tadbirkorlik risklarini baholash
Parallel va dinamik qatorlarni qiyoslash O‘rganilayotgan hodisalar o‘rtasida aloqa shakllari mavjudligi va yo‘nalishini belgilash
Boshqaruv qarorlari turli variantlarini Qarorning yanada optimal variantini
qiyoslash tanlash
Qandaydir omil o‘zgarishidan avvalgi Faoliyat natijalari ta’sirchanligiga va keyingi faoliyat natijalarini qiyoslash o‘rganilayotgan omillar o‘zgarishi darajasini baholash
Tadqiq etilayotgan davrda turli Tahlil qilinayotgan korxona sharoitida ko‘rsatkichlarning o‘sish sur’atlarini iqtisodiy qonunlar namoyon bo‘lishi
qiyoslash xarakterini o‘rganish
Turli davrda bir ko‘rsatkichning o‘sish Bir soat, smena, ish kuni, yil davomida
sur’atini qiyoslash resurslardan foydalanish to‘liqligiga
ularning ta’sirchanligini baholash
Avval qayd qilinganidek, iqtisodiy tahlilning vazifalaridan biri tizimli nazorat va qo‘yilgan maqsadlarga erishish bo‘yicha korxonalar faoliyatini har tomonlama baholash hisoblanadi. Bunda haqiqatdagi ma’lumotlarni rejadagi bilan taqqoslash zarurligigashartlangan. Bunday taqqoslash oy, chorak yoki yil rejasini bajarish darajasini aniqlashga, mo‘ljal parametrlardan og‘ishni aniqlash, yechimini talab qiluvchi muammolarni aniqlashga imkon beradi.
5-jadval -----oy uchun mahsulot ishlab chiqarish bo‘yicha rejaning bajarilishi
O‘tgan davr haqiqatdagi ma’lumotlari reja ko‘rsatkichlarining asoslanganligini tekshirish uchunfoydalaniladi. Buning uchun o‘tgan 56 yil haqiqatdagi ma’lumotlarining o‘rtachasi joriy yilning reja ma’lumotlari bilan qiyoslanadi.
5-jadvalda keltirilgan ma’lumotlar shundan darak beradiki, reja bo‘yicha A turdagi mahsulot ishlab chiqarish yetarlicha asoslangan hisoblanadi. B turdagi mahsulot esa to‘rt davr o‘rtachasidan oshiqcha bo‘lib, bozor talabiga ham mos tushmagan. Shuning uchun mazkur ko‘rsatkich +39 (250-211) mln.so‘mga ko‘p belgilangan. Joriy yil rejaviy ko‘rsatkichlarini bajarilish holatini 6-jadvaldan bilib olsa bo‘ladi.
6-jadval