Moliyaviy menejment pv doc

FV
1
– birinchi investitsion davr so‘ngidagi kelgusi qiymat;
RV
– birinchi investitsion davr boshidagi joriy qiymat;
r
– kapitalni investitsiyalash oqibatida investor kapitalining o‘sishiga 
olib keluvchi daromadlilik me’yori. 
r
- daromadlilik me’yorini tushuntirish uchun adabiyotlarda quyidagicha 
tushunchalar qo‘llaniladi:
Ø
daromadlilik stavkasi;
Ø
o‘sish stavkasi;
Ø
talab etilgan daromadlilik me’yori;
Ø
ko‘zda tutilgan daromadlilik me’yori;
Ø
maqbul daromad me’yori.
r
- miqdori o‘z ichiga uch turdagi (mukofot) to‘lovni qamrab olgan 
bo‘lishi lozim:

---

90 
Ø
vaqt uchun (mukofot) to‘lovni (yo‘qotilgan vaqt tufayli ko‘rilishi 
mumkin zarar yoki olina olmagan daromad); 
Ø
risk uchun (mukofot) to‘lovni (tahlika oqibatida bo‘lgan ko‘tarish 
mumkin bo‘lgan, zarur);
Ø
alternativ (muqobil) qo‘yilmalarning daromadlilik me’yorini (boshqa 
soha yoki turdagi faoliyatga mablag‘ qo‘yilmagani uchun foydadan kechish).
Amaliyotda daromadlilik me’yori kapital investitsiya qilingan 
biznesning ushbu turi bilan bog‘liq risk darajasi va investitsiyalash davrining 
davomiyligi bilan bog‘liq doimiy bo‘lmagan miqdor hisoblanadi. Bu yerda 
to‘g‘ri proportsional bog‘liqlik kuzatiladi: investitsiyalash davri qanchalik 
davomli va mazkur biznes qanchalik riskli bo‘lsa, daromadlilik me’yori 
shunchalik yuqori bo‘ladi. Birmuncha past riskka ega bo‘lgan qo‘yilmalar 
qatoriga davlat qimmatli qog‘ozlari yoki davlat bankiga qo‘yilgan mablag‘lar 
kiradi, biroq bunda daromadlilik me’yori unchalik yuqori emas.
Investorlarning bir-biridan maxsus farqlanishiga qarab daromadlilik 
me’yori sezilarli tarzda farqlanishi mumkin, biroq har doim ham sezilarli 
omil sifatida alternativ (muqobil) qo‘yilmalarning daromadliligi yuzaga 
chiqadi. Xususiy (o‘z) daromadliligi me’yorini aniqlashda investor birinchi 
navbatda quyidagilarni hisobga oladi: 
Ø
bank depoziti bo‘yicha foiz stavkasini;
Ø
davlat qimmatli qog‘ozlari bo‘yicha foiz stavkasini.
Quyida ikkinchi yoki n-chi davr oxiridagi kelgusi qiymatni ko‘rib 
chiqamiz. Agar pul mablag‘lari ikki yoki undan ortiq davrga 
investitsiyalangan bo‘lgan holda foizlar yuqorida tilga olingan ikki sxema 
bo‘yicha hisoblanishi mumkin.
1. Oddiy foiz sxemasi:
FV
2
= PV + PVxr + PV 
´
r, 

---

91 
FV
2 
= PV ( 1 + 2 x r ) 
bu yerda:
FV
2
– ikkinchi investtsion davr oxiridagi kelgusi qiymat.
n-chi davr so‘nggida oddiy foizlar sharoitida kelgusi qiymat quyidagi
formula bo‘yicha hisoblanishi mumkin: 
FV
n 
= PV ( 1 + n x r )
(3) 
2. Murakkab foiz sxemasi:
FV
2 
= PV + PV x r + PV x r x r, 
FV
2 
= PV ( 1 + 2 r + r x r ), 
FV
2 
= PV ( 1 + r )
2
, (4) 
bu yerda: FV
2
- ikkinchi investitsion davr so‘nggidagi kelgusi qiymat.
n-chi davr oxirida murakkab foiz ostida kelgusi qiymatni quyidagi 
formula bo‘yicha aniqlash mumkin:
FV
n 
= PV ( 1 + r )
n
, (5) 
Agar n=0 bo‘lsa, u holda (5) formuladan kelib chiqib quyidagi hosil 
bo‘ladi:
FV
= PV ( 1 + r )
0
,
FV
= PV 
(5) formula 
moliya menejmentining bazaviy formulasi 
hisoblanadi va 
murakkab foiz (kompaunding)ning standart formulasi
deb ataladi.
(5) - bazaviy formuladagi (1 + r)
n
kelgusi qiymat o‘sishining 
koeffitsiyenti yoki