Moliyaviy hisobot auditi

MOLIYAVIY HISOBOT AUDITI” FANIDAN MUSTAQIL TA`LIM MASHG’ULOTLAR 
MAVZULARI
165 
ular soliq solinadigan foydadan chegirilib tashlangan. Bundagi vaqtinchali farq – tajriba-
konstruktorlik ishlab chiqish xarajatlarining balans qiymati bilan ularning nolga teng soliq 
bazasi orasidagi farqdir. 
18 
Vaqtinchalik farqlar quyidagi hollarda ham paydo bo’ladi:
(a) 
biznes birlashuvida aniqlanadigan sotib olingan aktivlar va qabul qilingan 
majburiyatlar MHXS 3 “Biznes birlashuvlari”ga muvofiq ularning haqqoniy qiymati 
bo’yicha tan olinganida, biroq bu ularga soliq qoidalari bo’yicha quyiladigan talablar 
nuqtai nazaridan hech qanday ekvivalent o’zgarish keltirib chiqarmaganida (19 bandga 
qarang); 
(b) 
aktivlar qayta baholanganida, biroq bunday baholash ushbu aktivlarga soliq 
qoidalari bo’yicha quyiladigan talablar nuqtai nazaridan hech qanday ekvivalent o’zgarish 
keltirib chiqarmaganida (20 bandga qarang); 
(v) 
biznes birlashuvida gudvil paydo bo’lganida (21 bandga qarang); 
(g) 
aktiv yoki majburiyat dastlabki tan olinganida ushbu aktiv yoki majburiyatning soliq 
bazasi uning boshlang’ich qiymatidan farq qilganida, masalan, tadbirkorlik sub’ekti 
aktivlarga tegishli bo’lgan soliqqa tortilmaydigan davlat grantlaridan naf ko’rganida (22 va 
33 bandlariga qarang); yoki 
(d) 
shu’ba tadbirkorlik sub’ektlariga, filiallarga va qaram tadbirkorlik sub’ektlariga 
investitsiyalarning hamda birgalikdagi faoliyatdagi ulushlarning balans qiymati bunday 
investitsiyalar yoki ulushlarning soliq bazasidan farq qilganida (38–45 bandlariga qarang). 
Biznes birlashuvlari
19 
Chegaralangan istisno holatlardan tashqari hollarda, biznes birdashuvida 
aniqlanadigan sotib olingan aktivlar va qabul qilingan majburiyatlar ularni sotib olish 
sanasidagi haqqoniy qiymatlari bo’yicha tan olinadi. Aniqlanadigan sotib olingan 
aktivlarning va qabul qilingan majburiyatlarning soliq bazalari biznes birlashuvi natijasida 
o’zgarmay qolganida yoki boshqacha tarzda o’zgarganida vaqtinchalik farqlar paydo 
bo’ladi. Masalan, aktivning balans qiymati haqqoniy qiymatgacha oshganida, biroq uning 
soliq bazasi ushbu aktivning oldingi egasi uchun bo’lgan tannarxida qolganida, kelgusida 
soliq solinadigan vaqtinchalik farq paydo bo’ladi va u muddati uzaytirilgan soliq 
majburiyatini yuzaga keltiradi. Natijada hosil bo’ladigan muddati uzaytirilgan soliq 
majburiyati gudvilga ta’sir etadi (66 bandga qarang).