Moliyaviy hisobot auditi

Buxgalteriya yondashuvi
. Unda buxgalteriya hisobining turli qismlarini tekshirish 
uslubiyoti ishlab chiqishiga asoslanadi. Masalan: kassa muomalalarini auditi, ish haqqi auditi, 
hisobdor shaxslar bilan hisoblashishlar auditi va xokozo. Auditorlik tekshiruvida buxgalteriya 
schyotlari bo’yicha tekshirish uslubiyoti bir element bo’lib hisoblanadi. Auditorlik standartlarida 
ushbu yondashuv buxgalteriya hisobi schyotlarining oborot va qoldiqlarini tekshirish uslubiyoti 
deb nomlanadi.

---

MOLIYAVIY HISOBOT AUDITINING MAQSADI VA UNING ASOSIY 
TAMOYILLARI
19 
Yuridik yondashuvda
turli xil savollarni yuridik nuqtai nazardan tekshirish uslubiyotini 
ishlab chiqishga qaratilgan. Unda xo’jalik munosabatlari voqealari huquqiy tomonlari chuqurroq 
o’rganishga qaratilgan. Masalan: ustav kapitali auditi, mehnat kodeksi ijrosi va hokozo.
Audit standartlarida ushbu yondashuv nazorat vositalarini tekshirish uslubiyoti deb 
nomlanadi.
Maxsus yondashuv
. Maxsus xususiyatlariga ega bo’lgan xo’jalik sub’ektlarining 
tekshirish uslubiyotlarini o’z ichiga oladi. (boshqarish tizimi, kapital tarkibi, ishchi xodimlar 
tarkibi, tashkiliy huquqiy shakli, soliq tizimi va boshqalar).
Masalan: chet el sarmoyasi asosidan korxonalar audit o’tkazish uslubiyoti, kichik 
tadbirkorlik sub’ektlari. Shu bilan birga alohida soliqqa tortish tartibi belgilangan korxonalarni 
tekshirish uslibiyoti (yagona soliq kontsignatsiya shartnoma va boshqalar).
Tarmoq yondashuvi uslubiyoti
, bunda iqtisodiyot sub’ektlarining faoliyat turi va 
tarmoq xususiyati hisobga olib tekshirish uslubiyoti. Bunga (qishloq xo’jaligi, qurilish bank, 
sug’urta, investitsiya fondlar).Ushbu uslubiyotda har bir sub’ektli harajatlariga tekshirish 
uslibyoti yotadi.
2.2.Audit o’tkazish usullari va ularning asosiy tushunchalari. 
Audit tekshiruvini o’tkazishda zarurli, kompleks ishlarning iqtisodiy sub’ekt yig’indisini 
ikki guruhga bo’lish mumkin. 
Birinchi guruhga
ta’sischilik va boshqa umumiy hujjatlar, 
iqtisodiy sub’ektlarning xo’jalik shartnomalari, buxgalteriya hisobi va soliqqa tortishni 
yurgizishni, iqtisodiy sub’ektlarning hisob berishi, ichki nazorat tizimi, 
Ikkinchi guruhga
barcha 
bo’limlar va buxgalteriya hisobi schetlari bo’yicha kompleks hujjatlarni o’z ishiga oladi.
Tekshiruv metodikasida har bir qismi aniq ko’rinishi uchun buxgalteriya hisobi oboroti va 
schet bo’yicha qoldiq (saldo)lar yakka(tipovoy) sxema bo’yicha ishlab chiqilishi zarur. 
1)ma’lum buxgalteriya schetlari bo’yicha xo’jalik operatsiyalari tartibi ko’rinishini 
boshqarish bo’yicha normativ hujjatlar ro’yxati; 
2)iqtisodiy sub’ektlar tomonidan taqdim etilgan normativ hujjatlarni tanlov, muqobil 
hisobot echimi tafsifi; 
3)schetlar bo’yicha birlamchi hujjatlar bo’yicha tarkibi; 
4)schetlar bo’yicha analitik hisobotlar registri; 
5)schetlar bo’yicha sintetik hisobotlar registri; 
6)buxgalteriyalik hisobot bo’limida (qism, buxgalteriya scheti) ko’rinishi; 
7)bo’limlar (qism, buxgalteriya scheti) bo’yicha klassifikator buzilishi imkonligi 
mavjudligi;
8)bo’limlar (qism, buxgalteriya scheti) bo’yicha buzilishlarning namunali ro’yxati; 
9)auditorlik tekshiruvni rejalashtirish bosqichida namunali so’roqlarni o’tkazish uchun 
savollar(voprosnik) ro’yxati; 
10)oborot va schetlar bo’yicha qoldiqlarni tekshirishda foydalaniladigan auditorlik 
tadbirlar ro’yxati;
11) auditorlik tadbirlarni bajarish ketma-ketligi; 
12) auditni tekshiruvini o’tkazishda shaxsiy kompyuterlardan foydalanishning o’ziga xos 
xususiyatlari; 
13) iqtisodiy tahlil uslub(metod)larini qo’llash;