Молиявий таҳлил ва уни ташкил этиш режа

ХУЛОСА
Республикада амалга оширилаётган иқтисодий ислоҳотларни ҳуқуқий
базасини ташкил қилувчи Республика Қонунлари, Президент Фармонлари ва
Қарорлари ҳамда Вазирлар Маҳкамасининг юзлаб қарорлари қабул қилинди
ва қабул қилинмоқда.
Республикада амалга оширилаётган иқтисодий ислоҳотларнинг энг
асосий йўналишларидан бири – бу бошқарув тизимини такомиллаштириш
ҳисобланади. Бу масалани ижобий ҳал этишда корхоналарнинг хўжалик
фаолияти ва молиявий ҳолатини таҳлил қилиш муҳим рол ўйнайди, чунки
корхоналар фаолиятини таҳлил қилиш бошқарув тизими самарадорлигини
оширишнинг муҳим шарти ҳисобланади.
Бозор муносабатлари даврида бу шартнинг асосий қисми корхоналар
молиявий ҳолатининг таҳлили ҳисобланади. Республикада янги молиявий
ҳисобот шакллари қабул қилинди, уларни ўрганиш ва улардан кенг
фойдаланиш услубларини барпо этиш муҳим аҳамиятга эга.
Бозор муносабатлари даврида республикада бу масалани ечиш
мақсадида молиявий таҳлил услубиятини такомиллаштириш учун бир қатор
тадбирлар амалга оширилмоқда, лекин бу борада ҳали ечилмаган
муаммолар ҳам кам эмас.
Молиявий таҳлил ўтказишдан манфаатдор ташкилотлар, органлар, мутахассислар ҳали ҳам илмий, ҳам амалий нуқтайи назардан асосланган услуб билан таъминланмаган. Бу ҳолат, албатта бозор муносабатларини шакллантириш даврида корхона ва ташкилотларга самарали бошқарувчилик қилишда салбий рол ўйнамоқда.
Молиявий ҳолат давлат, ташкилот ва шахслар ўртасида бўладиган
ўзаро муносабатларни тартибга солиш билан боғлиқ пул ҳисоб – китобларини ифодалайди. Молиявий ҳолат корхонани маблағ билан таъминланганлиги, барча турдаги маблағларни мақсадга мувофиқ йўналиши ва улардан фойдаланишнинг мақсадга мувофиқлиги, бюджет, банк, хомашё етказиб берувчилар, харидорлар ва бошқа ташкилотлар билан олиб бориладиган ҳисоб-китоб ҳолати билан характерланади. Корхонани молиявий ҳолати барқарор, нобарқарор ва кризис даражасида бўлиши мумкин. Молиявий барқарорликка эга бўлган корхоналарда ишчи ва хизматчилар билан иш ҳақи, бюджет, банк, мол етказиб берувчилар билан бўладиган ҳисоб – китоб ишлари ўз муддатида амалга оширилади. Молиявий интизомга риоя қилмаслик, дебиторлик ва кредиторлик қарзларини ортиб кетишига олиб келади ва муддати узайтирилган қарзларни сурункали давом етиши банкротлик аломатларини вужудга келтиради.