Молиявий таҳлил

Индекслар тўплам бирликларини қамраб олишига қараб индивидуал ва умумий индексларга бўлинади. Индивидуал индекслар тўпламнинг айрим элементларининг ўзгаришини таърифлайди. Таққосланиш асосига қараб индекслар базисли ва занжирсимон индексларга бўлинади. База ўрнида қабул қилинган миқдор билан қолганлари таққосланса бу индекслар базисли, ўзидан олдинги давр билан таққосланса занжирсимон индекслар дейилади.

Индекслаштирилаётган миқдорларнинг характери ва мазмунига қараб индекслар миқдор(физик ҳажм) ва сифат курсаткичлари индексларига бўлинади.

Индекс усулида ҳодисанинг миқдори (физик хажми)-q; нархлар-р; таннарх –с; унумдорлик- ҳарфлар билан белгиланади. Жорий давр кўрсаткичи “1” сатр ости ишорачаси, ўтган давр эса “0” –билан ифодаланади. “i” ва “I” лар индивидуал ва умумий индексларни ифодалайди, “” – йиғиндини билдиради.

Индивидуал индекслар қуйидагича ифодаланади:

Маҳсулот физик ҳажми индивидуал индекси (i q)

i q=q1/q0

Бу ерда: q1 ва q0 - жорий ва ўтган даврларда ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг физик ҳажми. Бу индекс юқорида таъкидлаганимиздек, маҳсулот физик ҳажмини вақт, ҳудуд ва объектлар бўйича фақатгина битта маҳсулот учун ўзгариш характерлайди.

Баҳо индивидуал индекси (i р)

i р=р1/р0

Бу ерда: p1 ва p0 – жорий ва ўтган даврларда маҳсулот бир бирлигини баҳоси (нархи).

Таннарх индивидуал индекси (i z)

i z=z1/z0

Бу ерда: z1 ва z0 – жорий ва ўтган даврларда маҳсулот бирлигини таннархи.

Сотилган маҳсулот миқдори бўйича базисли ва занжирсимон индекс

Чораклар	I	II	III	IV
Миқдор даражалари	q1	q2	q3	q4
Базисли индекс	-	q2/q1	q3/ q1	q4 /q1
Занжирсимон индекс	-	q2/q1	q3/ q2	q4 /q3
Боғлиқлик	q4/q1= q2/q1х q3/q2хq4/q3 ёки q4/q1:q3/q1=q4/q3хq