Молиявий таҳлил

Молиявий таҳлил

и.ф.н., проф. У.Якубов

Иқтисодий таҳлил

кафедраси мудири

“Таҳлил”-”Синтез”

Таҳлил сўзи грекча "analyzis" сўзини ўзбек тилидаги таржимаси бўлиб, у "бўламан" ёки "ажратаман" деган маънони билдиради. Демак, таҳлил деганда, тор маънода бутунни қисмларга (унсурларга) ажратиш, бўлакларга бўлиш йўли билан унинг таркибий қисмини ўрганиш тушинилади.
Шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, реал воқеликда юз бераётган ҳодиса ва жараёнларни ўрганишда фақат таҳлилни ўзи етарли бўлмайди. Инсон тафаккурига мос келувчи бошқа усуллардан ҳам фойдаланишга зарурият туғилади. Шу жиҳатда таҳлилга муқобилликда "синтез" усули ҳам таркибланиб, унинг ёрдамида ўрганилаётган тўпламнинг айрим бирликлари орасидаги алоқалар ва ўзаро боғлиқликлари аниқланади.
"Синтез" атамаси ҳам грекча "syntezis" сўзидан олинган бўлиб, "бирлаштираман", "қўшаман" деган маънони билдиради. 

1-МОДУЛ. МОЛИЯВИЙ ТАХЛИЛНИНГ НАЗАРИЙ АСОСЛАРИ ВА БОШҚАРУВ ТАҲЛИЛИ

1. Молиявий тахлил фанининг назарий асослари

1.1.Таҳлилнинг замонавий бошқарувдаги роли, ўрни ва аҳамияти. 1.2.Молиявий таҳлил фанининг предмети, объекти, мақсади, вазифалари, принциплари. 1.3.Молиявий таҳлилнинг фанининг методи ва унинг ўзига хос хусусиятлари. 1.4.Молиявий таҳлил: ички молиявий таҳлил, ташқи моличвий таҳлили. 1.5.Молиявий таҳлилда қўлланиладиган усуллар: ананавий (қиёслаш, баланс, занжирли алмаштириш, индекс, фарқли, нисбий кўрсаткичли каби) ва иқтисодий математик (интеграл, чизиқли ва чизиқсиз дастурлаш, назарий ўйин, кореляция ва регреция, детерминант, логарифм каби) усуллар. 1.6.Молиявий таҳлилнинг махсус усуллари: молиявий ҳисоботни ўқиш, горизонтал, вертикал, тренд, қиёсий, омилли, коэффицентлар таҳлили. 1.7.Молиявий таҳлилнинг бошқа фанлар ўртасида тутган ўрни ва ўзига хос хусусиятлари. 1.8.Молиявий таҳлил субъектлари (ҳақиқий ва бўлғуси инвесторлар, кредиторлар, маҳсулот етказиб берувчилар, харидорлар, ходимлар, шунингдек ҳукумат муассасалари, вазирликлар, идоралар, жамоатчилик ва бошқа манфаатдор фойдаланувчилар) ва уларнинг қизиқишлари.