"Молиявий менежмент" фанининг предмети, объекти

4-савол баёни. Корхоналарда молиявий менежмент тизимини ташкил этишда, молиявий механизм тушунчаси унинг молиявий менежмент тизимидаги ўрни ва аҳамияти, молиявий менежментнинг механизми уларнинг ўзаро ўхшашлик томонлари, ҳамда буларни молиявий менежернинг фаолиятида тутган ўрнига алоҳида эътибор бериш лозим. Чунки, бозор қонуниятларидан келиб чиққан ҳолда корхоналар молиясини бошқариш, молиявий механизм ёрдамида амалга оширилади.
Молиявий механизм – бу молиявий муносабатларни ташкил қилиш, молиявий ресурсларни шаклланиши ва фойдаланиш усулларининг йиғиндиси бўлиб, жамият томонидан, жамиятни ижтимоий ва иқтисодий ривожлантириш учун, қулай шарт-шароит яратиб бериш мақсадида фойдаланилади. Молиявий механизм ҳам молия тизимининг тузилиши сингари қуйидаги иккита йирик соҳага бўлинади:

1. 
   хўжалик субъектларининг молия механизми;
   
2. 
   давлат молиясининг механизми.
   

Корхоналар молиявий механизми – бу молиявий ресурслардан фойдаланиш усуллари ҳамда корхоналар молиясини ташкил қилиш шакллари ҳисобланади. Корхона, фирма, компанияларда молиявий ресурслардан фойдаланиш жараёнига тўхталадиган бўлсак, бунда молиявий менежер томонидан ушбу жараён, турли молиявий усулларни (методларни), ричагларни, дастакларни, тамойилларни қўллаш орқали амалга оширилади. Молиявий методлар – бу молиявий муносабатларни амалга ошириш шакли, унинг хўжалик ва ишлаб чиқариш жараёни билан ўзаро боғлиқлигидир. Корхоналарда у ёки бу молиявий методларнинг қўлланилиши ёрдамида хўжалик жараёнидаги юз бераётган молиявий муносабатларга, молиявий ресурсларнинг ҳаракатини бошқариш ва молиявий кўрсаткичларнинг тахлилий натижаларидан келиб чиққан ҳолда улардан фойдаланишни самарадорлигини баҳолашга таъсир кўрсатиш мумкин. Корхоналар молиясини бошқаришда фойдаланиладиган методларга қуйидагилар киради: молиявий режалаштириш, молиявий таҳлил, молиявий назорат, инвестициялаш, суғурталаш, кредит операциялари, нархларни шакллантириш, солиқлар, ҳисоб-китоблар тизими, рағбатлантириш ва бошқалар.
Молиявий менежментда молиявий дастак тушунчасини корхонанинг ҳар қандай турдаги тузилган шартномалари деб тушунилади, қайсики бунинг натижасида бир вақтнинг ўзида, бирон бир корхонада молиявий активларни кўпайиши ва бошқа корхонада эса молиявий мажбуриятларни юзага келиши тушунилади. Бошқача қилиб айтадиган бўлсак қарздорлик бўйича гувоҳлик берувчи, сотувчи сотиш жараёнида ўзини молиялаштиришни таъминловчи, ҳар қандай хужжатдир.
Фақат ўз маблағларидан фойдаланувчи корхона ўз маблағларининг) рентабеллигини уларнинг иқтисодий рентабеллигининг 2/3 қисмга чеклаб қўяди яъни
ЎМР=2/3ИР


Бунда ЎМР- ўз маблағларининг рентабеллиги; ИР- иқтисодий рентабеллик
Кредит ёки қарз маблағларидан фойдаланувчи корхона ўз ва қарзий маблағларининг нисбати ҳамда фоиз ставкасининг даражасига боғлиқ равишда ўз маблағларининг рентабеллигини ё оширади ёки камайтиради. Бундай шароитда молиявий ричаг самараси вужудга келади яъни: