Молиявий ҳисоботнинг халкаро стандарти 13 Ҳаққоний қийматни баҳолаш Мақсади

Бошқа томонлар актив сифатида эгалик қилмайдиган 
мажбуриятларга ва тадбиркорлик субъектининг ўз улушли 
инструментларига нисбатан келтирилган (дисконтланган) қиймат 
усулларини қўллаш (40 ва 41-бандлар) 
Б31 
Бошқа томон актив сифатида эгалик қилмайдиган мажбуриятнинг (фойдаланишдан чиқариш 
мажбурияти) ҳаққоний қийматини баҳолашда келтирилган (дисконтланган) қиймат усулидан 
фойдаланишда, тадбиркорлик субъекти, шу ўринда, бозор иштирокчилари мажбуриятни бажаришда 
сарфлашни кўзда тутиши мумкин бўлган келгуси пул чиқимларини баҳолаши лозим. Ушбу келгуси 
пул чиқимлари мажбуриятни бажариш харажатлари бўйича бозор иштирокчиларининг 
кутилишларини ва бозор иштирокчиси мажбуриятни қабул қилишда талаб этиши мумкин бўлган 

---

МҲХС 13 
©
МҲХС Фонди 27
қоплашни ўз ичига олиши лозим. Бундай қоплаш бозор иштирокчиси қуйидагилар учун талаб этиши 
мумкин бўлган даромадни ўз ичига олади: 
(a) 
фаолиятни амалга ошириш (яъни мажбуриятни бажариш қиймати; масалан бошқа 
фаолиятлар учун фойдаланиши мумкин бўлган ресурслардан фойдаланиш орқали); ва 
(б) 
мажбурият билан боғлиқ рискни зиммага олиш (яъни ҳақиқий пул чиқимлари кутилган пул 
чиқимларидан фарқланиши мумкинлигининг рискини акс эттирадиган риск мукофоти; 
Б33-бандга қаранг). 
Б32 
Масалан, номолиявий мажбурият шартномавий даромадлиликни ўз ичига олмайди ва ушбу 
мажбурият учун кузатиладиган бозор даромадлилиги мавжуд эмас. Айрим ҳолатларда, бозор 
иштирокчилари талаб этиши мумкин бўлган даромаднинг қисмлари бир биридан фарқланмайди 
(масалан учинчи томон шартномачи ўзгармас ҳақ асосда белгилаши мумкин бўлган нархдан 
фойдаланишда). Бошқа ҳолатларда тадбиркорлик субъекти ушбу қисмларни алоҳида тарзда 
баҳолаши зарур бўлади (масалан учинчи томон шартномачи харажат қўшув асосда белгилаши 
мумкин бўлган нархдан фойдаланишда, чунки ушбу ҳолатда шартномачи харажатлардаги келгуси 
ўзгаришлар рискига бардошликни ўз зиммасига олмаслиги мумкин). 
Б33 
Тадбикорлик субъекти бошқа томон актив сифатида эгалик қилмайдиган мажбуриятнинг ёки 
тадбиркорлик субъектининг ўз улушли инструментнинг ҳаққоний қийматини баҳолашда қуйидаги 
усуллардан бири орқали риск мукофотини инобатга олиши мумкин: 
(a) 
пул оқимларини тўғрилаш орқали (яъни пул чиқимлари суммасидаги ошиш сифатида); ёки 
(б) 
келгуси пул оқимларини уларнинг келтирилган (дисконтланган) қийматларига 
дисконтлашда фойдаланиладиган ставкани тўғрилаш орқали (яъни дисконт ставкасидаги 
камайиш сифатида). 
Тадбикорлик субъекти у рискка нисбатан тўғриланишларни икки марта ҳисобламаслигини ёки 
тушириб қолдирмаслигини таъминлаши лозим. Масалан, агарда баҳоланган пул оқимлари 
мажбурият билан боғлиқ рискни зиммага олишда қоплашни инобатга олиш учун оширилса, дисконт 
ставкаси ушбу рискни акс эттириш учун тўғриланмаслиги керак.