Молиявий ҳисоб

Мақсадли тушумлар ҳисобини юритиш негизида ётувчи асосий 
тамойиллар 
 
Тамойилнинг номи 
Тамойилнинг моҳияти ва ундан фойдаланиш 
1.Ҳисоблаш 
Мақсадли тушумлар ҳисобини улар олиниши 
тўғрисида шартнома тузилиши вақтидан бошлаб 
юритиш
2.Даврийлик
Мақсадли тушумларни келиб тушиши ва 
ишлатилишини ҳисобот даврлари бўйича ҳисобга 
олиш 
3.Баҳолаш 
Мақсадли тушумларни ягона пул бирлигида 
ҳисоб ва ҳисоботда акс эттириш 
4.Икки ёқлама ёзув 
Мақсадли тушумлар кирими ва чиқимига доир 
операцияларни бир счётнинг дебети ва бошқа 
счётнинг кредитида акс эттириш 
5.Мазмуннинг 
шаклдан устунлиги
Мақсадли тушумлар киримини юридик ҳуқуқни 
ўтиш даврига қараб балансга киритиш
6.Эҳтиёткорлик 
(консерватизм) 
Мақсадли 
тушумларга 
оид 
даромадларни 
камайтирмаслик, уларга оид харажатларни кўп 
этиб кўрсатмаслик 
7.Бетарафлик 
Мақсадли тушумлар кирими ва чиқимига оид 
ахборотларни барча фойдаланувчилар учун 
бетараф ҳолда акс эттириш 
8.Тўлиқ очиб бериш 
Мақсадли тушумлар тўғрисида ахборотларни 
атрофлича изоҳлаш 
 
Мақсадли тушумлар ҳисоби ушбу маблағлар таҳлили ҳамда аудити 
учун асосий ахборот манбаи ҳисобланади. Бу, ўз навбатида, мақсадли 
тушумлар ҳисоби олдига уларнинг ҳолати ва ҳаракати, ушбу маблағлардан 
мақсади бўйича тўғри ва самарали фойдаланганлик тўғрисидаги 
ахборотларни тизимли равишда шакллантиришдек муҳим талабни қўяди. 
Ушбу талабга жавоб беришнинг муҳим шарти бўлиб корхоналарда 
мақсадли тушумлар ҳисобини республикамизнинг 21-сон БҲМС 
«Хўжалик юритувчи субъектлар молиявий хўжалик фаолияти бухгалтерия 
ҳисоби счётлар режаси ва уни қўллаш бўйича йўриқнома»да кўзда 
тутилган қуйидаги счётлар асосида юритиш ҳисобланади: 
* 8810 «Грантлар»; 
* 8820 «Субсидиялар»; 
*8830 «Аъзолик бадаллари»; 
*8840 «Мақсадли фойдаланиш учун солиқ имтиёзлари»; 
*8890 «Бошқа мақсадли тушумлар». 

---

Мақсадли тушумлар ҳисоби учун мўлжалланган ушбу счётларнинг 
барчаси пассив счётлардир. Мақсадли тушумларнинг олиниши ва 
ишлатилмасдан қолган қисми (қолдиғи) ушбу счётларнинг кредитида, 
мақсадли тушумларнинг ишлатилиши эса уларнинг дебетида акс 
эттирилиши лозим. 
Корхоналар томонидан тузиладиган молиявий ҳисобот шакллари 
олинган мақсадли тушумларнинг ишлатилиш йўналишлари ҳамда 
уларнинг ишлатилмасдан қолган қисми тўғрисидаги маълумотларни 
ҳисобот даврлари бўйича шакллантириш имконини бериши керак.