Молиявий ҳисоб 1 Ўқув қўлланма

Капитал ҳисобварағига бевосита кредитланадиган ва дебетланадиган моддалар
Тўланадиган солиқ усулидан мажбуриятлар усулига ўтилганда фаолиятнинг бошланишидан бошлаб барча вақтинчалик фарқларни қайта ҳисоблаш керак ва жамғарилган муддати узайтирилган солиқларни акс эттириш зарур:
Асосий воситаларни ва узоқ муддатли инвестицияларнинг қайта баҳоланиши.
Асосий воситаларни ва узоқ муддатли инвестицияларнинг қайта баҳоланишидан вақтинчалик фарқлар вужудга келиши мумкин: солиқ ҳисобида инфляция коэффициентлари асосида, бухгалтерия ҳисобида эса бозор нархларида баҳолаймиз. Унда фарқни қуйидагича акс эттирамиз:
1. Бухгалтерия ҳисобида
2. Тушунтириш хатида
Масалан: 1998 йил дастлабки қиймат 8,000 ш.б.
Жамғарилган эскириш 2,000 ш.б.
Баланс қиймати 6,000 ш.б.
Солиқ ҳисоби бўйича қайта баҳолаш: Инфляцияга = 1.1 6,000 х 1.1 = 6600
Бухгалтерия ҳисобида:

Ускуна 4,000

АВ қайта баҳоланиши 4,000

АВ қайта баҳолаш 1,000
Жамғарилган эскириш 1,000
1998 йил бухгалтерия ҳисобида амортизация: (12,000 х 10 %) = 1,200
Солиқ ҳисобида: (6,600 х 10 %) = 660
Фарқ – 540 вақтинчалик фарқдан (800 – 600 = 200) ва доимий фарқдан (400 – 60 = 340) иборат.
Бухгалтерия ҳисобида 3,000 (4,000-1,000)га, солиқ ҳисобида эса 600га кўпайиши, фарқ 2,400 ташкил этади, даромад солиғи бўйича эса 720 (2,400 х 30 %).
5. Молиявий ҳисоботда ёритиш
Қуйидаги умумий моддалар алоҳида ёритилиши лозим:
(а) зарар кўрилган ҳисобот даврига киритилган ҳисобланган солиқ суммасининг бўлғусида камайиши;
(б) зарарнинг ҳисобга олиниши натижаси сифатида жорий ҳисобот даврининг соф фойда ҳисоб-китобига киритилган, ҳисобланган солиқнинг бўлғусида камайиши;
(в) зарарни келгусида қоплаш учун ҳар қандай даврнинг соф фойдаси ҳисоб-китобига киритилмаган мос келувчи солиқ самараси суммаси.
Солиқ тежалишининг қуйидаги моддалари ёритишга тегишли:
(а) одатдаги фаолият фойдасига тегишли солиқни тўлаш бўйича ҳаражатлар;
(б) фавқулодда моддалар, сезиларли хатолар ва ҳисоб сиёсатидаги ўзгаришларга тегишли солиқларни тўлаш бўйича харажатлар;
(в) солиқларни тўлаш харажатлари ва бухгалтерия даромади орасидаги нисбатнинг изоҳи, агар у ҳисобот бераётган корхона мамлакатида амал қилаётган солиқ ставкалари билан изоҳланмаса.