Moliya va raqamli axborot texnologiyalari

Amaliy mashg‘ulotni o‘tkazish uchun kerakli jihozlar
: Pentium-IV kompyuter, 
modem, uyali telefon va zaruriy dasturiy ta’minot.
 
Reja: 
1.
Internet tarmog‘i va uning tashkil etilishi. 
2.
Internet tarmog‘i tuzilishi. 
3.
Internetdan foydalanish va uni o‘rnatish tartiblari. 
4.
Modem yordamida kompyuterni Internet tarmog‘iga ulashda kuzatiladigan 
nosozliklar.
Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:
Klaster metodi, taqdimot, savol-javob 
usuli. 
Nazariy ma’lumot
: 
1.
Internet tarmog‘i va uning tashkil etilishi
. 
Bugungi kunda, Internet imkoniyatlaridan xabardor bo‘lish va ulardan
foydalana bilish zarurati o‘sib bormoqda. Dastlab Internet bu turli-tuman 
ma’lumotlar, bilimlar ombori edi. Endilikda Internet yordamida birgalikda unumli 
ishlash imkoniyatlari ham rivojlanib bormoqda. Masalan, kundalik faoliyatda zarur 
bo‘lgan axborot va bilimlarni topish, yangiliklar bilan tanishish, xaridorlar bilan 
muloqot qilish, zarur anjomlar va texnologiyalarni sotib olish, to‘lovlarni amalga 
oshirish, turli tillarni onlayn o‘rganish uchun foydalanilmoqda. 
Internetning paydo bo‘lish tarixiga qisqacha to‘xtaladigan bo‘lsak
, Internet bu 
XX asrda kashf etilgan telekommunikatsion va kompyuter tarmoqlar majmuidir. 
Uning tarixi 1960 yillaridagi Karib majorasidan so‘ng, AQSHning ilmiy 
markazlaridan biri bo‘lgan RAND CORPARATION korxonasi birinchi marta butun 
mamlakatni qamrab oladigan markazlashmagan kompyuter tarmog‘ini yaratishni 
taklif qilgandan boshlanadi. Bu loyixani amalaga oshirishdan maqsad harbiy 
muassasalar, ilmiy va o‘quv markazlari kompyuterlarni bir tarmoqqa birlashtirib, 
boshqarishni markazlashtirish edi. Maqsad yadro quroli xujumiga ham, tarmoqning 
bir necha qismi ishdan chiqqan holda ham ishlash faoliyatini saqlab qoladigan 
sistemani yaratish edi. Bunday sistemani tarmoqlar soni ko‘p bo‘lgandagina amalga 
oshirsa bular edi. SHunday qilib Internetga asos solindi. 
1964 yili 4 tarmoqdan iborat AQSH ning eng nufuzli tekshirish institutlarida 
joylashgan 
ARPANET
tarmog‘i yaratildi. Boshida olimlarning tadqiqot ishlarida 
foydalanilgan tarmoq, keyinchalik ularning safsata sotishning kompyuterlashgan 
zanjiriga aylanadi. Ammo shunday tarmoq yaratishning o‘zi katta muvaffaqiyat edi. 
70-yillarda tarmoq ancha o‘sdi. 
Endi tarmoqning tuzilishi unga xohlagan kompyuterlarni ulash imkoniyatini berdi. 
Keyinchalik 1974-yilda tarmoqlarni birlashtiruvchi TCP/IP protokoli tuzildi va 

---

122 
tarmoqning rivojlanishiga turtki bo‘ldi. CHunki tarmoqqa ixtiyoriy kompyuterni 
ulash imkoniyati paydo bo‘ldi. 1983 yilda