Moliya” fanidan mustaqil ish mavzu: Moliya va kapitalning tarkibiy tuzilmasi Bajardi: mm 51-2 Guruh talabasi Jo’rayev Ilhom. Qabul qildi: Toshkent-2022 yil mavzu: Moliya va kapitalning tarkibiy tuzilmasi reja

3.Operativ leverej manbalari
Masalan, yuqori leverejga ega firmalarning savdo hajmi o’sishi bilan, ularning daromadlari keskin ko’payadi. Xuddi shuningdek, leverej qancha yuqori bo’lsa savdo hajmi o’sishi daromadlarni shunchalik keskin bo’lmagan ortish sodir bo’ladi. Buni qanday ishlashini ko’rsatish uchun Pierce Grain kompaniyasin misolini ko’rib chiqamiz. Firmaning joriy savdo hajmi 21.2-jadvalda ko’rsatilganidek $300,000 ni tashkil qiladi. Agar Pierce kompaniyasining savdo hajmi 20 foizga, ya’ni $360,000 gacha o’sganda biz firmaning FSTD si $20,000 dan $44,000 ga ortganini hisoblab chiqargan bo’lar edik. E’tibor qaratingki, biz 2 jadvalning so’nggi ustunida daromadlar va FSTDning foizdagi o’zgarishini hisoblaymiz. Daromadlar atiga 20 foizga o’sgan bo’lsa, FSTD 120 foizlik juda 217 katta o’sish tendensiyasiga ega. Bunday farqlanishning asosiy sababi operativ leverej samarasidir. Agarda Pierce kompaniyasi operativ leverejga ega bo’lmaganda (ya’ni, uning barcha xarajatlari o’zgaruvchan bo’lganda), FSTD ham xuddi daromadlarga o’xshab 20 foizga o’sgan bo’lar edi. Shunisi e’tiborliki, agar Pierce kompaniyasi o’z daromadlarida 20 foizlik kamayishga duch kelganda, xuddi FSTD ham 120 foizga tushib ketgan bo’lar edi. Aniq ko’rinib turibdiki, operativ leverej qancha yuqori bo’lsa, FSTD shunchalik o’zgaruvchan bo’ladi!
Moliyaviy leverej Moliyaviy leverej aksiyadorlarga beriladigan oxirgi foydani ko’paytirish maqsadida firma aktivlarining bir qismini o’zgarmas (chegaralangan) foydalilik darajasiga ega qimmatli qog’ozlar orqali moliyalashtirish natijasida paydo bo’ladi. Korporatsiya moliyaviy strukturasida qarz mablag’lari yoki imtiyozli aksiyalardan foydalanish haqidagi qaror firmaning oddiy aksiyalari egalarining moliyaviy riskka borishlarini anglatadi. FSTD dagi istalgan o’zgaruvchanlik darajasi firmaning moliyaviy leverejidan foydalanishi orqali bir necha marta kattalashtirib yuboriladi. Bunday qo’shimcha o’zgaruvchanlik oddiy aksiya egalari olishi mumkin bo’lgan foyda va bir aksiyaga to’g’ri keluvchi foyda o’zgaruvchanligida o’z aksini topadi. Endi kompaniyaning bir aksiyasiga to’g’ri keluvchi foydasining uning FSTD idagi o’zgarishlarga qanday javob berishini ko’rib chiqaylik. (Biz bu bilan bir aksiyaga to’g’ri keluvchi foyda barcha moliyaviy qarorlarni qabul qilish uchun munosib mezondir, demoqchi emasmiz. Darvoqe, bunday fikrning naqadar kuchsiz ekanligini biz keyinroq ko’rib chiqamiz. Albatta, moliyaviy leverejdan foydalanish bir aksiyaga to’g’ri keluvchi foydaga aniq bir yo’sinda ta’sir qiladi.) Keling, Pierce Grain kompaniyasini o’z faoliyatini boshlash jarayonida deb hisoblaylik. Firmaning potensial egalari biznesni yuritishga kerak bo’ladigan aktivlarni sotib olish uchun taxminan $200,000 mablag’ga egalar. $200,000 ni shakllantirish uchun uchta ehtimoliy moliyaviy reja aniqlangan bo’lib, ular 4 jadvalda berilgan. A rejaga ko’ra moliyaviy risk bo’lmaydi: $200,000 ning hammasi narxi $100 bo’lgan 2000 dona oddiy aksiya emissiya qilish orqali 218 shakllantiriladi. B rejada esa risk darajasi o’rtacha bo’lishi nazarda tutilgan: aktivlarning 25 foizini yillik 8 foizlik foiz stavkasiga ega obligatsiya chiqarish orqali moliyalashtiriladi. C reja esa eng yuqori moliyaviy leverejni ko’zda tutadi: aktivlarning 40 foizi yillik foiz stavkasi 8 foiz bo’lgan obligatsiyalar hisobiga moliyalashtiriladi.