Molekular fizika

“Molekular fizika” bo’limining mazmuni va uning nazariy taxlili.

Molekular-kinetik nazariyaning asoslari.

Modda tuzilishining molekulyar-kinetik nazariyasi quyidagilarga asoslanadi:

1. Moddalar molekula (atom)lardan tashkil topgan.

2. Modda molekula (atom)lari to’xtovsiz va tartibsiz harakat qiladi.

3. Modda molekula (atom)lari bir-birlari bilan o’zaro ta’sirda bo’ladi

Molekular-kinetik nazariyaning yaratilishi.

Molekular-kinetik nazariyaning yaratilishi ko’p asrlik tarixga ega. Qadimgi Yunonistonning buyuk mutafakkiri Demokrit tabiatdagi barcha narsalar bo’linmas zarralar – atomlardan tashkil topganligini birinchi bo’lib aytgan. Uning ta’limotiga ko’ra, atomlar eng mayda, bo’linmas va o’zgarmas, moddiy zarralar bo’lib, fazoda doimo har tomonga harakat qiladi.

Sharqning buyuk allomasi Abu Rayxon Beruniy o’z asarlarida moddalar mayda zarralardan tuzilganligi, ular orasida tortishish kuchi mavjudligi haqida mulohaza yuritgan.

Rus olimi M.N Lomonosov moddalarning tuzilishi va xossalarini molekulalarning harakati va o’zaro ta’siri asosida tushintirgan.

Turli davrlarda yashab ijod etgan olimlarning ilmiy izlanishlari natijalari asosida ingliz olimi J.Maksvellning 1859-yildagi, avstriyalik olim L.Bolsmanning 1868-1871-yillardagi, amerikalik olim J.Gibbsning 1901-yildagi kashfiyotlari natijasida bosqichma-bosqich modda tuzilishining molekular-kinetik nazariyasi yaratildi.

Molekulyar fizika va issiqlik hodisalarini o`rganish katta tarbiyaviy ahamiyatga ega‚ hamda issiqlik texnikasini va ma`lum texnik xususiyatlarga ega bo`lgan materiallarni yaratish sohasidagi fan va texnikaning quyidagi ulkan yutuqlarini namoyon qiladi:

—issiqlik hodisalarini bilish mumkinligi va ularga xos xususiyatlar haqidagi

ilmiy tasavvurlarni solishtirish;

—makro va mikro kattaliklar orasidagi sabab va oqibatli bog`liqliklarni ehtimoliy-statistik xarakterini ochib berish;

—o`rganilayotgan nazariya qonun va tushunchalarini tadbiq etish chegaralarini aniqlash;

—olamni hozirgi zamon tabiiy ilmiy manbalarini vujudga kelishi va rivojlanishida molekulyar kinetik nazariyani ulkan rolini ko`rsatib berishni o`z ichiga oladi.