Модулнинг ўқув-услубий мажмуаси Олий ва ўрта махсус таълим

ТАЯНЧ ИБОРАЛАР: 
Ўқувчилар жамоаси, жамоа, жамоа ривожланиши, шахс, ижтимоий 
муносабатИжтимоий муносабаткомил инсон, узлуксиз таълим, ҳулқ-атвор, 
тарбия, фаолият, оила, оила муҳити, тарбия воситалари, жамият ва ҳоказо. 
1. Мустақил фикрловчи эркин шахсни шакллантириш таълим ва 
кадрлар тайёрлаш миллий моделининг асосий мақсади
Ижтимоий муносабатлар кўламининг кенгайиши ўсиб келаётган авлодни 
ўта мураккаб хусусиятга эга муносабатлар жараёнига ҳар томонлама етук 
этиб тайёрлаш вазифасини қўймоқда. Психологик, интеллектуал ва 
физиологик жиҳатдан етук инсон ҳаётий қарама-қаршилик, хусусан, турли 
бузғунчи ғоялар таъсирига тушиб қолиш, носоғлом турмуш кечириш ва 
ноқонуний хатти-ҳаракатларни содир этишдан ўзини сақлаб қола олади. 
Шунингдек, шахснинг ақлий салоҳиятга эгалиги жамият ижтимоий-
иқтисодий ривожланишини таъминловчи асосий омилдир. Ўзбекистон 
Республикасида, демократик ва ҳуқуқий жамият барпо этилаётган мавжуд 
шароитда ёш авлоднинг мустақил ва эркин фикрлай олиши рўй бераётган 
воқеа-ҳодисаларга шахсий муносабтини билдиришга имкон беради. 
Ижтимоий борлиқда кечаётган ўзгаришларга нисбатан шахсий нуқтаи 
назарнинг шаклланиши шахс фаоллигини кўрсатувчи муҳим жиҳатлардан 
биридир. Қолаверса, мустақил фикр эгаси бўлган шахс ўз имкониятлари, 
қобилиятини эркин намоён эта олади.

---

74 
Муваффақиятли равишда олиб борилаётган таълимий ислоҳотларнинг 
ҳам асосий мақсади эркин, мустақил фикрига эга баркамол шахс ва малакали 
мутахассисни тарбиялаб, вояга етказишдан иборатдир. Бу хусусда 
Ўзбекистон 
Республикасининг 
Биринчи 
Президенти 
И.А.Каримов 
қуйидагиларни эътироф этган: «Амалга оширилаётган ислоҳотларнинг 
асосий мақсади ҳар бир фуқаронинг шахс сифатида шаклланиши учун, ўз 
қобилиятини, ўз талантини ишга солиб, ҳаётини янада яхшилаши, маънан 
бойитиши учун барча имкониятни яратиб беришдан иборатдир»
1
. 
Мавзунинг мақсади ва вазифаси шахснинг шаклланишида оила муҳити, 
жамоа ва жамиятнинг таъсирини ифодалаш, шахснинг жамоага, жамиятга 
алоқадорлиги тушунчаларини шакллантиришдир. 
Комил инсонни шаклланириш масаласи барча даврда, ҳам муҳим 
ижтимоий вазифа сифатида кун тартибига қўйилган. Хусусан, зардуштийлик 
динида комилликнинг асоси эзгу фикр, эзгу сўз ва эзгу амал (ҳаракат)дан 
иборат эканлиги таъкидланса, ислом таълимоти ғояларига кўра етукликнинг 
бош мезони – илмлилик, билимли бўлишдир.
Шарқ мутафаккирларининг асарларида ҳам комил инсон қиёфасининг 
ёритилишига алоҳида аҳамият берилган. Хусусан, Абу Наср Форобий