Moddalarning kimyoviy texnologiyasi

siqiladi.  D em ak,  kontraksiya  natijasida  sem enttoshda g'ovaklar 
hosil  bo'lishi  va  betonning  uzoq  vaqtga  chidam liligi  hamda 
mustahkamligi  kamayadi.
Sementning suv tutib tura olish qobiliyati va kontraksiya miqdori

---

klinkerning mineralogik tarkibi,  mayda tuyilishi va dastlabki qorish 
uchun  olingan  suv  miqdoriga  bog'liq.
Sem enttosh havoda qotayotganda,  odatda,  hajmi  kichrayadi, 
ya’ni  kirishadi,  suvda qotayotganda esa bir oz ortadi, ya’ni shishadi. 
Sementtosh juda  ko'p kirishishi  (kichrayishi) va shishishi  (kenga- 
yishi)  mumkin.  U  bir  oy  davomida  qotganda  0 ,5 —0,6%  ga 
kengayishi  yoki  kirishishi  mumkin  (ya’ni,  lm   da  5—6  mm 
kirishadi).  Oqibatda  sementtoshga  qaraganda  beton  bir  necha 
baravar kam  kirishsa yoki  shishsa ham yaxlit beton konstruksiyalar