Moddalarning kimyoviy texnologiyasi

lashtiradigan  hamma  usullar  (qo'shilmalar,  ya’ni  qotishni  tez- 
lashtirgichlar  ishlatish,  haroratini  oshirish  va  boshqalar)  issiqlik 
ajralib  chiqish  tezligini  ko'paytiradi  va,  aksincha,  gidratatsiyani 
sekinlatuvchi  usullar sementning  issiqlik ajratib chiqarish tezligini 
kamaytiradi.

---

Qotayotgan sementtoshda atrof-muhit ta’siridan va boshqa bir 
qator  fizik-kim yoviy  jarayonlar  natijasida  hajmiy  o'zgarishlar 
sodir  bo'lishi  mumkin.
Hajmiy  o'zgarishlarning  quyidagi  turlari  bor:  sement  xamiri 
cho'kadi,  sem ent-suv  tizimning  tortilishi  jarayoni  ro‘y  beradi, 
hajmiy  kengayishi,  kirishishi  va  shishishi  harorat  ta’sirida  hajmiy 
o'zgarishlar sodir bo'ladi.  Sement donalari  og'irlik kuchi ta’sirida 
suvda  cho'kishi  tufayli  suv  yuqoriga  siqib  chiqariladi,  sement