Moddalar ajratishning uslublari. O’simliklarda maxsus ajratmalar tizimining faoliyati. O’simliklarning ekskretor tizimlari



Download 1,88 Mb.
bet5/7
Sana08.07.2022
Hajmi1,88 Mb.
#757288
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
al

Oqsillarning ajralishi. O’simliklarning oqsilli ajratmalaridan nisbatan keng ma’lum bo’lgani bu hashorotxo’r o’simliklarning umurtqasiz hayvonlarni oziq sifatida ajratgan hazm suyuqligidir. Ammo oqsilli ajratmalar boshqa o’simliklar barglaridan ham ajralishi mumkin. Masalan terak va tol o’simliklari barglaridan ajraluvchi shiralarning tarkibi ontogenez davomida terpenoidlardan glikoproteinlargacha o’zgarishi mumkin. SHuningdek oqsilli shira ajratuvchilarga boshoqdoshlar aleyron qavati hujayralaridan ajraluvchi shirani ham misol qilish mumkin.
Oqsilli shira ajratuvchi hujayralarning o’ziga xos xususiyatlaridan biri bu ularda ajraluvchi oqsillarni sintezlovchi donador ER va ko’plab mitoxondriyalarning bo’lishligidir. SHuningdek ushbu hujayralarda GA faol holda bo’lishi ham oqsillarning qandlashishiga va glikoproteinlar hosil bo’lishiga olib keladi.
Proteinlar maxsus aleyron vakuolalarda yig’ilishi va ichki muhitga ajralishi mumkin. Masalan, boshoqdoshlar va dukkaklilar aleyron hujayralaridagi zahira oqsillar hamda boshoqdoshlar endospermidagi gidrolitik fermentlar.
Hashorotxo’r o’simliklarda shira ajralishi azot va fosforning mavjudligiga sezgir kimyoviy retseptorlarning ishi tufayli indutsirlanadi. Boshoqdoshlar aleyron hujayralaridan shira ajralishi gibberellin gormoni nazorati ostida bo’ladi.
X.2-rasm. Terak (Populus suaveoleas) bezchasi (glikopro-teidlar ajralishi davrida); x 56000: 1-oqsil kristali, 2-leykoplast, 3-Glьji pufakchalari, 4-donador endoplazmatik retikulum.



Tuzlarning ajralishi. O’simliklarda mineral moddalarni ajralishida uch guruh sekretor hujayralar qatnashadi.
1. Galofit o’simliklarning barglari va poyalaridan tuz ajralishini ta’minlovchi bezchalar. Ushbu bezchalar galofit o’simliklrning tuzlar miqdori yuqori bo’lgan sharoitda o’sishi va rivojlanishi davomida olgan tuzlarning ajralishini ta’minlaydi va tuzlar bilan birgalikda ko’p miqdorda suvning ham yo’qolishiga olib keladi. Tuzlar barg va poyalarning yuzasidagi kutikulalarda yig’ilishi yoki yomg’ir suvlari bilan yuvilib ketishi mumkin.
2. O’simliklarning barglaridagi ikki qismdan ya’ni boshcha va oyoqchadan iborat, ikkita hujayradan tashkil topgan tuz ajratuvchi tukchalar. Boshcha hujayrasi vakuolasida ko’p miqdorda tuz to’planganidan so’ng u oyoqchadan uziladi (apokrin sekretsiyasi) va o’simlik shu yo’l bilan ortiqcha tuzdan qutiladi. O’simlik vegetatsiyasi davrida uning o’rnida bir necha marotaba yangi boshcha hosil bo’lib uzilib turadi. Tuzli tukchalar bilan juda kam miqdorda suv yo’qotiladi va u sho’rlangan tuproqlarda o’suvchi o’simliklar orasida keng tarqalgandir.
3. Hashorotxo’r o’simliklarning ionlar, suv va gidrolitik fermentlar ajratuvchi bezchalari.

Download 1,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish