Modda va uning xossalari

metallar
va 
metallmaslarga
ajratiladi. 
Elementlarni davriy jadvaldagi o’rniga ko’ra quyidagicha metallar va metallmaslarga ajratish mumkin: 
 
(Davr) 
(Guruh) 
II 
III 
IV 
V 
VI 
VII 
VIII 
 

---

I 
1 
H 
He 
2 
Li 
Be 
B 
C 
N 
O 
F 
Ne 
3 
Na 
Mg 
Al 
Si 
P 
S 
Cl 
Ar 
4 
K 
Ca 
Ga 
Ge 
As 
Se 
Br 
Kr 
5 
Rb 
Sr 
In 
Sn 
Sb 
Te 
J 
Xe 
6 
Cs 
Ba 
Tl 
Pb 
Bi 
Po 
At 
Rn 
7 
Fr 
Ra 
d va f elementlar ham metallar 
 
 
Metallarning xossalari: 
1)
Oddiy sharoitda qattiq (Hg-simob, Fr-fransiy suyuq) 
2)
Ko‘pchiligi metall yaltiroqligiga ega. 
3)
Elektr toki va issiqlikni yaxshi o‘tkazadi. 
4)
Bolg‘alanuvchan (plastik) moddalar. 

Metallarning kristall panjaralarida erkin elektronlar bo’ladi. Metallarning yaltiroqligi, plastikligi, elektr 
tokini, issiqlikni o‘tkazishi shunga bog‘liqdir.
Metallar: Fe-temir, Cu-mis, Hg-simob, Al-alyuminiy, Zn-rux, Na-natriy, Au-oltin.
Metallmaslarning xossalari: 
1)
Oddiy sharoitda gaz (H
2
, O
2
, F
2
, Cl
2
, N
2
, inert gazlar-He,Ne…), suyuq (Br
2
), qattiq (J
2
, P, S, Si, 
C, B) 
2)
metall yaltiroqligiga ega emas (J
2
-yod, C-grafit, Si-kremniydan tashqari). 
3)
Ko’pchiligi elektr toki va issiqlikni o‘tkazmaydi (C-grafit va Si-kremniydan tashqari). 
4)
Mo’rt, bolg’alanuvchan bo’lmagan moddalar. 

Metallarga ham, metallmaslarga ham xos bo'lgan xossalarni namoyon qiluvchi elementlar amfoter
elementlar deb ataladi.
Masalan: Be, Al, Zn, Cr, Pb, Sn amfoter elementlardir.
 

Oddiy moddalar atomlar soniga ko’ra