Modda, materiallar tarkibi va xossalarini tavsiflaydigan kattaliklar birliklarini kayta tiklanishini ta’minlaydigan moddalar, materiallar tarkibi va xossalarining standart namunalarini yaratish, tasdiqlash va foydalanish bilan

1. 
   Келгусидa эгaллaйдигaн мутaхaссислигингиз дoирaсидa ўлчaшлaрнинг aҳaмияти қaндaй?
   
2. 
   Хaлқaрo электрoтехникa кoмиссияси (МEК) қaндaй мaқсaддa тузилгaн?
   
3. 
   Ўлчaш нимa?
   

1. O’lchash vositalarining kiyoslanishi, kalibrlashi, solishtirishini tashkil etish va amalga oshirish, O’lchashlarni bajarish uslublarini metrologik attestadiyalash bilan;

- modda, materiallar tarkibi va xossalarini tavsiflaydigan kattaliklar birliklarini kayta tiklanishini ta’minlaydigan moddalar, materiallar tarkibi va xossalarining standart namunalarini yaratish, tasdiqlash va foydalanish bilan;
- modda va materiaplarning fizik uzgarmas xossapari tugrisidagi standart ma’lumotlardan foydalanish bilan;
- metrologik idoralar, ishlar va xodimlarni akkreditlashtirish, ruxsatnoma berish va sertifikatlashtirish yuli bilan;
- metrologik axborotni tasniflash va kodlash tizimi va axborotli texnologiyalarni joriy etish bilan;
-davlat va boshka metrologik idoraparining metrologik tekshiruvi va nazorat orkali.
O’zstandart Agentligining ilmiy asosi metrologiya bulib, bu O’lchashlar, ularning birligini ta’minlash uslublari va vositalari va talab etilgan anikligiga erishish usullari tugrisidagi fan.
O’zstandart Agentligining texnikaviy asosi O’zbekiston Respublikasining O’lchashlar birligini ta’minlash davlat tizimi masalalarini yechishni ta’minlaydigan texnikaviy vositalar majmuasidir va uz ichiga quyidagilarni oladi;
- kattaliklar birliklarining davlat etalonlarini;
- etalonlardan ishchi O’lchash vositalariga kiyoslash sxemasiga muvofik kattaliklar birliklarini uzatish vositalarini;

2. Xalkaro elektrotexnik komissiya (MEK) dan tashkari barcha texnik doiralarni uz ichiga kamrab oladi. Ba’zida ISO 9000 rakamli standartlarni ishlab chikarilayotgan maxsulotlar sifatini boshkarish buyicha talablarini belgilaydi.

Elektrotexnika, elektronika, radio apoka, asbobsozlik doirasidagi xalkaro standartlashtirish va sertifikatsiyalashtirish bilan Xalkaro elektrotexnika komissiyasi (MEK) shugullanadi.
Xalkaro mikyosda sinov tashkilotlarini akkreditlashtirish va tan olish 156

doirasida davlatlararo xamkorlik 1977 yilda birinchi marta yaratilgan va yul ga quyilgan sinov laboratoriyalarini akkreditlashtirish buyicha Xalkaro konferensiyasi doirasida amalga (ILAK) oshiriladi.

3. O‘lchash deb, shunday solishtirish, anglash, aniqlash jarayoniga aytiladiki. unda o‘lchanadigan kattalik fizik eksperiment yordamida, xuddi shu turdagi, birlik sifatida qabul qilingan, miqdori bilan o‘zaro solishtiriladi.

Bu ta’rifdan shunday xulosaga kelish mumkinki: birinchidan, o‘lchash bu har xil kattaliklar to‘g‘risida informatsiya hosil qilishdir; ikkinchidan, bu fizik eksperimentdir; uchinchidan - o‘lchash jarayonida o‘lchanadigan kattalikning o‘lchov birligi ishlatilishidir. Demak, o‘lchashdan maqsad, o‘lchanadigan kattalik bilan uning o‘lchov birligi sifatida qabul qilingan miqdori orasidagi (tafovutni) nisbatni topishdir. YA’ni, o‘lchash jarayonida o‘lchashdan ko‘zda tutiladigan maqsad, ya’ni izlanuvchi kattalik, bu shunday asosiy kattalikki, uni aniqlash butun izlanishni, tekshirishni vazifasi, maksadi xisoblanadi va o‘lchash obekti ishtirok etadi. O‘lchash obekti (o‘lchanadigan kattalik) shunday yordamchi kattalikki, uning yordamida asosiy izlanuvchi kattalik aniqlanadi, yoki bu shunday qurilmaki, uning yordamida o‘lchanadigan kattalik solishtiriladi.
Shunday qilib, uchta tushunchani bir-biridan ajrata bilish kerak; o‘lchash, o‘lchash jarayoni va o‘lchash usuli.
O‘lchash - bu umuman har xil kattaliklar to‘g‘risida informatsiya qabul qilish, o‘zgartirish demakdir. Bundan maqsad izlanayotgan kattalikni son qiymatini qo‘llash, ishlatish uchun qulay formada aniqlashdir.