Mirzo uluģbek nomidagi òzbekiston milliy universiteti biologiya fakulteti

Mirzo uluģbek nomidagi òzbekiston milliy universiteti biologiya fakulteti

204-GURUH TALABASI Esonmurodova Ozoda

9-Mustaqil ish mavzusi:Hayvonlar sistematikasining maqsadi ,uslublar ,qisqacha tarixi va uning òrni.

REJA:

• 1.Hayvonlar sistematikasining maqsadi
• 2.Hayvonot dunyosining qisqacha tarixi va uning òrni.
• 3.Xulosa

HAYVONLAR SISTEMATIKASI

• Biologiya fanida òzaro òxshashligi va qarindoshligiga asoslangan holda organizmlarni alohida guruhlarga-taksonlarga ajratib òrganiladi. Hayvonlarni taksonlarga ajratish bilan sistematika fani shuģunlanadi.

ASOSIY TAKSONLAR.

HAYVONLARNI SISTEMAGA SOLISHNING MAQSADI.

• Hayvonlarni sistemaga solishning asosiy maqsadi bir biriga yaqin organizmlarni farqlash insoniyat òrganishi hayvonat olamida tartibni yuzaga keltirishga va ularni yanada chuqurroq òrganishga qaratilgan.

HAYVONOT DUNYOSINING QISQACHA TARIXI.

HAYVONOT DUNYOSINING QISQACHA TARIXI.

• Zoologiyaga oid ilk ilmiy asarlarni miloddan oldingi IV asrda yashab òtgan Arastu (Aristotel) yaratgan. Uning asarlarida 452 ta turning tuzulishi hayot kechirishi tarqalishi haqida aytib òtilgan.Arastu hayvonlarni 2 ta katta guruhga qonlilar va qonsizlarga bòlgan. Bu guruhlar hozirgi sistemaga muofiq umurtqalilar va umurtqasizlarga tòģri keladi.

HAYVONOT DUNYOSINING QISQACHA TARIXI.

• Hayvonlar yana 8 ta kichik guruhga bòlingan tòrtoyoqlilar ( sut emizuvchilar) , tuxum qòyuvchi ikki oyoqlilar ( qushlar) ,tuxum qòyuvchi tòrtoyoqlilar (sudralib yuruvchilar) hashoratlar , qisqichbaqasimonlar va boshqalar. Aristotel òzining asarlarida korreliyatsiya va gradatsiya tushunchalarini kiritgan.

HAYVONOT DUNYOSINING QISQACHA TARIXI.

• Qadimgi Rim tabiatshunoslari orasida Gay pliniy mashhur bòlgan. U òzining 37 kitobdan iborat ,,Tabiat tarixi’’asarida òsha davrlarda malum bòlgan barcha hayvonlarga tavsif bergan. Xristafor Kolumb, Marko Pola,Magellan kabi olimlar ham dengizlardan yangi hayvonlarni kashf qilishgan.

Zoologiya tarixi.

• Zoologiya fanining taraqqiyot etilishida XVII arsda mikroskop kashf etilishi bilan boģliq. Golland olimi A.Levenguk ,,Mikroskop yordamida ochilgan tabiat sirlari,, asarida kòz bilan ilģab bòlmaydigan mayda hayvonlarni kashf qildi.

Zoologiya tarixi.

• M.Malpigi hayvonlarning qon aylanish sistemasi kapilyarlari ayirish organlari , hayvonlar terisining mikroskopik tuzulishini aniqladi. Angilyalik olim U.Garvey odamning qon aylanish sistemasini birinchi bòlib aniqladi.

Zoologiya tarixi.

• XIX asrda Jorj Kyuvee avval yashagan hozir esa qirilib ketgan hayvonlar qoldiqlarini topdi va paleantalogiya fanini takomillashtirdi. Va òzining korrelatsiya prinsipini yaratdi. Jorj Kyue zoologiya faniga TIP tushunchasini olib kirdi.

J.KYUVE ning yaratgan tiplari.

• U hayvonot duyosini 4 ta tipga bòldi
• 1.Umurtqalilar
• 2.Yumshoq tanlilar
• 3.Bòģimlilar
• 4.Nurlilar.

ZOOLOGIYA TARIXI.

• U.K.Linney zamonaviy sistematikani yana takomillashtirib umirtqasiz hayvonlarni 14 ta sinfga bòldi. Zoologiya fanida evalitsion ģoyalarni Ch.Darvin yaratdi . XIX asrning ikkinchi yarimida nemis olimlari GEKKEL va MYULLER shaxsiy rivojlanish va tarixiy rivojlanish òrtasidagi boģliqlikni òrganib BIOGENETIK QONUN ni kashf qildilar.

FOYDALANINGAN ADABYOTLAR RÒYXATI.

• 1.O.Mavlonov. , Sh.Xurramov , X.Eshova
• 2.Tarmoqlar: google , telegram