Ómir qáwipsizligi páni haqqinda tu`sinik. (2 saat)

MÁMLEKTLİK KÁN QADAGALAWI - Wázirler Keńesi qasında dúzilgen bolıp, qaramaǵında taraw komiteti hám inspektsiyaları bar. Komitetler quramında arnawlı kán jumısshıları, gaz jumısshıları hám atom energiyasınan paydalanıw inspek-tsiyaları bolıp olar óz qadaǵalawshıları arqalı puw qazanlarınıń, basım astında isleytuǵın úskenelerdiń, qısılǵan gaz toltırılǵan ballonlardıń, júk kóteriw mashinalarınıń, ekskavatorlardıń durıs hám qáwipsiz islewin qadaǵalap turadı.
MÁMLEKETLİK SANİTARİYa QADAG”ALAWI - Den-sawlıqtı saqlaw wázirligi qasında dúzilgen. Qadaǵalawdıń bul túri kárxanalarda kásiplik keselliklerdiń aldın alıw, topıraq, hawa, jer ústi hám astı suw háwizlerin óndiristińziyanlı shıǵındılarınan saqlaw, shawqımnıń tásirin kemeytiw hám soǵan uqsas máseleler menen shuǵıllanadı. Sanitariya qadaǵalawı sanitariya-epidemiologiya xızmeti basqarmaları arqalı alıp barıladı.
MÁMLEKETLİK ÓRT QADAGALAWI - İshki isler ministrligi qasında dúzilip, kárxanalarda órtke qarsı jumıslardı uyımlastıradı, órt óshiriwshi úskenelerdiń jumısqa jaramlılıǵın qadaǵalap baradı, órtke qarsı gúresiw kórsetpelerine ámel qılınıwın qadaǵalap baradı. Bul xızmetkerlerge tsexlardı, skladlardı, imarat-lardı hám kárxanalardı qadaǵalap barıw huqıqı berilgen. Eger ol jerlerde órt shıǵıw qáwpi tuwılsa onda kárxana tsex hám bólim jumısınıń bir bólegi yaki tolıq toqtatılıp qoyılıwı múmkin.
MÁMLEKETLİK KÁSİPLİK AWQAMINIŃ QADA”ALAWI. - Kásiplik awqamınıń Oraylıq komiteti hámde Respublika hám walayat qadaǵalawshıları tárepinen ámelge asırıladı.Bul shólkemlerdiń texnikalıq qadaǵalawshılarına kárxanalardıń miynetti qorǵaw haqqındaǵı qarar, qaǵıyda hám kórsetpelerin, sanaat sanitariyası hám miynet nızamshılıǵın tekseriw tapsırılǵan.Kollektiv kásiplik awqamı qadaǵalawı - kárxana, tsex hám bólimlerde ulıwma jıynalısta saylanǵan miynetti qorǵaw boyınsha jámiyetlik qadaǵalawshıları tárepinen ámelge asırıladı. Olar kárxanalarda miynet nızamshılıǵın, qáwipsizlik texnikası talapların hám sanaat sanitariyası nızamlarınıń orınlanıwın hám jámáát shártnamalarınıń orınlanıwın, miynet haqılarınıń durıs tóleniwin baqlaydı. Miynetti qorǵaw ilajlarınıń jobaların dúzedi.Barlıq kárxanalarda, shólkemlerde, ministrlikler hám qadaǵalaw shólkem-lerinde olardıń basshıları tárepinen miynetti qorǵaw nızamları orınlanıwınıń joqarǵı qadaǵalawı Respublika Bas Prokurorına júklengen.
Kárxanalarda miynetti qorǵawdı shólkemlestiriw hám onıń orınlanıwın qadaǵalaw miynetti qorǵaw bólimine júklengen. Ol kárxana quramındaǵı óz-aldına bólim bolıp, tikkeley kárxana baslıǵına yaki bas injenerge boysınadı.Kárxanalardıń miynetti qorǵaw bólimi kárxanada kásiplik keselliklerdiń hám jaraqatlardıń aldın alıw, jumısshılarǵa qáwipsiz jumıs sharayatların jaratıw boyınsha juwapker.Bólim óz jumısın kásiplik awqamı, texnikalıq qadaǵalaw hám jergilikli mámleketlik qadaǵalaw shólkemleri menen birgelikte hám kárxananıń basqa bólimleri menen baylanısqan túrde dúzilgen joba tiykarında alıp baradı.
Onıń wazıypası tómendegilerden ibarat:
Qáwipsiz hám salamat jumıs sharayatların jaratıw, jaraqat hám kásiplik keselliklerdi keltirip shıǵaratuǵın jaǵdaylardı joq etiw; aldıńǵı tájriybelerdi, standartlar dizimin hám miynetti qorǵaw boyınsha ilimiy izertlewler nátiyjelerin engiziw. Miynet sharayatın jaqsılaw boyınsha kompleks joba islep shıǵıw hám onı turaqlı túrde orınlaw. Bólim xızmetkerleri óndiris tsex hám bólimlerin paydalanıwǵa qabıl qılıw boyınsha komissiyasında qatnasadı, kórsetpeler hám kárxanada miy-netti qorǵaw boyınsha oqıw jumısların shólkemlestiredi. İnjener-texnik xızmetkerlerdiń miynetti qorǵaw qaǵıydası, normativ hám kórsetpeler boyınsha bólimlerdi tekseriw ushın ótkiziletuǵın attestatsiya komissiyasında qatnasadı. Xızmetkerlerdiń miynetin qorǵawǵa tiyisli xat, arza hám shaǵımların kórip shıǵadı hám tiyisli sharalar kóredi. Belgilengen formalarda esabat (hisobot) tayarlaydı.