Milliy universiteti p. Habibullayev nomidagi fizika fakulteti

Fraktsiyalarning almashinish darajasi

Suvda eriydigan- 82,1:81, 3:83, 6:82, 8:84,1

5 % NaOHda eriydigan- 25,3:31, 6:28, 6:29, 7:33,6
Shuning uchun 1,5-2,5 soat davomida ratsional aralashtirilib turilganda
temperatura 20 0Cdan 40 0C gacha ko`tarilsa natriy monoxlor atsetatning
sellyuloza tolalarining ichiga bir xil tarqalishi mumkin. Sellyulozaning qisman
karboksimetillanishida «zichlashish” sodir bo`lavermaydi.
Karboksimetillash jarayonini yakunida reaktsion aralashmani aralashtirish
shart emas. Buning uchun telejkalarga o`rnatilgan metall yoki yog’och yashiq
ishlatiladi.
Karboksimetillash reaktsiyasining tezligi ma`lum darajada xaroratga bog’liq
bo`lib, t0 ni ortishi bilan tezlashadi. Karboksimetillash jarayoni ekzotermik
jarayon xisoblanadi. Statsionar idishlarda reaktsion aralashma xaroratining o`zo`zidan ko`tarilish tezligi aralashmani aralashtirgich apparatidan chiqqan vaqtdagi xaroratiga bog’liq. Bunda Na-KMSning almashnish darajasi ham xudi shunday xarakterga ya`ni xaroratni o`zgarishiga bog’liq bo`ladi. Karboksimetillash
reaktsiyasi aralashmani dastlabki t0 –gacha bog’liq bo`lib 20-40 0C da amalga
oshirilganda reaktsiya 0,5-4 soatda davom etishi takidlangan
Shunday qilib, karboksimetillash jarayonini reaktsion aralashma ma`lum
statsionar rejimda xaroratni o`z-o`zidan ko`tarilishi orqali amalga oshirish
maqsadga muvofiq.
Agar dastlabki reaktsion aralashma xarorati aralashtirish tugagandan so`ng
35-40 0Cga ega bo`lsa, jarayon 0,5-1,0 soatda tugaydi.