Milliy universiteti m. Xudoyqulov ju r n a L ist ik a g a k ir is h

JURNAL - MATBLJOTNING ASOSIY TURLARIDAN BIRI
SIFATIDA
I 
1
MaMumki, gazeta matbuotning asosiy turi sifatida ommaviy 
axborot vositalari tasnifida bosh o 'rin n i egallaydi va ijtimoiy 
hayotning barcha tomonlari unda o 'z ifodasini topadi. Shunday 
bo'lishiga 
qaramasdan 
gazeta 
jamiyat 
hayotining 
hamma 
tomonlarini mufassal, keng va chuqur yoritishga ulgura olmaydi. 
Chunki, kishilik jamiyati hayoti, undagi ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy- 
ishlab chiqarish, madaniy-ma'naviy muammolar shu qadar keng va 
chuqurki, bulaming barchasini yoritishda gazetalar sahifalari torlik 
qilib qoladi. Shunda unga har jihatdan gazetaga o'xshagan, ammo 
gazetadan farqli ravishda jamiyat hayotining chuqur qatlamlariga 
kirib borib, insoniyatga keng va chuqur ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy 
ishlab chiqarish, madaniy-ma'naviy informatsiya yetkazib bera 
oladigan boshqa bir matbuot turi yordamga keladi. Gazeta bilan 
yonma-yon turuvchi bu matbuot turi jum al deb ataladi.
Jumal so 'zi fransuzcha bo'lib, «kundalik» degan m a'noni 
bildiradi. Lekin bu atama o 'z mazmunidan uznqlashib, kundalik 
emas, balki gazetaga qaraganda ko'proq muddatlarda — asosan
78
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

bir oyda bir marta chiqadigan malbuot turini bildiradi Shunday 
qilib, jurnal vaqtli matbuotning asosiy turlaridan biri bo'lib, 
jamiyat ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy-ishlab chiqarish va madaniy- 
ma'naviy hayotining chuqur qatlamlarini aks ettiradi. Jurnal 
insoniyatga juda keng jahhada va boy ma'naviy ozuqa yetkazib 
beradi, 
ijtimoiy 
borliq 
bilan 
ijtimoiy 
ong 
o'rtasida 
mutanosiblikni 
chuqurlashtiradi, 
inson 
aqlu 
tafakkurining 
yanada o'sishi yo'lida xizmat qiladi. Jumal orqali kishilar 
jamiyat hayotining chuqur masalalarini anglaydilar, ilm-fan, 
adabiyot va san'at 
mahsulalaridan hahramand bo'ladilar, 
ijtimoiy 
borliqni 
biladilar, 
o 'z
hayotiy 
tajribalarini 
takomillashtiradilar, kasb va hunar o'rganadilar. Jumal inson 
sivilizatsiyasining mevasi va uni rivojlantiruvchi g'oyat muhim 
omildir. Shu bilan birlikda jamiyatdagi sinflar, tabaqalar, 
guruhlar, partiyalar jumal orqali o'zlam ing ijtimoiy-siyosiy, 
ilmiy-nazariy, huquqiy, estetik va boshqa qarashlarini ishlab 
chiqadilar, 
ommaga 
yetkazadilar 
va 
muxolif 
sinflar,