Milliy tadqiqotlar universiteti

Glossariy
Daromadlar to'g'risidagi hisobot (справка о доходах. Income statement) - bu tashkilotning foydasini ko'rsatadigan moliyaviy hisobot. Pul oqimlari to'g'risidagi hisobotda ma'lum vaqt ichida korxonaning pul daromadlari va daromadlari oshkor qilinadi.
Moliyaviy natija (финансовый результат. Financial result) - bu bozor iqtisodiyotining zamonaviy sharoitda moliyaviy ko'rsatkichdan korxona bajarish tadbirkorlik sub'ektlari faoliyatida eng muhim hisoblanadi. Uning hajmi har qanday tashkilotning faoliyati hisoblanadi.
Foyda (польза. Benefit) - korxona, pul daromadlaridan sarflangan barcha xarajatlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismiga aytiladi. Korxonalarda tovar va xizmatlarni sotishdan olingan mablagʻlar ularning pul tushumlari yoki pul daromadlari deyiladi.
Zarar (вред. Harm) — xoʻjalik faoliyatidan koʻrilgan yoʻqotishlar; pul shaklida ifoda etiladi. Korxona, xoʻjalik, tadbirkor i. ch. harajatlarining olingan daromaddan ortib ketishi natijasida yuz beradi moddiy va pul resurslarining kamayishini keltirib chiqaradi (manfiy saldo boʻlganligi sababli oʻz kapitali kamayadi.
Davr xarajatlarining tarkibi va hisobi (структура и расчет государственных расходов. Structure and calculation of publicexpenditures) - Ishlab chiqarish jarayoni bilan bevosita bog‘liq bo‘lmagan boshqa moliyaviy sarflar va sotish bo‘yicha xarajatlar, boshqaruv xarajatlari davr xarajatlari bo‘lib hisoblanadi.
Hisobot (отчет. Report) — korxonalar, tashkilotlar, kompaniyalar tomonidan oʻz faoliyati toʻgʻrisida davriy (oy, chorak, yil) va belgilangan shaklda tuziladigan, davlat, statistika va moliya organlariga taqdim etiladigan axborot, maʼlumotlar, hisobkitob hujjatlari elektron shaklda taqdim etiladi.

Mahsulot (продукт. Product) — iqtisodiy faoliyatning ashyolar va xizmatlarda mujassam etilgan natijasi. Uning moddiy-buyum shakli moddiy mahsulot koʻrinishiga ega. Maʼnaviyat sohasida gʻoya, ixtiro va kashfiyotlar, yangi texnologiyalar, ixtiro natijalari va tajriba-konstruktorlik ishlanmalari, informatsion mahsulotlar, adabiyot va sanʼat asarlari — intellektual mahsulotlar yaratiladi.

Debet (дебет. Debit) — ikki tomonlama (oʻng va chap) jadval koʻrinishidagi buxgalteriya hisob varaqlarining bir (chap) tomoni. Korxonaning pul vositalari va moddiy boyliklari zaxirasi (aktivi) holati va harakati qayd etiladigan hisobvaraqlarning debet tomonida oy boshida boyliklarning mavjudligi (nakdligi) va oy davomida ularning tushumi koʻrsatiladi.
Kredit (кредит. Credit) — pul mablagʻlari, tovar va xizmatlarni kelishilgan ustama (foiz) toʻlab qaytarib berish sharti bilan maʼlum muddatlarga qarzga berish.
Sintetik (birlashtiruvchi) hisoblar (расчет синтетического склеивания. Synthetic bonding calculation) - mablag'lar va mablag'lar muomalasi bosqichlariga ko'ra axborotni tasniflash va tizimlashtirish usulidir. Ular bog'langan qo'sh yozuvni hosil qiladi axborot tizimi, umumlashtirilgan xarajat ko'rsatkichlarida (gorizontal aloqalar) barcha buxgalteriya hisobi ob'ektlari harakatining dinamikasini aks ettiruvchi.
Xarajatlar tarkibi (структкра затрат. Cost structure) - Bu tashkilot doimiy va o'zgaruvchan xarajatlarning har xil turlari va foizlariga mos keladigan xarajatlarning taqsimlanishidir. Ushbu ta'rif mahsulot, jo'g'rofiy mintaqa yoki buyurtmachi kabi ma'lum qatorlarda batafsil bayon qilinishi mumkin.
Mulk (свойство.property) — moddiy va maʼnaviy neʼmatlarning muayyan kishilar egaligida boʻlishi va ular tomonidan oʻzlashtirilishi; mulkka egalik huquqi hamda mulk obʼyektlariga egalik, ularni boʻlish, taqsimlash boʻyicha kishilar oʻrtasida yuzaga keladigan iqtisodiy munosabatlar.
Dividend (дивиденд. Dividend) – aksiyadorlar jamiyati foydasidan aksiya egasiga har yili beriladigan va uning daromadiga aylangan qismi.
Favqulodda foyda va zararlar (екстра ординарная польза и вред. Extra ordinary benefits and harms) - bu korxonaning xo’jalik faoliyatida nihoyatda kam sodir bo’ladigan, uning uchun odat bo’lmagan va korxonada boshqaruv qarorlarini qabul qilish natijasi bilan bog’liq bo’lmagan voqealardan olinadigan daromad va xarajatlardir. 
Bo'linmagan foyda (нераспределенная прибыль. Retained earnings) - bu kompaniyani aktsiyadorlar o'rtasida dividendlar shaklida taqsimlashdan farqli o'laroq ushlab turishga qaror qilgan har qanday foyda. Dividendlarni naqd pul yoki aktsiya shaklida to'lash mumkin, ammo har qanday holatda ham ular kompaniyaning jami saqlanib qolingan mablag'laridan olib tashlanadi. daromad.
Buxgalteriya foydasi (бухгалтерская прибыль. Accounting profit) - umumiy daromad alohida davr uchun tashkilot, uning hisob-kitobi u yoki bu korxonaning ishi davomida qilgan barcha xarajatlarini hisobga olgan holda amalga oshiriladi.
Soliq (налог. Tax) - davlat yoki mahalliy boshqaruv faoliyatini taʼminlash uchun davlat organlari tomonidan tashkilot va jismoniy shaxslardan yigʻib olinadigan toʻlovga aytiladi.
Tayyor mahsulotlar (конечный продукт. Finished products) - korxona ishlab chiqarish jarayonining asosiy natijasi. U ushbu tashkilotda qayta ishlash to'liq hajmda tugallangan, sifat nazorati bo'limi tomonidan qabul qilingan va omborga topshirilgan standartlar va texnik shartlarga mos keladigan mahsulotlar va buyumlar shaklida ishlaydi.
Ishlab chiqarish (производство. Production) — jamiyatning yashashi va taraqqiy etishi uchun zarur boʻlgan moddiy boyliklar (turli iqtisodiy mahsulotlar)ni yaratish jarayoni; ishlab chiqarish omillarini isteʼmol va investitsiyalar uchun moʻljallangan tovarlar va xizmatlarga aylantirish.
Valyuta (валюта. Currency) — 1) mamlakatning pul birligi va uning turi (oltin, kumush, qogʻoz); 2) chet mamlakatlarning xalqaro muomalada qoʻllanuvchi pullari, shuningdek shu mamlakatlarning pul birligida ifodalangan va xalqaro hisobkitoblarda foydalaniladigan kredit va toʻlov hujjatlari (veksellar, cheklar, banknotlar va b.
Modernizatsiya (модернизация. Modernization) - modernizatsiya l a sh (frans. moderne — eng yangi, zamonaviy) — biror narsani yangilash, unga zamonaviy tus berish, uni zamonaviy talablarga muvofiq oʻzgartirish. Modernizatsiyada mashina, apparat, turli texnologik qurilmalar, muhim kashfiyotlar texnika taraqqiyoti talablariga muvofiq qayta ishlanadi.
Ishlab chiqarish harajatlari (производстаенные затраты. Production costs) — korxonaning mahsulot i.ch. maqsadlarida, iqtisodiy resurslar sotib olish uchun qilgan pul sarflari. Firma oʻz faoliyatini bozordan moddiy resurslar, yaʼni asbob-uskuna, dastgohlar, transport va aloqa vositalari, xom ashyo, yoqilgʻi, har xil materiallarni, mehnat bozoridan ish kuchini sotib olishdan boshlaydi.
Tovar (марка. Brand) — 1) ishlab chiqarish.iqtisodiy faoliyatning moddiybuyum shaklidagi har qanday mahsuloti; 2) sotuvchilar va xaridorlar oʻrtasida oldisotdi, bozor munosabatlari obʼyekt.
Xarajatlarni taqqoslash(сравнение стоимости. Cost comparision)- bu qimmatli vosita Ta'minot zanjiri menejerlari yaratishda muzokaralar strategiyasi umumiy COGSni kamaytirish uchun. Maqsadlari benchmarking takomillashtirish nimaga va qaerda talab qilinishini aniqlash, boshqa tashkilotlar o'zlarining yuqori ko'rsatkichlariga qanday erishishlarini tahlil qilish va ushbu ma'lumotlardan ish samaradorligini oshirish uchun foydalanish.