Миллий иктисодёт ҳажми, таркиби ва динамикасини ўлчаш. (2 соат)

ЯИМ дефлятори = Номинал ЯИМ/
Реал ЯИМ
Реал ЯИМ = Номинал ЯИМ/
ЯИМ дефлятори

ЯИМ ва ЯМД нинг фарқланиши

Резидентлар-нинг чет мамлакатлар-даги манбалардан олган даромади
Норезидентлар-нинг мавжуд мамлакатдаги манбалардан олган даромади
Ялпи миллий даромад (GNI)– мамлакат резидентлари томонидан ишлаб чиқилган пировард товар ва хизматлар ялпи қиймати
GNI
GDP
-
=
+
Хориждан олинган соф омил даромад (Yf)
Ялпи миллий ихтиёрдаги даромад (GNDI) – мавжуд давлат иқтисодий агентлари томонидан ишлаб чиқарилган пировард маҳсулот ва хизматлар
ялпи қиймати ҳамда хорижий давлатлардан олинган соф жорий трансфертлар (TRf) йиғиндисига тенг: GNDI=GNI + TRf

ЯИМ ни ҳисоблаш методлари

Тармоқларда яратилган қўшилган қиймат (VA)
Қўшилган қиймат =
Ялпи ишлаб чиқариш – Оралиқ истеъмол (моддий ва номоддий харажатлар)
Соф эгри солиқлар (TSP) = Қўшилган қиймат солиғи (ҚҚС) + Акциз солиқлари + Экспорт- импорт операцияларидан ундириладиган солиқлар (божхона божи) - Маҳсулотлар учун белгиланган субсидия
Тармоқлар:
Бир хил турдаги фаолият кўрсатувчи корхоналар гуруҳи
+
GDP
=
110+10=120
60+35+15+10=120
Қўшилган қийматга мисол:
60
60+35=95
95+15=110

ЯИМ ни ҳисоблаш тартиби

2. Даромадлар бўйича
3. Харажатлар бўйича
(якуний истеъмол)
Соф эгри солиқлар (ТSP)
Уй хўжаликлар истеъмоли (Cp) (соф истеъмол) + давлат жорий истеъмол харажатлари (Cg)
Меҳнат ҳақи (W)
Ялпи фойда (OS)

• ижара ва рента тўловлари
• амортизация
• дивиденд, процент
• даромад солиғи
• тақсимланмаган фойда