Mikroorgnizmlarning tabiatda moddalar almashinuvidagi roli

Tayanch iboralar: organik azot, parchalanish, chirituvchi fermentlar, urobakteriyalar, mochevina, azot to’plovchi bakteriyalar, nitrifikasiya, denitrifikasiya, bijg’ish jarayonlari, fosfor, oltingugurt, temir bakteriyalari.


Foydalanilgan adabiyotlar
1. Shapulatova Z.J. Mikrobiologiya fanidan o’quv qo’llanma (amaliy va laboratoriya mashg’ulotlari). Toshkent, 2013 y.
2. Carter. G. R darla J. Wise Essentials of Veterinary Bakteriology And Mycology Sixth Edition 2004 268 p
3. Kislenko V.N., Kolichev N.M., Suvorina O.S. Veterinarnaya mikrobiologiya i immunologiya. CHast 1. Obshaya mikrobiologiya. M. Kolos, 2006 g.
1-savol. Azot aylanishida mikroorganizmlarning roli
Tabiatda mikroorganizmlar keng tarqalgan bo’lib, unda beto’xtov sodir bo’ladigan moddalar almashinuvida aktiv ishtirok etadi.
Tabiatda organik va anorganik moddalarning o’zgarishi natijasida ularning shakllari ham o’zgaradi. Miqdor jihatdan tugallanmay va yangidan ham paydo bo’lmaydigan holat moddalarning va energiyaning almashinuvi deyiladi.
Tabiatda materiya o’zgarishi to’xtovsiz sodir bo’lib turadi. Barcha o’simliklar karbonat angidridni havodan qabul qilib, parchalab, tashqi muhitga kislorod ajratadilar, ular mineral moddalardan organik moddalar hosil qiladilar. Hayvonlar bo’lsa, o’zlari uchun kerakli bo’lgan organik moddalarni o’simliklardan oladilar va uni siydigi, tezagi bilan tashqi muhitga chiqaradilar. Shuningdek, ko’p miqdorda organik moddalar tuproqqa o’simlik qoldiqlari, hayvonlar jasadi bilan tushadi. Lekin bu organik moddalar o’simliklar oziqlanishi uchun yaroqsizdir. Faqat mikroorganizm larning hayot faoliyatining ta’siri natijasida organik moddalar asta-sekin parchalanib, o’simliklar uzlashtirishi mumkin bo’lgan oddiy birikmalarga aylanadilar. Ulardan o’simliklarda yangi organik moddalar sintezlanadi. Demak, moddalarning almashinishida mikroorganizmlar aktiv ishtirok qiladilar, ular o’zlarining fermentlari yordamida xilma-xil murakkab organik moddalarni parchalaydilar, o’simlik va hayvonot oqsilini paydo qilish uchun juda zarur bo’lgan yangi birikmalarni sintezlaydilar.